Dünyanın ilk tapınağı Göbeklitepe
Şanlıurfa’da bulunan, Neolitik Çağ’a ilişkin tarihin bilinen en eski ve en büyük tapınağı Göbeklitepe seyahat listemizde ilk sıralarda. Göbeklitepe, 2018’de UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne girdi. Dev sütunlardan ve üst üste dizilmiş ağır taşlardan oluşan Göbeklitepe’nin inşa süreci, o dönemde elarabası, alet edevat olmadığı için gizemini hâlâ koruyor. Tarihin en eski ibadethanesinin ülkemizde ve ulaşılabilir olması hakikaten çok hoş. Göbeklitepe’de eskiyi muhafazanın, ona âlâ bakıp yaşatmanın önemini ve Anadolu’nun insanlık tarihindeki yerini konuşacağız oğlumla. Göbeklitepe’ye bakıp insanlığın nereden nereye geldiğini görmek de onun için öğretici olacak. Ayrıyeten Urfa’da ülkenin farklı bir kültürü ve hayat biçimiyle yerinde tanışacak. Türkiye’nin kültürel zenginliğini anlaması açısından da önemli olacak bu seyahat.
Tabiat mükemmeli peri bacaları
Kapadokya’ya her mevsimde gittim. Peri bacalarını baharda gezmek de karlar altında görmek de farklı bir keyif. UNESCO Dünya Mirası Listesi’ndeki Göreme Açık Hava Müzesi’ni ziyaret edip peri bacalarının içlerini gezip bölgenin en yüksek noktası olan Uçhisar Kalesi önünde fotoğraf çektirdikten sonra Güvercinlik Vadisi’nde yürüyüş yapacağız. Oğlumun peri bacalarının mimarının yağmur, rüzgâr ve sel sularının olduğunu alması hayli ilginç olacak. Yeraltı kentlerinin, efsanelerin ve Orta Anadolu ömür biçiminin de bu topraklara dair oğluma anlatacak çok şeyi olduğuna inanıyorum. Ayrıyeten bu seyahat Türkiye’deki doğal zenginlikleri anlaması ve onların değerini bilmesi açısından da kritik rol oynayacak.
Efes’te geçmişten gelen kütüphane
İzmir’de Kordon’da yürüyüş sonrasında kumrumuzu yiyip Selçuk’a gerçek yola çıkacağız. Antik döneme ilişkin kalıntılarıyla bilinen ve günümüze kalan en kıymetli yapıtlardan biri olan Celsus Kütüphanesi’ni ziyaret edeceğiz. Antik dönemin en büyük üçüncü kütüphanesi olan Celsus’ta zamanında 12 bine yakın kitap rulosu olduğu söyleniyor. Bu görkemli kütüphaneden kalanları oğlumla birlikte gezerken eski zamanlarda bile insanların okumaya ne kadar önem verdiğini Efes’i göstererek anlatacağım ona. Gümümüzde kitap okumak yerine teknolojiyi tercih eden bir nesil yetişiyor ne yazık ki. “Roma İmparatorluğu’nun büyümesinde, gelişmesinde ve günümüze kadar gelen önemli eserler bırakmasında sanatın, bilimin ve çalışmanın dışında okuyan bir toplum olmalarının da hissesi var” diyeceğim.
Lezzetli Antep mutfağı
Gaziantep’e sarfiyat gitmez sabah ilk durağımız Katmerci Zekeriya Usta olacak. Bir katmeri ikimiz bölüşeceğiz. Öğlen ve akşam yemeklerinde yuvalama, beyran, lahmacun, patlıcan kebabı, içli köfte, şiveydiz, firik pilavı, nohut dürüm, pirpirim aşının tadına bakacağız. Tatlı olarak da Antepfıstıklı baklava sipariş vereceğiz. Oğluma, Gaziantep’in gastronomi kolunda UNESCO’nun ‘Yaratıcı Kentler Listesi’ne girmiş olduğunu söyleyeceğim. Dünyada kent ismiyle anılan tek mutfağa sahip olduğumuzu ve 350’nin üzerinde yöresel yemeği olduğu bilgisini de ekleyeceğim. Süratli yemek dünyasına özenirken elimizdeki yöresel lezzetlerin hayatlarımıza kattığı zenginliği ve değerini bilmeyi konuşacağız. Gitmişken elbette Zeugma Müzesi’ne uğrayıp Çingene Kız’a da ‘merhaba’ diyeceğiz.
Mevlâna’nın kenti Konya
Sema gösterisi, UNESCO tarafından 2007 yılında korunması gereken soyut kültürel miras listesine alındı. Çok turistik olan Şebi Aruz dönemi yerine oğlumu semahaneye götürmek için yılın diğer bir zamanını seçeceğim. Dergâha gelip Mevleviliğe gönül vermek ve kendini yetiştirmek için bu yola adım atan şahsa “Can” dendiğini söyleyeceğim. Canların da günlük bir eğitime tabi olduklarını anlatacağım. Bu hayatta neyi can-ı gönülden isterse, tutkusunu kaybetmeden yapmak için çalışması, eğitimini alması lakin tıpkı zamanda sabretmeyi de öğrenmesi gerektiğini Mevlevi öğretisi anlatacak oğluma. Semayı ve semazenleri görecek. Onların sağ elleriyle Allah’ın lütfunu alıp sol elleriyle toprağa yani tüm insanlığa ilettiklerini görecek. “Allah’ın kalbine doldurduğu sevgiyi sen de beşerlerle, hayvanlarla ve tabiatla bu türlü paylaş evladım, yeryüzüne iyiliğin dokunsun” diye niyet edeceğim.
