sizler için cevapladı. Biz de bu aktifliği sizler için metne döktük.
Soru 1- Türk kullanıcıların kişisel %0.07 olan komite ve 2 BTC bakiyesi bulunan kullanıcıları için encümen nispeti %0.055. Bu vesair X borsalara karşı harika bir ayrıcalık. Bu encümen orantıları süreksiz bir müddetliğine mi yoksa ileride de devam edecek mi? Küresel encümenlere dönme ihtimalimiz var mı? Yarkurul konusunda nasıl bir siyaset izlemeyi düşünüyorsunuz? Nitekim de avantajlı bir komite orantısı verdiğimizi düşünüyoruz. Yani her segmentteki kullanıcılarımız için düzgün orantılar. Şayet elinizde Huobi Token tutuyorsanız %0.07 ya da 2 BTC’den daha yüksek bir bakiyeniz varsa %0.055. Bunlar yeterli orantılar. Yarkurullar muvakkat mi? Evet, 30 Eylül tarihinde bitecek. Ancak sonuç olarak Huobi, Türkiye piyasasına yeni girmiş bir kripto para borsası, dolayısıyla bu kampanya bitse bile farklı kampanyalar ile kullanıcılarımızı keyifli etmenin yolunu buluruz. Aslında bizim Türkiye’de varlık münasebetimiz bunlara dayanıyor. Sizleri dinlemek, sizleri anlamak, sizleri mesrur ve şad edecek kampanyalar dizayn etmek. Bu şekilde bu devam eder mi göreceğiz. Yani tepkileri görmemiz lazım. Ancak her zaman Huobi’de trade etmenin avantajlı bir halde olmasını sağlayacağız.
Soru 2- Neden sairleri noktasına Huobi’yi kullanmam gerektiğini açıklayabilir misiniz? Kullanıcılar için platformunuzda ne üzere avantajlar var? Biz de bu soruyu kendi kendimize çok sorduk. Yani Huobi olarak neden bir Türk kullanıcı, kendi borsasından vazgeçsin de Huobi de süreç yapsın. Bu sorunun yanıtını yanıtlarken iki perspektiften cevaplamak istiyorum. Biri, mahallî kripto borsalarına nazaran nasıl bir avantaj yarattığımız. Başkası ise küresel kripto para borsalarına karşı nasıl bir avantaj yarattığımız. Mahallî Türk borsalarına nazaran yarattığımız katma bedelin aslında likidite ve eser çeşitliliği olduğunu düşünüyoruz.
Yani, siz muayyen bir seviyenin üzerinde tradersanız sizin sahiden dolu bir tahtaya gereksiniminiz var.Yine sıkı bir tradersanız, o zaman Bitcoin’in stabil olduğu dönemlerde de, alternatif kripto paralar üzerinden al-sat yapabilmeniz gerek. İşte Huobi bunu sağlıyor. Hem likit tahtalar sağlıyor hem de her gün trade edebileceğiniz alternatif kripto varlıkları size öneriyor. Ve bunları düşük encümenler ile sağlıyoruz. Fiyat üzerinden yarışması hakikat bulmasam da, fonksiyon üzerinden baktığımız zamanda bu söylediğim, mahallî rakiplerimize nazaran bize önemli bir katma paha sağlıyor. Tabi üzerine Huobi’nin donmayan ve kapanmayan platformunu düşündüğünüz zaman yeniden bedel yarattığımızı düşünüyorum.
Küresel rakiplerimize karşı ise, baktığımız zaman bence bizim en önemli fark yarattığımız nokta Türk lirası. Yani siz şu anda milletlerarası bir kripto para borsasında trade yapıyorsanız muhtemelen önce lokal kripto para borsanızdan Türk liranızı, Tether’e ya da Litecoin’e çeviriyorsunuzdur, ya da Ripple’a. Akabinde küresel kripto para borsasına gidiyorsunuzdur. Bu durum bana kalırsa, çok dilek edilen bir şey değil. Yani bizim bu tip kullanıcılar için ortaya koyduğumuz paha önermesi, tek platform içerisinde, bütün gereksinimlerinizi karşılayabiliyor olmanız. Yani siz Huobi’ye girip Türk liranızı, kriptoya çevirip 250’ye yakın kripto varlık ile alım satım yapabiliyor olacaksınız. Bir öteki önemli şey ise, sizin önünüzde artık bir muhatap var. Yani muhatap bulabilmeniz bedelli ve önemli birşey. Sizler için bu durumun manalı olduğunu düşünüyorum.
