Fındık kısımlarını kurutan ve anavatanı Uzakdoğu olan ‘Drakula’ lakaplı Turunçgil Uzun Antenli Böceği süratli bir şekilde yayılışını sürdürüyor.
Trabzon’da ilk olarak Esiroğlu Mahallesi’ndeki Büyükşehir Belediye Fidanlığı ve etrafındaki 2 kilometre alandaki bahçelerde görülen bitki dünyasının kanseri olarak bilinen ‘Drakula’ lakaplı Turunçgil Uzun Antenli Teke Böceği bölgedeki yayılışını sürdürüyor. Tesirini fındık kollarında gösteren böcek için survey çalışması yapılmış, kelam konusu böceğin sesten etkilenerek fındık bahçelerindeki otların ortasına gizlendiği belirlenmişti. Fındık dışındaki orman ağaçlarında görülmediği tespit edilen ‘Drakula’ lakaplı böceğin biyolojileri gereği birkaç gün içerisinde çiftleşip fındık ağaçlarının kök kısımlarına yumurtalarını bırakıp ömürlerini tamamladığı belirlenirken, yayılışını sürdürerek fındık ağaçlarının kurumasına neden olan Drakula için üreticiler önlem alınmasını istiyor.
Fındık üreticileri Drakula’ya yenilmişti
24 Ekim 2019 tarihli ve 30928 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan 1961 karar nolu Cumhurbaşkanı kararı ile ’Drakula’ lakaplı fındık kısımlarını kurutan ’Turunçgil Uzun Antenli Böceği’ ile çaba çalışması başlatılmış ve Cumhurbaşkanlığı yayınladığı kararname ile fındık üreticilerine tazminat verme kararı almıştı. Esiroğlu Mahallesi’nde 2016 yılından itibaren görülmeye başlayan ve fındık kısımlarını kuruttuğu için ’Drakula’ olarak isimlendirilen ’Turunçgil Uzun Antenli Böceği’ ile çabayı birtakım fındık üreticileri kaybetmişti. Yöredeki yaklaşık 15 fındık üreticisi yüzlerce dönüm yerde bilhassa fındık mevsiminde ortaya çıkan ‘Drakula’dan kurtulamayınca önce fındık ağaçlarını iş makineleriyle söktürdü, akabinde da sökülen fındık ocaklarını ateşe verdi.
“Böcek bulaşmış olduğu bahçelerde kocaman bir oyuk açıyor”
Hususla ilgili açıklamalarda bulunan Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Orman Fakültesi Orman Entomolojisi ve Müdafaa Ana Bilim Kolu Öğretim üyesi Prof. Dr. Mahmut Eroğlu, böceğin bulaştığı fındık kollarından oyuk açtığını belirterek, “Şuanda nerede, ne oranda bulunuyor ve yayılışı ne boyutta bulunuyor tehdit durumu ne boyuttadır bunların detaylı bir şekilde ele alınarak incelenmesi gerekiyor. Böcek bulaşmış olduğu bahçelerde kocaman bir oyuk açıyor. Bir oyuk bile birden fazla zaman bir fındık kolunun rahatlıkla kırılmasına neden oluyor. Geçen sene fındık toplama sürecinin akabinde yaptığımız incelemelerde o böceğin olduğu kolların kırıldığını gördük. Bir kısmının ise vatandaşlar tarafından fark edilerek kesildiğini tespit ettik. Bu topyekün bir gayret. Bunda devletin takviye olduğu kadar vatandaşın da bir takviye sunması gerekiyor. Vatandaşın ne yapması gerektiğini sanki biz anlatabildik mi bu çok önemli” dedi.
“Böceğin bulaştığı ağaçların yok edilmesi gerekiyor”
Drakula ile olağan yollarla çaba edilemeyeceğini dile getiren Eroğlu, “Bu böcek artık herkes tarafından tanınıyor. Larvasını da kökte görebildikleri için onu da tanıyorlar. Aslında ziyan verdiği fındık kolundaki belirtiler çok açık. Dolayısıyla fındık kısmında bulunup bulunmadığını da anlamak çok kolay. Bu basamakta yapılacak şeyler bu böceğin ilerlemesini baskı altında tutmak, çok derecede çoğalmasını engellemek ve yayılışını sonlandırmak. Bu böcek için yapılması gereken bunun topyekün yok edilmesi gerekiyor. Olağan yolla gayreti yapılacak bir böcek değil. Bir kimyasalla yahut öbür bir yolla geçerli bir yol yok. Direkt ağacın kolunu öldürüyor. Bahçelerde yaptığımız değerlendirmelerde çabucak hemen yayıldığı her alan içerisinde her ağaçta 3-4 kolda oyuklar açıyor” formunda konuştu.
“Bu böceğin fındık için bir tehdit olduğu aşikar”
Drakula için önlem alınması gerektiğinin altını çizen Eroğlu, “Böceğin fındık kısmında bulunduğu yer aşikâr. Kolun toprakla birleştiği kısmın en fazla 25 cm üstüne kadar gövde odununu kullanıyor. Aşağıda kök kısmını kullanıyor. Böceğin bulunduğu kollara el atıldığı zaman belirtiler açıkça görülüyor. Bu belirtileri taşıyan kısımlar tek tek toprak kazılarak ta sökülebilir yahut hiçbir şey yapılamıyorsa kırılması gerekiyor. Zati bunlardan gelecek sene bir eser verme beklentisi olamaz. Bu böceğin ziyan şiddeti ve yayılışını ele aldığımızda çok önemli kayıplar ortaya koyacağı aşikar. Dolayısıyla ülkemiz için çok önemli gelir kaynağı. Bu gelirin sürekliliğinin sağlanması için iş başa düşecektir. Kökünü kazıma, yok etme süreçlerinin sonlu bir müddette tamamlanarak bitirilmesi gerekiyor. Zamana yayılacak işler değil. Bu böcek şayet ülkemizde tutunur ve buradaki kurallara ahenk sağlayarak agresif bir şekilde saldırısını ve yayılışını sürdürürse fındık için bir tehdit olduğu aşikar. Onun için önlemlerin alınması gerekiyor. Söküm ve yakma çalışmaları hepsi birlikte ve olması gerektiği şekilde tamamlanması halinde bir bahtımız olabilir. Yani kökünü kazıma talihimiz olabilir” diye konuştu.
“Böceğin yayılışını açık bir şekilde gördük”
“Böceğini yayılışı devam ediyor lakin nereye kadar ulaşmıştır sonları nedir onu bilmiyoruz” diyen Eroğlu, “Son tespitlerimizde bilhassa belirlenen alanların dışına çıktık. Böceğin yayılışını açık bir şekilde gördük. Sökme ve yakma uygulamalarının yapıldığı alanların dışında ulaşabildiğimiz bahçelerin hepsinde böceği tespit ettik. Böceğini yayılışı devam ediyor lakin nereye kadar ulaşmıştır hudutları nedir onu bilmiyoruz. Birinci yerleştiği alan dediğimiz Atasu bölgesinden kaç kilometre yayılmıştır tam bir şey söylemek sıkıntı. Üreticiler kesinlikle böceğin farkına varacaklar. Bunu hafife almasınlar çok önemli bir şey. Üreticilerden yardım bekliyoruz. Bize verecekleri bilgiler çok önemli” tabirlerini kullandı.