Alabildiğine yeşil Karadeniz
Kardeniz’de Pokut’tan başlayıp Machael’e hakikat yola koyulacağız. Şenyuva, Rize, Çamlıhemşin, Ardeşen, Fındıklı ve Artvin rotasını takip ettikten sonra Hopa, Cankurtaran ve Borçka istikametine gideceğiz. Oğluma, Avrupa ve Orta Asya’daki en büyük doğal yaşlı ormanların olduğu bölgeyi ve coğrafyanın özelliklerinin getirdiği ömür biçimini göstereceğim. Gözümüz yalnızca, alabildiğine yeşil görecek. Buraya hayran olacak oğlum, yeşilin önemini ve HES’lerin imaline neden karşı olduğumu anlatacağım ona. Yemekte fasulye kavurması, cevizli fasulye (malahto), lahana ve barbunya yemeği (lobyo phali), silor ve melevcenin tadına bakarken insan hayatının devamı için çok önemli olan arılardan da kelam edeceğim Macahel’e vardığımızda. Kafkas arı ırkının saflığı bozulmadan korunduğu tek yerin burası olduğunu bilecek ve Türkiye tabiatının zenginliğini daha düzgün anlayacak bu seyahatte.
Birbirinden hoş ve özel sahiller
Komşumuz Yunan Adaları’ndan Cayman Adaları’na, Fransız rivierası Court d’Azur’dan dünyanın öbür ucu Sidney’e kadar pek çok yerde denize girme bahtım oldu. Yaz başında yaptığımız tekne seyahatinde oğlumu Ege Denizi kıyılarıyla tanıştırdım. Palamutbükü, İnceburun, Aktur, Datça, Dirsekbükü, Marmaris, Hisarönü, Selimiye… “Dünyanın en hoş denizi burası” dedim. Bu bereketli, turkuvaz suyu neden sevdiğimi anlattım ona. Artık sırada Fethiye’den Antalya’ya uzanan, dünyanın en düzgün 10 yürüyüş parkurundan biri olan Likya Yolu var. Yol boyunca, başkalarındakini beğenip özenip elindekinin değerini bilmemekten de kelam edeceğiz elbette.
Akyatan’ın yavru deniz kaplumbağaları
Oğluma her fırsatta doğayı bitkisiyle, hayvanıyla birlikte müdafaanın önemini anlatıyoruz. Lakin, yalnızca anlatmak yetmez, bizim davranışlarımızı gözlemleme fırsatına sahip olması ona aktarmak istediğimiz pahaları anlaması için çok daha etkili oluyor. Salgın olmasaydı bu yıl Dünya Doğayı Muhafaza Vakfı (WWF Türkiye) ile Adana’daki Akyatan Yaban Hayatı Geliştirme alanında gönüllü olarak çalışmak istiyorduk. Yumurtadan yeni çıkan yavru kaplumbağalar denize ulaşmaya çalışırken yengeç, çakal, tilki ve kuşlar üzere yırtıcılara yem olabiliyor. Onların denize ulaşmasına oğlumla birlikte dayanak olmayı hayal ediyorum. Oğluma, insan faaliyetlerinin, denizleri kirletmemizin ve iklim değişikliği sıkıntısının bu eski denizcilerin yaşama bahtını hayli azalttığını bu sebeple tabiata güzel bakmamız gerektiğini anlatacağım.?
Ata’mızın müsaadeden Ankara
Yalnızca 10 Kasım’da Ceddimizi anmak için değil, onu, ilkelerini ve ihtilallerini de oğluma anlatabilmek için Anıtkabir’e götüreceğim. Kurtuluş Savaşı ve Cumhuriyet Müzelerini de gezeceğiz birlikte. Cumhuriyetimizin nasıl kurulduğunu anlatacağım. Vatanın önemini, vatan sevgisini de konuşacağız.
Sanatın merkezi tiyatrolar
Türkiye bir antik tiyatrolar cenneti. Side’deki dünyanın en eksiksiz akustiğine sahip Aspendos Tiyatrosu, Aydın’daki 2.000 yıllık Milet Antik Tiyatrosu, Manisa’daki Lidya Krallığı’na da başşehirlik yapmış Sardes’teki tiyatro, Bergama’daki Pergamon, Denizli’deki Laodikya tiyatrosuylaa Efes’teki antik tiyatro oğlumla en çok görmek istediğim antik tiyatrolar. Bu seyahatte sanatın binlerce yıldır varlığını sürdürmesini, değişip dönüşerek günümüze kadar geldiğini anlatacağım. Sanatın bizi beslediğini, geliştirdiğini ve hayatımıza çeşitli hoşluklar kattığını da söyleyeceğim elbette.
Seyahat çantamızda ne olacak?
Oğluma eski bir fotoğraf makinesi vereceğim. Bu seyahatlerde gördüklerinin fotoğraflarını çeksin, sonra onları bir anı defterine yapıştırıp aklında kalanları, kanılarını ve hissettiklerini yazabilsin. Yıllar sonra baktığında çocukluğuna, aile olarak geçirdiğimiz hoş zamanlara geri dönebilsin. – Yanımıza Türkiye haritası alacağız. Oğlum her gittiğimiz yeri işaretlesin, yoldayken rotayı takip edebilsin ve aslında ülkemizin ne kadar büyük, gezilecek yerlerin ne kadar çok olduğunu anlasın. – Dürbün de alacağım. Karadeniz’de yayla doruklarına bakmak için, Ege’de denizden karayı izlemek, uzaktaki deniz kaplumbağalarının suya ilk adımı attığını görebilmek için. – Sahillerde deniz kabuğu toplamak, tarlalardan bir iki mısır koçanı kopartmak, kozalak ve yapraklarla doldurmak için bir de plastik kova olacak yanımızda.