Huobi Küresel Kripto Para Borsası
Soru 3- Huobi Türkiye’de yasal düzenlemelere çok önem veriyor. Bunu biliyoruz. Ama kripto borsaları için tam bir yasal düzenleme yok. Huobi, regülasyonlara armoni sürecini kendini nasıl konumlandırarak yapmaya çalışıyor? Evet sahiden de, elinizde bir regülasyon olmadan bir kripto para borsasını yönetmek kolay bir iş değil. Aslında elinizde pusula olmadan okyanusta yıldızlara bakarak yolunuzu bulmaya çalışmak üzere bir şey. Bu durumda biz kendimize şunu soruyoruz; Regülatör ne düşünüyor, nelere öncelik veriyor, bu bahis onların önüne gelseydi bu hususa nasıl karşılık verirdi, ne talep ederdi, neleri risk ögesi olarak görürdü ve ne üzere önlemler alırdı. Biz kendimize mütemadi bu soruları soruyoruz. Bu tabi vergisel bir durum da olabilir, yasal bir husus da olabilir.
Bu soruların karşılığını ararken, yalnızca kendi bilgilerimizle değil birebir zamanda işin uzmanlarıyla da iştirak yapıyoruz. Hem vergi konusunda hem de işin hukuk tarafında işinin ehli kompetan şirketler ile çalışıyoruz. Şirketi konumlandırdığımız nokta ise sanal pazar, ki bunu Türkiye’de bulunan tüm kripto para borsaları da birebir şekilde konumlandırıyor. Umarım kısa zaman içerisinde ortaya bir regülasyon çıkar. Sonunda bir kripto para borsası olarak sorumluluklarımız nerede başlıyor, nerede bitiyor, neler yapmamız gerekir, neler yapmamamız gerekir üzere soruların karşılıklarını görebiliriz.
Soru 4- Huobi’nin İstanbul’da (Eurasia Blockchain Doruğu 2019) şık bir aktifliği oldu ve birçok kişi Huobi’yi tanıdı. Bu aktifliğin Huobi’ye nasıl bir eği oldu ve Türkiye’ye mahsus diğer aktiflik planlarınız var mı? Avrasya Blockchain tepesi hakikaten Huobi için önemliydi. Kelam konusu aktiflik Türkiye’nin en büyük blockchain aktifliği oldu. 1400’den fazla iştirakçi ve yerinde mütehassıs çok sayıda konuşmacı bize eşlik etti. Aktifliğin, Huobi’nin marka bilinirliğine çok tesiri oldu. Ancak en önemlisi girişimleri ve eksperleri, kripto para topluluğu ile buluşturduk. Aktiflikte yatırım alan Türk girişimleri bile oldu.
Ne yazık ki Mart ayının 2. yarısından sonra başlayan pandemi süreci ile bir arada, emsal aktiflikleri yapamaz hale geldik. Aslında bizim o dönem bu tip aktiflikleri daha hızlandırmak istediğimiz bir dönemdi. Örneğin Eskişehir’de eksiksiz bir buluşma gerçekleştirmiştik. Bu pandemi süreci nasıl olacak, nasıl devam edecek bilemiyoruz fakat kurallar şayet olumluya dönerse, bu tip etkinlikler ile çalışmalarımızı devam ettirmek istiyoruz.
İşin 2. tarafı ise son kademe şahsî bir bahis. Tabi ben daha öncelerde Huobi’yi biliyordum. Gelgelelim bu aktiflikle şahsen ben Huobi’yi daha yakından tanıma fırsatı elde ettim. Ve bu aktiflik sırasında Huobi’nin yönetim ekibi ile tanışma fırsatım oldu. Ve açıkçası benim Huobi’ye geçiş sürecim aslında bu tepe ile tetiklendi. Yani ekosisteme olan eğinin yanı sıra benim hayatıma da önemli bir şekilde katkı sağladığını söyleyebilirim.
Soru 5- Huobi için Türkiye pazarı ne kadar kıymetli? Bize Huobi’nin Türkiye için planlarında ve gelecek beklentilerinden bahseder misiniz? Huobi Küresel açısından Türkiye pazarı stratejik bir öneme sahip. Biliyorsunuz Türkiye kripto para dalında dünyanın en önemli ülkelerinden birisi. Acilen hemen tüm borsalar da Türkiye ile ilgili değerlendirmeler yapıyorlar. Huobi Küresel açısından aslında Türkiye hem büyük bir pazar, hem de Huobi Global’in stratejisini test ettiği bir Devlet. Yani Huobi’nin globalleşme stratejisi, girmek istedikleri pazarda ekipler kurarak ve şirketler kurarak büyümek üzerine kurgulanmış.
