İran’da son aylarda yükselişi dizginlenemeyen dolar ve euro tarihin en yüksek seviyesine çıktı.
İran’da serbest döviz piyasasını takip eden “bonbast.com”a göre, serbest piyasada 1 ABD doları ilk sefer 25 bin 700 tümene ulaştı.
Ülkede ilk defa 30 bin tümeni aşan euro ise 30 bin 400 tümenden süreç gördü.
YILBAŞINDAN BU YANA İKİYE KATLADI
İran’da 1 ABD doları, ocak ayının başında 13 bin 350 tümen civarında süreç görüyordu. Buna göre, İran’ın para ünitesi yıl başından bu yana dolar karşısında yüzde 92 paha kaybetti. ABD’nin nükleer anlaşmadan çekilmesinden sonraki 28 aylık süreçte ise tümenin dolara karşı paha kaybı yüzde 300’ü aştı.
SABİTLEME ATAĞI GERİ TEPTİ
İran’da doların Nisan 2018’de 4 bin tümenden 6 bin 100 tümen seviyelerine çıkması Cumhurbaşkanı Hasan Manevî hükümetini harekete geçirmişti. İran Merkez Bankası, tümenin döviz kurlarına karşı bedel kaybını önlemek maksadıyla 10 Nisan 2018’de doları 4 bin 200 tümen olarak sabitlemiş ve ülkede devlet kuru ve serbest piyasa kuru olarak iki farklı döviz kuru ortaya çıkmıştı. Ülkedeki ithalatçılara devlet kurundan döviz tahsisi yapılmıştı.
ABD yönetiminin Mayıs 2018’de Kapsamlı Ortak Aksiyon Planı (KOEP) olarak isimlendirilen nükleer anlaşmadan tek taraflı çekilerek, İran’a yönelik yaptırımları geri getirmesinin akabinde, 26 Eylül 2018’de 19 bin tümene çıkarak tarihi seviyesini gören dolar, daha sonraki süreçte 10 bin 300 tümene kadar inmişti. İran’da dolar kuru, son aylarda tekrar yükselmeye başlamış ve 18 Temmuz’da 25 bin tümeni de aşmıştı.
GÜÇ İHRACATI TABANA VURDU
Bütçe ve Planlama Kurumu Başkanı Muhammed Bakır Nobaht, 2 Haziran’da mecliste yaptığı sunumda, ülkesinin 2011’de 119 milyar dolar olan güç ihracatı gelirlerinin geçen yıl 8,9 milyar dolara kadar indiğini açıklamıştı. İran hükümeti, ABD’nin bankacılık yaptırımları nedeniyle kimi ülkelerde dondurulan milyarlarca dolar dövizin ülkeye getirilmesi için çalışma başlattığını duyurmuştu.
