Dış Ekonomik İlişkiler Konseyi (DEİK) Başkanı Nail Olpak, DEİK’in düzenlediği, “Türkiye ve Afrika’nın Dayanıklılığı: Geçmişteki Zorluklar ve Yeni Ortaklıklar” bahisli webinarda Türkiye-Afrika ekonomik ilişkilerini ve yatırım ortamını kıymetlendirdi.
COVID-19 salgını ve sonrasında, günlük yaşantılardan iş hayatına kadar birçok ögenin eskisi üzere olmayacağını söz eden Olpak, yeni olağanda, ekonomik, ticari ve siyasi ilişkilerde de birçok başlığın yine tesis edileceğini söyledi.
Küreselleşmeden “glokalleşmeye” dönüşümün konuşulduğunu aktaran Olpak, “Ekonomik rekabette öne çıkan ölçek ekonomisi kavramından, tek kaynağa bağlı kalmanın risklerini tartıştığımız, lojistiğin hayatımızdaki yerinin tekrar sorgulandığı, yakınlık yahut uzaklık kavramlarının yerine ulaşılabilirlik kavramının öne çıktığı, Merkez Bankalarının alışageldiğimiz rollerinin dışına çıkarak yatırım kredilerine takviye vermeye başladığı bir dönemi yaşıyoruz. Görünen o ki bu dönemin kazananı, ‘tedarik zincirini’ bozmadan sürdürebilenler olacak ve dönemin anahtar sözü de inanç olacak.” diye konuştu.
Olpak, şunları kaydetti:
“Afrika kıtasına yönelik ekonomik stratejilerimiz körü körüne değil, bilimsel ve kurumsal çalışmalarla ve Türkiye’nin özel bölümü başkanlarından DEİK-Afrika İş Kurullarının çalışmalarıyla devam ediyor. Türkiye ile Afrika Kıtası ortasındaki ekonomik ilişkilerimizi, karşılıklı olarak kazan-kazan ilkesini temel alan bir ekonomik modelle sürdürüyoruz. Bununla birlikte Afrika Birliği 2063, Afrika’yı geleceğin global güç merkezine dönüştürmek için hazırlanan Afrika’nın planı imalat/sanayileşme ve katma kıymet üretim amaçları doğrultusunda kıta ile ekonomik ilişkilerimizi şekillendiriyor. Lakin doğal, daha gidecek çok yolumuz var.”
“Türkiye’nin sanayileşme deneyiminin Afrika’ya örnek olacağını düşünüyoruz”
Olpak, Organize Sanayi Bölgeleri kültürünü Afrika ülkelerine yaymanın mümkün olduğunu tabir ederek, “İş dünyamız Afrika ülkelerinin ulaştırma altyapısının geliştirilmesine Türkiye’nin başarılı olduğu PPP modeli ile katkı sağlayabilir.” dedi.
Afrika’nın geniş tarım arazilerinde organize tarım tesisleri kurulup Türkiye’nin besin güvenliğinin ve Afrika ülkelerinin ihracatının çeşitlendirmesine katkı sağlanabileceğini anlatan Olpak, şöyle konuştu:
“Afrika ülkelerinde liman ve havaalanı işletmeciliği yapabiliriz. Başka yandan, Türkiye’nin sanayileşme deneyiminin Afrika’ya örnek olacağını düşünüyoruz. Ticaret Bakanlığı’mızın üzerinde çalıştığı Afrika’da 5 lojistik merkezi (Tunus-Zarcis Liman Bölgesi, Gana-Akra Tema Liman Bölgesi, Kamerun-Douala Liman Bölgesi, Güney Afrika-Durban Liman Bölgesi, Kenya-Mombasa Liman Bölgesi) çalışmasının ilişkilerimizi ivmelendireceğini düşünüyoruz. Bunu önemsiyoruz. Proje, kelam konusu ülkelere yönelik lojistik ve nakliyecilik faaliyetlerinin değil, fakat o ülkedeki lojistik depolama ve elleçleme imkan ve maliyetlerinin optimize edilmesine yönelik düşünülmektedir.”