Bu açıdan, Türkiye’de gerçekleşecek olan muvaffakiyetin ilerleyen dönemlerinde replikaları gerçekleşecek. Yani Huobi Küresel Türkiye pazarında izlediği yol haritasını, gelecekte gireceği öteki pazarlarda da izleyecek. Bu türlü olduğu için küreselin göz bebeği Türkiye halinde. Tabi göz bebeği olması demek bizim için inanılmaz bir iş yükü olmasına ve beklenti içine girilmesi demek. Tabi Global’den inanılmaz bir destek alıyoruz bu dönemde. Yani istisnasız her gün Huobi’nin en üst kademesine kadar birlikte çalışıp neler daha düzgün yapılabilir, eserlerimizi nasıl daha uygun bir noktaya getirebiliriz, nasıl hızlandırabiliriz üzere bahisleri tartışıyoruz. Ve bunları uyguluyoruz. Bu açıdan Türkiye Huobi Küresel için en önemli başlık. Benim inancım bu işin altından ekibim ile birlikte alnımızın akıyla kalkacağımız.
Huobi Küresel Kripto Para Borsası
Soru 6- Huobi’nin Türk Kripto Topluluğuna katmak istediği pahalar nelerdir? Bence Huobi’nin Türkiye piyasasına girmesi ile yaratacağı en büyük ek, esasen harikaya yakın olan hizmet kalitesini Türkiye’de standart haline getirecektir. Lakin bunu yaparken de yerelleşmeyi ortaya koyacak olmasıdır. Bundan sonra artık Türkiye’de hiç bir kripto para borsası, âlâ bir hizmet vermediği takdirde ayakta kalamayacağını görecektir. Zira bu hizmet standartı, herkesin kabul etmesi gereken minimum seviye olacaktır. Bunu önemsiyorum ve de bu kripto para borsasının temel fonksiyonlarından biridir.
Ancak bu ehliyetli değil, Huobi’nin yapısına baktığım zaman bunun bir başlangıç olduğunu gördüm. Başlangıçtan kastım, Huobi’nin bir yatırım kümesi var. Bu yatırım kümesini buraya çekmek istiyoruz. Başkaca Huobi’nin Huobi University isminde bir eğitim kümesi var. Orada muazzam bir bilgi birikimi var. Bu bilgiyi Türk ekosistemi ile paylaşmak istiyoruz. Yeni eserler ortaya çıkarıyoruz, C2C lending dediğimiz eserler var. DeFi üzerinde yapılan çalışmalar var. Tüm bu hizmetleri Türkiye piyasasına getirmek istiyoruz. Bunlarla bir arada sizlere yeni eserler, yeni bilgiler, yeni fırsatlar ve imkanlar sağlamak istiyoruz. Bu şekilde Türkiye’de olan ekosistemi güçlendirmek ve daha ileri bir noktaya götürmek istiyoruz. Umarım önümüzdeki dönemlerde, işin hukuk regülasyon tarafında da ilerlemeler olur da, işin ICO ve STO tarafında da daha faal olarak rol alabilir ve Türkiye’den bir ekip girişimleri listeleyebilir hale gelebiliriz.
Soru 7- Kripto paralar ile gelecekte alışveriş yapabilecek miyiz? Kripto paraların fonksiyonları hakkında en sık tartışılan husus bu. Bana kripto paralar ne için kullanılıyor diye sorulduğunda, ben daima şunu söylüyorum; bir kısım kripto kullanıcısı bunları uzun vadeli yatırım aracı olarak kullanıyor. Bir kısmı bir ödeme aracı olarak kıymetlendiriyor. Bir kısmı ise al-sat yapıp çıkar elde etmeye çalışıyor. Fakat oransal olarak baktığımızda, ödeme aracı olarak kullanılması son aşama düşük konumda. Bunun aslında birkaç tane nedeni var. Birincisi, satın alan kişiler varlığın çok yükseleceğini düşünüyor ve satmak istemiyor. Bu durum kullanıcı sayısında azalmaya yol açıyor. Bir gayrısı nokta ise işin ödemeyi kabul eden tarafı ile alakalı. Ödemeyi kabul eden taraf genellikle bir hükmî kişi oluyor. Ve bu hukuksal kişiler, maliyeye derdimi anlatabilir miyim sorusu ile karşı zıdda kalıyor.
