İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, “Afet konusu coğrafik özelliklerimizden dolayı en önemli güvenlik sorunlarımızdan bir adedidir. Kayıtlarımıza nazaran yılbaşından beri bu olaylarda 228 vatandaşımız hayatını kaybetmiştir. 2 bin 190 vatandaşımız ise afet alanından, çığ altından, enkazdan ya da göçük altından sağ olarak kurtarılmıştır” dedi.
İçişleri Bakanı Soylu, AFAD Başkanlığı Kongre Salonu’nda Türkiye Afet Risklerinin Azaltılması Platformu’nun “Afet Risklerini Anlamak” bahisli açılış toplantısına katıldı. Program Gazi Mustafa Kemal Atatürk ve şehitler için hürmet duruşu ve İstiklal Marşı’nın okunması ile başladı. Akabinde AFAD Başkanı Mehmet Güllüoğlu, Ortadoğu Teknik Üniversitesi Yönetim ve Uygulama Araştırma Merkezi Müdürü Doçent Hekim Meltem Şenol Balaban ve Kahramanmaraş Vilayet AFAD Müdürü Mehmet Coşkun birer sunum yaptı.
“17 Ağustos ve Van sarsıntısı milattır”
İçişleri Bakanı Soylu, yaptığı konuşmada 17 Ağustos zelzelesi nedeniyle bu haftanın tüm afetlere hazırlık haftası olarak ilan edildiğini belirterek, “Biz hem sarsıntının hem de öteki afetlerin tesiri altında kalan bir coğrafyada yaşıyoruz. Bu coğrafyayı değiştirmemiz mümkün değil. Yapmamız gereken bunlara karşı önlem almaktır. 17 Ağustos’tan bu yana Türkiye’nin her yerinde etkinlikler düzenliyoruz. 17 Ağustos’un bizim için bir milat olduğunu biliyoruz. 2021 Aralık ayına kadar 81 ilimizdeki Vilayet Afet Risk Azaltma Planlarını tamamlayacağız. 17 Ağustos zelzelesi Türkiye için milatsa, Van zelzelesi de bir milattır. Her zelzelede daha iyi bir tertibin sağlandığı modellemeye hakikat yürümektedir. Bizim birbirimizi daha iyi anlayabileceğimiz ortak bir dile muhtaçlığımız var. Afetlerde karşı karşıya kaldığımız zaman dilimi çok değerli, bu nedenle bir akreditasyona gereksinimimiz olduğunu belirledik. AFAD’ın çatısı altında ve alanda gördüğümüz, çeşitli alanlarda alanda tıpkı dili konuştuğumuz paydaşlarımıza AKUT, Jandarma Arama Kurtarma ve İHH’ya akreditasyon belgelerini verdik. Onlara da AFAD’ın tüm imkanlarını açıyoruz. Yalnızca kendi kurum ve kuruluşlarımızla yapabilme kabiliyetine sahip olmadığımızı bir kere daha söz etmek istiyorum. Bir elin nesi var iki elin sesi var” diye konuştu.
“Her bir anı fırsat olarak değerlendirmeliyiz”
Bugüne kadar yapılan afet risk azaltma planlarının sabit planlar olmadığını ve daima güncellemelerle önlem alınması gereken planlar olduğunu belirten Soylu, “Aldığımız önlemlerden sonra başka afet risklerini daima bir arada pahalandırmak zorundayız. Her bir anı fırsat olarak kıymetlendirmek zorundayız. Güya afet gelecek, güya İstanbul zelzelesi gelecek ve biz onla bir yarış halindeyiz. O gelmeden önce afet öncesi yapacağımız çalışmalarımızın hazır olması lazım. Türkiye’nin 1999’dan sonra üniversitelere bu mevzuya çok güzel angaje olan bu mevzuda söyleyecek kelamı ve atılabilecek bir adımı olan ve ortaya koyabileceği bir yol haritası olan, her sarsıntıda biz söylemesek de orada olan olayı tartan, ölçen ve olaya neden olabilecek afetlerin nedenselliklerini ve birbiri ile olan irtibatını kuran deneyim grubu de var” dedi.