“Hem işlerimizi yürütüyor hem de tahlile katkı sunmaya devam ediyoruz”
Olpak, Türk özel dalının dış dünyaya açılan penceresi olan DEİK’in, ülkeler ortası yatırım ve ticareti artırmak için tüm dünyaya yayılmış 146 iş kuruluyla, “ticari diplomasi” anlayışıyla çalışan bir iş platformu olduğunu da kelamlarına ekledi.
Her gün, büyükelçiler ve ticaret müşavirlerinin de görüntü konferans yöntemiyle katıldığı 5-10 adet İş Kurulu Yürütme Heyeti Toplantısı gerçekleştirdiklerini aktaran Olpak, şöyle devam etti:
“Karşı kanat görüşmeleri, webinarlarımız, Interconnected Business toplantılarımız ile hem işlerimizi yürütüyor hem de buralardan aldığımız sorun, öneri, her türlü bilgiyi, devletimizin ilgili ünitelerine ileterek, tahlile katkı sunmaya devam ediyoruz. Bir Afrika atasözü ‘Hızlı gitmek istiyorsan yalnız git, uzağa gitmek istiyorsan bir arada.’ der. Türk İş Dünyası olarak siz Afrikalı kardeşlerimizle, önümüzdeki uzun yolu vizyoner bakış açımızla ve birlikte yürüyeceğimize olan inancımla, hepinizi hürmetle selamlıyorum.”
Olpak, 8-9 Ekim tarihlerinde İstanbul’da gerçekleştirmeyi planladıkları Türkiye-Afrika 3. Afrika Ekonomi ve İş Forumu’nun muhtemelen sanal ortamda gerçekleştirileceğini bildirdi.
“Afrika’nın COVID-19 çabasında yardımlarımızı sürdüreceğiz”
Dışişleri Bakanlığı Doğu Afrika ile İlişkilerden Sorumlu Afrika Genel Müdür Yardımcısı Fatih Ak ise Afrika’ya ulaştırılan yardımlar hakkında bilgi vererek, “Afrika’da bu zamana kadar yaptıklarımızı devam ettirmeye kararlıyız. Afrika’nın COVID-19 çabasında yardımlarımızı sürdüreceğiz. Şiddetli dönemde iş birliğinin önemini anlamış olduk.” diye konuştu.
Ak, pandemi sonrası ticari ve ekonomik ilişkilerin olağanlaşma süreci için fizikî ziyaretleri gerçekleştirmeye başladıklarını söyledi.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun pandemi sonrası ilk resmi Afrika ziyaretini yaptığını anımsatan Ak, ziyaretlerin gelecek dönemde artmasının planlandığını kaydetti.
Ticaret Bakanlığı Memleketler arası Anlaşmalar ve AB İşleri Genel Müdürlüğü’nde Sahra Altı Afrika Ülkeleri ile İlişkilerden Sorumlu Daire Başkanı Sinan Gültekin de Türkiye’nin Afrika’yı önemli partner olarak kabul ettiğini belirterek, “Ticaret ve yatırımın devam ettirilmesi gerektiğine inanıyoruz. Alınması gereken aksiyonlar varsa almaya hazırız.” dedi.
“Afrika, Türk iş dünyasının yatırımları için gereken adımları atıyor”
Afrika Diplomatik Misyonu Duayen Cibuti Cumhuriyeti Büyükelçisi Aden Houssein Abdillahi ise Afrika ekonomisini tüm kıtayı düşünecek geniş bir çerçevede pahalandırmak ve yeni trendlere nazaran aksiyon almak gerektiğini belirterek, şunları kaydetti:
“Türkiye ve Afrika ortasındaki paydaşlığı geliştirmek için büyükelçilikler, iş dünyası STK’ları, sanayi ve ticaret odaları olarak birlikte pek çok ortak projeye imza atmalıyız. Serbest Ticaret Anlaşması da bu manada karşılıklı ticaret hacmimizin artması için büyük bir rol oynayacak. Pandemi sonrası, üretim ve kamu/özel bölüm iştirakleri açısından önümüzde büyük fırsatlar bulunuyor. Türkiye ile Afrika ortasında kazan-kazana dayalı ticari ilişkilerimizin güçlenerek yoluna devam edeceğine inanıyorum.”