Bence önümüzdeki dönemde mevzuat tam olarak çıkmasa bile, havada olan soruların bir kısmını cevaplayacaktır. Cevaplanan sorulardan biri ise, tahsilat amaçlı kullanılan kripto paralar ile ilgili olacaktır. Bu türlü olduğu için beklentim müspet. İlerleyen dönemlerde mevzuatların muayyen olmasıyla bir arada şirketler, bunu bir tahsilat aracı olarak kullanacaklardır. Tabi bu durum ile en büyük soru işareti, tahsilat olarak kullandığınız kripto para ünitelerinin bir anda yükselip düşme ihtimali. Elbette bununla ilgili farklı çalışmalar yapılacaktır. Aslında esasen bu stil eserler esasen piyasada var. Bence esas mevzu regülasyon konusu. Benim bu husus ile beklentim çok müspet. Hepimiz aradığımız soruların karşılıklarını bu sene bulacağız.
Soru 8- SPK düzenlemeleri konusunda Huobi’nin atacağı öteki adımlar olacak mı? Kaldıraçlı süreçler konusunda neler söyleyebilirsiniz? SPK düzenlemeleri konusunda, önümüzdeki dönemlerde nelere müsaade verilip verilmeyeceğinin yanıtı ileride verilecek. Şu an gördüğüm kadarıyla çalışıyorlar ve büsbütün bir örtülü kutu halindeler. Ne çıkacağını bilmiyoruz. Ancak şunu biliyorum ki, bu güne kadar yaşadığım deneyimlere dayanarak, kamu tarafındakiler bu işi bayağı bir öğrendiler. Önemli önemli çalıştılar, yurt dışındaki örnekleri gözlemlediler ve piyasa oyuncuları ile birebir irtibata geçerek her manada tecrübe kazandılar. Bu yüzden bilinçsiz bir düzenleme çıkacağını düşünmüyorum.
Kaldıraçlı süreçler konusunda ise; Biliyorsunuz Türkiye’de son radde sıkı bir şekilde denetlenen bir başlık. Bunun münasebeti ise, 2015-16 yılında gerçekleşen ağır kullanıcı kayıplarından sonra, bu durumu belli kurallara bağladılar. Ve bunun temel münasebeti, yatırımcıların %92’sinin para kaybetmesi. Bununla birlikte SPK, yatırımcıyı korumak ismine, kaldıraçlı süreçleri ağır bir şekilde düzenledi. Tabi bu olay FX piyasasında oldu. FX piyasası ile kripto para piyasasını karşılaştırdığımız zaman, FX piyasası daha stabil görünüyor. Bu türlü olunca, kripto para piyasasındaki “zig-zag”lar ile birlikte, kaldıraçlı süreçler ile birlikte, işler riskli hale geliyor. Bu noktada SPK’nın yaklaşım biçimini anlıyorum, sizleri de anlıyorum, bu cins eserleri seviyorsunuz ancak biz de burada Türkiye’de iş yapan bir kripto para borsası olarak, regülatörün dediği şeyleri yapmamız gerekiyor. Zaman içinde birlikte göreceğiz, benim beklentim her zaman dediğim üzere regülasyonların makul bir şekilde çıkacağı. Umuyorum ki Huobi, Türkiye’de bu eserleri Türk kullanıcılarının tasarrufuna sunabilir.
Soru 9- Huobi listeleme siyasetleri nelerdir? Huobi’de listelenecek girişimler hangi aşamalardan geçmelidir? Huobi’de listelenmek nispeten güçlükle. Güçlükle dediğimde güya berbat bir algı yaratıyormuşum üzere görünüyor lakin, müşteri ve yatırımcı açısından bu uygun bir şey. Listeleme kriterleri zati bize mütemadi yöneltilen bir soru. Burada önceliğimizin, müşteri varlıklarını korumak olduğunu söyleyebilirim. Bunu yapabilmek için detaylı bir listeleme sürecimiz var ve bizim sadece bu işe dedike bir listeleme ekibimiz var. Nelere bakılıyor diye sorduğunuz zaman, esas olarak ilk sorduğumuz şey şu; Kelam konusu girişim nedir? Nasıl bir katma paha vaat ediyor? Varlık münasebeti nedir? Yoksa içi boş bir enstrüman mı? Bizim için en önemli bahis içinin dolu olması ve ekonomik bir katma kıymet yarattığına inanmamız. İkincisi, işin teknik altyapısını önemsiyoruz, teknik taraftaki bir aksaklık çok önemli sorunlara yol açabilir. Tabi hem, tekniği hem girişime bakıp kıymetlendiriyoruz, bunun neticesinde bunları kimin yaptığını araştırıyoruz. Bunu yapabilecek güce ve yeteneğe sahipler mi?