“Devlet ilk saniye orada olmazsa o devlet neye yarar”
Bakan Soylu, “Bu topraklar üzerinde yaşamadığımız kalmadı, darbeler gördük, gecelik yüzde 8 bin faizler gördük. Vatandaşın karşı karşıya kaldığı yoksullukta ‘nerede bu devlet’ diye bağırışlarını gördük. Bana daima söylerler, kamunun aklıdır bu; ‘olay olsun biraz suhulete ersin, sonra olay yerine gitmek lazım’ diye. Neden? Tepki görmeyelim kameralar karşısında vatandaşla, karşıt bir duruma düşmeyelim. Varsın düşelim, devlet ilk saniye orada olmazsa o devlet neye fayda Allah isteği için? Vatandaş kelam söyleyecekmiş söylesin, o kadar kasvet çekmişse ve orada içini boşaltması gerekiyorsa elbette ki söyleyebilir. Devletin yetkilileri olay anında oraya gitmezse olaya müdahaleyi, kritik müdahaleleri elinden kaçırmış demektir” biçiminde konuştu.
“Bu ülkeyi sarsıntı oluyor, sel geliyor diye terk edecek değiliz”
Afet konusunun coğrafik özelliklerden dolayı Türkiye’nin en önemli güvenlik sorunlarından biri olduğunu belirten Soylu, “1 Ocak 2020’den itibaren AFAD’ta 2 bin 18 olay kayıtlıdır. Bu olaylara 8 bin 412 toplam çalışanla müdahale edilmiştir. Kayıtlarımıza nazaran yılbaşından beri bu olaylarda 228 vatandaşımız hayatını kaybetmiştir. 2 bin 190 vatandaşımız işe afet alanından, çığ altından, enkazdan ya da göçük altından sağ olarak kurtarılmıştır. Bir yerin afet tehlikesi barındırması öbür bir şeydir, afet risk durumu diğer bir şeydir. Siz orada sağlam yapılar kurarsanız, yerleşimini ve bina stokunu afete hazır hale getirirseniz afet risk durumunuz yüksek olacaktır. Şehit kanlarıyla kendimize vatan edindiğimiz bu ülkeyi zelzele oluyor, sel geliyor diye terk edemeyeceğimize gere bu toprağın kuralları ile yaşamak durumundayız. Konut yapacaksak çimentosunu, kumunu ona nazaran yapmak durumundayız” sözlerini kullandı.
“Risk azaltma faaliyetlerine yatırım yapmamız lazım”
AFAD Başkanı Güllüoğlu ise, “Temel kavramları önce sizinle paylaşmak istiyorum. Kimi sözler vardır ki bilhassa tehlike sözü çerçevesinde ziyan verme potansiyeli olan her şey tehlikedir. Bizim örneğimizde fay sınırı bir tehlikedir, yağışlar bir tehlikedir. Bu ziyanlar ekonomik ziyan olabilir, can kaybı ve mal kaybı olabilir ve ruhsal ziyanlar da olabilir. Risk ise zararın gerçekleşmesi mümkünlüğüdür. Bir fay çizgisi binlerce yıl kırılmaz, risk düşüktür lakin çok yağış ve üzerindeki alt yapı ile birlikte yüksek bir riske sebep olup can ve mal kaybına sebep olabilir. Afet konusunda değiştirebilecek ve değiştiremeyeceğimiz parametreler var. Biz bu toprakları değiştiremeyiz, biz bu toprakların her türlü özellikleri ile buradayız. İklimleri, mevsimleri, hava durumlarını ve fay sınırlarını değiştiremeyiz. Ancak ziyan görebilirliği, adaptasyonu, alt yapıyı ve davranışları değiştirebiliyoruz. Bu sebeple riski ya azaltıyoruz ya da bilmeden artırabiliyoruz. Riski azaltmak daha ucuzdur. 1 liralık risk azaltma faaliyeti, afet müdahale ve iyileştirme faaliyetindeki 7 liralık faaliyetin önüne geçmiş oluyor. O yüzden ekonomik olarak da risk azaltma faaliyetlerine yatırım yapmamız lazım” bilgilerini paylaştı.
Toplantıya İçişleri Bakan Yardımcısı İsmail Çataklı, Etraf ve Şehircilik Bakanlığı Alt Yapı ve Kentsel Dönüşüm Hizmetleri Genel Müdürü Vedad Gürgen, Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Sarsıntı Araştırma Enstitüsü Müdürü Profesör Hekim Haluk Özener, TRT Genel Müdürü İbrahim Eren, AKUT Derneği Başkanı Recep Şalcı, Ankara Ticaret Odası Başkanı Gürsel Baran da katıldı.
