Memleketler arası Kuvvet Ajansı’nın (IEA) Memleketler arası Para Fonu (IMF) iş birliğiyle hazırladığı Yerküre Kuvvet Görünümü Sürdürülebilir Kalkınma Kişisel Raporu’nda hükümetlerin Covid-19 bunalımını sürdürülebilir bir biçimde atlatabilmeleri için elektrik, ulaşım, binalar, sanayi, yakıtlar ve teknoloji olmak üzere 6 meydanda tavsiyeler içeren yol haritası çizildi.
Buna nazaran, yenilenebilir güç yatırımlarının hızlandırılması, hidroelektrik ve nükleer güç santrallerinin çalışmaya devam etmesi ve elektrik şebekelerinin çağdaşlaştırılması elektrik kolunda sürdürülebilir kalkınmayı sağlarken, elektrikli araç ve bisikletli ulaşım altyapısı, süratli raylı ve toplu taşıma sistemlerinin devreye girmesi için daha çokça yatırım yapılabilir.
Sürdürülebilir toparlanmanın en kıymetli kalemlerinden biri olan binalarda ise güç verimliliği tedbirleri süratli bir halde alınarak güç tasarrufu sağlanabilir.
Binalarda güç verimliliği yatırımları kısa müddette kendini amorti ederken, kelam konusu tedbirler için yapılacak her bir milyon dolarlık yatırım 10 ila 15 arası istihdam yaratabilir. Sanayide motor ve pompaların verimli hale getirilmesi ve geri dönüşümün hızlandırılması sürdürülebilir toparlanmayı destekleyebilir.
YÜZDE 1,1 EKONOMİK BÜYÜME VE 9 MİLYON İSTİHDAM
Başkaca, mevcut düşük petrol ve gaz fiyatları fosil yakıtlara sağlanan sübvansiyonların kaldırılmasına yer hazırlarken, biyoyakıtlar desteklenerek bu meydanda istihdam artırılabilir. Teknoloji inovasyonu güç sistemlerinin geliştirilmesinde kritik bir rol oynamaya devam ederek, hidrojen, bataryalar, küçük ölçekli nükleer reaktörler, karbon yakalama ve depolama teknolojileri global çapta uzun periyotlu, sürdürülebilir ve güçlü yararlar sağlayabilir.
IEA raporuna nazaran, 2021-2023 devrinde kelam konusu sahalarda yapılabilecek yekun 3 trilyon dolarlık yatırım ve oluşturulacak siyasetlerle yıllık yüzde 1,1 global ekonomik büyüme sağlanabilir. Böylelikle sürdürülebilir kalkınma için 6 ortamda yapılacak yatırımlarla yıllık 9 milyon istihdam oluşturulabilir.
Covid-19 salgını sebebiyle bu yıl global iktisadın yüzde 6 daralması bekleniyor. IEA’nın datalarına nazaran ise 2019’da global kuvvet bölümünde istihdam edilen 40 milyon kimseden yaklaşık 6 milyonunun, Covid-19 nedeniyle bu yıl işini kaybetme riski bulunuyor.
EMİSYONLARDA YAPISAL DÜŞÜŞ
Kelam konusu plana nazaran, güç dalı kaynaklı sera gazı emisyonları 2021-2023 devrinde 4,5 milyar ton azaltılarak emisyonlarda yapısal bir düşüş sağlanabilir.
Covid-19 salgınıyla savaş kapsamında alınan önlemler ve karantina pratiklerine bağlı olarak bu yıl karbon emisyonlarının yüzde 8 düşmesi beklenirken, emisyonların tekrar tepe yapmaması için sürdürülebilir bir ekonomik düzgünleşme sağlanması gerekiyor.
Plan kapsamındaki adımların, birebir hengamda hava kirliliğinin azaltılmasına ek sağlaması beklenirken, 420 milyon insan için pak pişirme tahlillerine ve 270 milyon insan için de elektriğe erişimi sağlanabilir.
Hükümetlerin bu sonuçları elde edebilmesi için kişisel kolla birlikte laf konusu periyotta yıllık 1 trilyon dolar yatırım yapması gerekiyor. Bu rakam bugünkü global gayri safi yurtiçi hasılanın yüzde 0,7’sine denk geliyor.
“HÜKÜMETLER İÇİN YEGANE FIRSAT”
IEA Yöneticisi Fatih Birol, rapora ait yaptığı değerlendirmede, hükümetlerin ekonomilerini tekrar canlandırmaları, yeni bir istihdam dalgası yaratmaları ve berrak güce dönüşümü sağlamaları için “yegane” bir fırsatı olduğunu lisana getirdi.
Raporun hükümetler için bir yol haritası sunduğunu kaydeden Birol, “Politika yapıcılar ekonomik kalkınma paketlerini kısa bir vadede hazırlarken çok kıymetli kararlar alıyorlar. Bizim sürdürülebilir toparlanma planımız siyaset yapıcılara tavsiyeler sunarken, kuvvet ve iklim yerindeki zorlukları da göstermeyi amaçlıyor.
Plan, hükümetlerin ne yapması gerektiğini değil neler yapabileceğini göstermeyi hedefliyor” sözlerini kullandı.
