Kastamonu’nun Pınarbaşı sınırlarında Küre Dağları Milli Parkı içerisinde 858 metre uzunluğu, 250 metre derinliği ile Dünya’nın en derin dördüncü mağarası olan Ilgarini Mağarasında insan kemikleri bulundu. Kemiklerin defineciler tarafından mağara içindeki manastır, şapel üzere yapıları da dinamitle patlatarak tahrip etmesi sonucu ortaya çıktığı varsayım ediliyor.
Kastamonu’nun Pınarbaşı sınırlarında Küre Dağları Milli Parkı içerisinde 858 metre uzunluğu, 250 metre derinliği ile Dünya’nın en derin 4.mağarası olarak kabul edilen Ilgarini Mağarasında Genç Roma ve Bizans dönemine ilişkin şapel, mezar ve sarnıçların yanı sıra mağaranın girişinde bulunan köy yıkıntısının da Genç Bizans dönemine ilişkin olduğu düşünülüyor. Geçtiğimiz yıl keşfedilen Ilgarini’ye definecilerin dinamitlerle yaptıkları tahribat sonrasında insan kemikleri ortaya çıktı. Mağarada arkeolojik kalıntılarla mezar kalıntılarının olduğunu söyleyen Mağara Araştırma Derneği Üyesi birebir zamanda Hacettepe Üniversitesi Jeoloji Mühendisi Öğrencisi Murat Gezer, “İki yıldır mağaracılık yapıyorum, 7 yıldır da dağcılık yapıyorum. Buraya hem fotoğraf çekmeye geldik, hem de arkadaşımıza göstermek ve burayı keşfetmek için geldik. Ilgarini Mağarası büyük bir mağara, 200 metre civarında bir derinliği var. Alt taraflarında çok güzel jeolojik oluşumlar bulunuyor, çamurdan yapılmış travertenler diyebilirim. Ilgarini Mağarasında ayrıyeten arkeolojik kalıntılarda bulunuyor, mezar kalıntıları da var” dedi.
“Mağaradaki mezarlar ve öbür kalıntılar, defineciler tarafından tahrip edilmiş”
Ilgarini mağarasında bulunan mezarlarla şapel, manastır üzere kalıntıların defineciler tarafından tahrip edildiğini belirten Gezer, “İri insanların tahminen de askerlerin mezarları olabilir, mezarlık yapılan yerler var. Kemikleri incelediğiniz zaman hakikaten uzun kemikler var, çamur ve taşlardan zikzaklı bir yol yapmışlar, şapel şekli içerisinde yıkılmış bir yerde bulunuyor. Mezarların üstleri açılmış, muhtemelen defineciler açmıştır. Kemikler görünüyor. Mezarlar tahrip edilmiş. Mağaraların birden fazla tahrip ediliyor. İnsanların kolay ulaşabildiği mağaraların birçok defineciler tarafından tahrip ediliyor. Genellikle mağaradan da bir şey bulanı hiç duymadık fakat maalesef her yeri kazmışlar, ziyan vermişler. Definecilere sesleniyorum, mağaralara girmelerine gerek yok” diye konuştu.
“İnsan kemikleri açıkta duruyor”
Ilgarini mağarasına gezdiklerini anlatan İstanbul Tabiat Sporları Kulübü Derneği Başkanı Süleyman Şahin ise, “Ilgarini Mağarası 200 metre yatay, 250 metre de aşağıya gerçek bir derinliği var. İki ana galerisi bulunuyor. İçeride şapelleri gördük, aşağıya hakikat bir tarihi yoldan indik. Burasını tarihi bir merdiven olarak söyleyebilirim. Buradan çok etkilendik. İnsan kemikleri burada hala açıkta duruyor. Burada iki tane şapel yahut bina formunda bir yapı vardı. Ilgarini mağarası herkesin görmesi gereken bir yer. Mutlaka çok bakir kalmış burası” halinde konuştu.
“Anadolu’da Hıristiyanlığın yasaklandığı dönemde bu mağarada ibadetin yapıldığı görülüyor”
Ilgarini Mağarasının içerisinde çeşitli kalıntıların görülebildiğine işaret eden Şahin, “Tahminen buraların bir manastır olduğunu düşünüyoruz. Genç Bizans döneminde Anadolu’da Hıristiyanlığın yasak olduğu bir dönemde halk, bu çeşit mağaralarda ibadetlerini gerçekleştiriyordu. Bu manastırlardan bir tanesi de Ilgarini Mağarasında bulunuyor. Lakin maalesef bu manastırın bir kısmı yok olmuş durumda yalnızca kalıntıları kalmış. Şapelin ne yazık ki yalnızca kalıntıları kalmış. Burayı muhtemelen defineciler kazmış. Şapelin tahminen iki katlı olduğunu düşünüyorum” sözlerini kullandı.
“Mağaranın defineciler tarafından talan edildiğini gördük”
Ilgarini mağarasının defineciler tarafından talan edildiğini gördüklerini belirten İstanbul Tabiat Sporları Kulübü Derneği Üyesi Serdar Karataş ise şöyle konuştu: “Burada mezar kalıntıları var, Bizans yahut Roma dönemine ilişkin olabilir. Natürel ki mutlaklıkta hiç dokunmuyoruz biz, ne sarkıtlara ne de taşlara dokunmuyoruz. Dokunmadan ilerliyoruz. Umarım burası hayata geçer, zira definecilerinde burayı tahrip ettiğini görüyoruz ve çok üzüldük buna. Umarım biran önce burası kültür turizmine açılır ve hak ettiği kıymeti bulur. Mağarada mezarlar var. Bunlar çıkarılmış ya da bir şekilde define arayıcıları tarafında bunlar yeryüzüne çıkartılmış. Umarım buralar korunur. Zira Türkiye’nin turizm açısından çok önem teşkil eden yerlerden bir tanesi burası. Bu eski tarihte yapılan taş yolundan yaklaşık 300-400 metre aşağıya gerçek derine indik. Yol boyunca insan kemikleri ve mezarlıklar vardı, bir şekilde bu mezarlıklardaki cesetler dışarı çıkmıştı. Kemikler vardı, yapılar vardı tekrar süper taş işçiliği olan, tam taşın işlenerek düz bir halde işlenerek yapılan yerler vardı.”
Ilgarini mağarası, dünyanın en derin 4’üncü mağarası olarak gösteriyor
Öte yandan Ilgarini mağarasına ulaşım için kuvvetli parkurda traking ve tabiat sporları için gelen turistlerin kolayca ulaşmaları sağlamak emeliyle Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından kayalara 9 bin 500 adet vida çakıldı. Ahşap materyalin sabitlenmesi için 350 kilogram çivi kullanıldı. 2,5 kilometrelik şiddetli parkur boyunca geçilmesi güç bölümlere 385 merdiven ve 440 metrekare ahşap platform ile 450 metre uzunluğunda korkuluklar yerleştirildi. 2,5 kilometrelik yürüyüş yolunun sonunda denizden yüksekliği bin 250 metre olan Ilgarini mağarasının giriş ağız genişliği 22 metre, yüksekliği ise 30 metre, içeriye yanlışsız 858 metre uzunluğundaki 250 metre derinliği ile Dünyanın 4’üncü büyük mağarası olarak gösterilen Ilgarini mağarasının 220 milyon yılda oluştuğu kestirim ediliyor. M.Ö. 2000 yılına ilişkin insan yaşantısına dair izlere rastlanılan mağarayı her yıl 2 binden fazla trekking tutkunları ile turistler ziyaret ediyor.