“Afrika’da iş yapmakta olan firmalarımızı kıtada daha fazla yatırım yapmaya tekrar davet etmek istiyorum”
DEİK Türkiye-Afrika İş Kurulları Koordinatör Başkan Yardımcısı ve Türkiye-Togo İş Kurulu Başkanı Berna Akyıldız, dünyayı tesiri altına alan COVID-19 salgınının, 14 Şubat’ta Afrika’da da tespit edildiğini belirterek, salgının ortaya çıktığı tarihten itibaren Afrika İş Kurulları olarak, karşı kanat kuruluşları ile ilişkileri kesmeden ikili ilişkileri artırmak için online toplantılar gerçekleştirdiklerini söyledi.
COVID-19 pandemisinin tüm ekonomilere ziyan verdiğini anlatan Akyıldız, lakin, bu salgından Afrika ve gelişmekte olan ülkelerin en büyük ziyanı göreceği yönündeki ekonomik yorumların karamsar olduğunu kaydetti.
Genç nüfusu ve doğal kaynakları ile bölgesel entegrasyonunu sağlayacak Afrika kıtasının her türlü zorluğun üstesinden geleceğine inandığını belirten Akyıldız, şunları kaydetti:
“Afrika Kıtasal Serbest Ticaret Anlaşması (AfCFTA) ve Afrika’nın bütünleşme çalışmalarını çok pahalı buluyorum. Bugün Afrika’nın her bölgesinden büyükelçiler ve diplomatların önünde Afrika’nın entegrasyonuna 45 Afrika ülkesinde 50 karşı kanat kuruluşuyla faaliyetlerini sürdüren Afrika İş Kurulları ismine tam desteğimizin sağlanacağını söz etmek istiyorum. Bu kapsamda, Afrika Birliği’nin 2063 amaçlarının ‘Bütünleşmiş, refah ve barış içinde, kendi vatandaşları tarafından yönetilen ve milletlerarası arenada dinamik bir gücü temsil eden Afrika’ vizyonunu destekliyoruz. Bu vesileyle, Afrika’da iş yapmakta olan firmalarımızı kıtada daha fazla yatırım yapmaya tekrar davet etmek istiyorum.
Türkiye’nin Afrika ile var olan ekonomik ve ticari ilişkileri bizim için çok kıymetli. Bu ilişkilerimizin yanı sıra, Afrika’daki genç nüfus, göç sorunu, iklim değişikliklerine bağlı olan sel ve erozyon, besin güvenliği üzere Afrika’nın yüzleştiği sıkıntıları da yakından takip etmekteyiz. Çünkü Afrika ile olan ilişkilerimizde ‘kazan –kazan’ prensibi üzerinden ilerlemekteyiz. Ekonomilerin birbirine bağlı ve etkileşimde olduğu çağımızda, partner ülkelerimizde yaşanan meseleler bizim de ilişkilerimize sirayet etmektedir. Kıtada faaliyet gösteren başka ülke yatırımcılarının tersine, Türk yatırımcılar yatırımlarında mahallî eleman çalıştırılmasına itina göstererek 100 bin bireye istihdam sağlamaktadır.”
“Afrika ile olan ilişkilerimizi kararlılıkla sürdüreceğiz”
İş insanlarının salgın boyunca, Afrika uçuşlarını sabırsızlıkla beklediklerine ilişkin birçok talep notu aldığını anlatan Akyıldız, “Ebola, sıtma üzere pandemi tecrübesi olan Afrika’ya ilişkin karamsar senaryoları bir kenara bırakarak, sağlık önlemlerimizi alarak Afrika ile olan ilişkilerimizi kararlılıkla sürdüreceğiz.” bilgilerini verdi.
Aktifliğe, Fildişi Sahili Büyükelçisi Khadidjata Toure, Kenya Büyükelçisi Johnson Mogoa Kimani Ondieki, Zambiya Büyükelçisi Joseph Chilengi, Ruanda Büyükelçisi B.N. Williams Nkurunziza, Cezayir Büyükelçisi Mourad Adjabi, Güney Afrika Büyükelçiliği Maslahatgüzarı Tshepo Ranamane ve Fas Büyükelçiliği Maslahatgüzarı Latifa Louali de katıldı.
Toplantıda büyükelçiler, Afrika ile Türkiye ortasındaki geliştirilebilecek sektörel fırsatlar ile ülkelerindeki iş ve yatırım fırsatlarını anlattı.
Kaynak: AA