Başkaca, Token Economics Plan’ını gözden geçiriyoruz. Yani nasıl bir strateji ortaya konmuş, bir ölçü coini çıkardınız, listelediniz, sonra 2. cins, üçüncü cins, dördüncü çeşit listelemeleri olacaktır. Yani sirkülasyona giren coinlerde bir artış olacaktır. Bu artışlar ile birlikte fiyat ne durumda olacak. Ve 1. gün yatırım yapmış olan kişiler bu durumdan nasıl etkilenecek. Fiyatın ne yönde gitmesi gerekiyor ve bunun münasebetleri nelerdir üzere bahisler yeterli izlenmeli. Natürel, bu sorunun yanıtları bir check-list doldurmak üzere gitmiyor. Bunlar etraflıca düşünülmesi gereken işler. Biz Huobi olarak, bu dalda hayli deneyimli olduğumuzu düşünüyoruz ve de akıla gelebilecek her türlü soruyu sormaya çalışıyoruz. Bu kadar dikkatli olmamızın nedeni ise, bir coin listelendikten sonra o coine yatırım yapmış kişilerin başına bir şey gelmemesi ve önemli ölçüde zarar etmemesi. Tabi bu zarar etme durumları gerçekleşebiliyor, ancak bunu bir noktaya kadar izleyebiliyoruz. Lakin bizim buradaki temel gayemiz bunu biraz daha dikkatli ve sıkı bir hale getirmek.
İşin Türkiye kısmına gelecek olursak şayet, Huobi Türkiye olarak yapmak istediğimiz şeylerin en başında, Huobi ekosistemini Türkiye’ye getirmek taraf alıyor. Ve Huobi’nin gücünden Türklerin yararlanmasını sağlamak istiyoruz. Biz bu amaçla listeleme yapmak istiyoruz. Umarım önümüzdeki dönemlerde bu süreci muvaffakiyet ile tamamlayan girişimlerle bir araya geliriz ve onları listeleyebiliriz.
Soru 10- Global salgın, var olan ya da yapacağınız girişimlerinize tesir etti mi? Ettiyse ne cins bir tesir etti? Pandemi süreci hakikaten de tam işlerin hızlandığı zamanda önümüze çıktı. Etkinliklerimizi planladığımız bir dönemdi, durdurmak zorunda kaldık. Ekibimizi büyüttüğümüz bir dönemdi tam yeni alışmıştık birlikte çalışmaya, konutlarımızdan çalışmaya başladık. Mart’ın ortasından bu yana hepimiz konuttan çalışıyoruz ve ara sıra küçük kümeler halinde içtimalar yapıyoruz. Ancak hiç birimiz konutlardan çıkıp plazalara gitme konusunda istekli değiliz. Sonuç olarak kaidelere adapte oluyoruz herkesin yaptığı üzere. Şanslıyız ki işimiz dijital bir iş. Konutunuzda bilgisayar varsa, konutunuzda internet varsa çeşitli aygıtlar yardımı ile şirketi yönetebiliyorsunuz.
Etkiledi mi? Elbette etkiledi. En önemlisi, yeni partnerler ile ilişki kurmak konusunda hepimizi yavaşlattı. Tanıdığınız kişiler ile Zoom aracılığı ile yaptığınız içtimalarda işi yürütebiliyorsunuz, gelgelelim ilk sefer görüşme yaptığınız kişiler ile tıpkı verimi alamıyorsunuz. Bu bizim bir grup işlerimizin yavaşlamasına sebep oldu, ama yönetmeye çalışıyoruz. Uygun ki Türkiye’de tam teşekküllü bir ekibiz, sonunda yurt dışından gelecek, gidecek birilerine bel bağlamıyoruz. Onların salahiyetine ve imzasına bağlı değiliz. Kendi kendimize kararlar alıp, kendi kendimize icra edebiliyoruz. Bunun için de birinin uçağa atlayıp gelip gitmesine gereksinim duymuyoruz. Bunun dışında partnerlerimiz ile olan ilişkileri yavaşlatmış durumdayız. Lakin şu an sanırım biraz hızlandığımız bir döneme girdik. Tabi bu durumun artısı da oldu eksisi de oldu ancak hayat devam ediyor. Hepimiz olduğu üzere adapte olduk ve kolun dijital olması hayatımızı kolaylaştırdı.
