’Dayanıklılık’ güçte yeni ölçüt olacak

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD) Nükleer Güç Ajansı (NEA) Nükleer Teknoloji Geliştirme ve Ekonomi Bölümü Başkanı Sama Bilbao y Leon, nükleer gücün pandemi sonrası ekonominin canlandırılmasında önemli bir rolü olacağını söyledi.

Türkiye, Akkuyu Nükleer Santral ile nükleer güçle elektrik üreten ülkeler ortasına girmeye hazırlanıyor. Covid-19 krizi sırasında nükleer santrallerin elektrik üretimini kesintisiz sürdürerek global sağlık kriziyle başa çıkılabilmesi ve toplumsal istikrarın korunmasında gerekli kritik hizmetlerin sürdürülmesinde oynadığı role dikkat çeken uzmanlar, pandemi sonrasında kısa vadede ekonomik büyümede, uzun vadede düşük karbonlu sağlam bir elektrik altyapısının geliştirilmesinde nükleer gücün etkili olacağını vurguluyor.

OECD Nükleer Güç Ajansı (NEA) Nükleer Teknoloji Geliştirme ve Ekonomi Bölümü Başkanı Sama Bilbao y Leon, nükleer gücün pandemi sonrası ekonominin canlandırılmasında önemli bir rolü olacağını söyledi. Milletlerarası Güç Ajansı’nın (IEA) düzenlediği, ’Temiz Güç Geçişleri Doruğu 2020’ web seminerinde NEA’nın ’Covid-19 sonrası dönemde nükleer güç ile düşük karbonlu sağlam elektrik altyapıları inşa etmek’ başlıklı siyaset özetini sunan Leon’a nazaran, yeni dönemde elektrik sistemlerinin yeni ölçütü ‘dayanıklılık’ olacak.

Nükleer santraller ise OECD’nin dayanıklılık tarifinde yer alan ’büyük aksaklıklara dayanma’, ’kendini toparlama kapasitesi’ üzere ölçütlere uyduğunu pandemi mühletince muvaffakiyetle sergiledi. Leon, nükleer santrallerin teknolojik tasarım, acil ve beklenmedik kritik durumlara uyumundaki organizasyonel başarısı, elektrik arzının güvenliğinde sağladığı istikrar ve ülkeye sağladığı sosyoekonomik katkılarla ’dayanıklı elektrik sistemi’ olarak tanımlandığının altını çizdi.

Dayanıklılık ve arz güvenliği

“OECD’nin yaptığı tanıma nazaran dayanıklılık, büyük aksaklıklara dayanma ve kendini toparlama kapasitesidir” diyen Leon, dayanıklılığın ve elektrik güvenliğinin sağlanması için ulusal ve bölgesel seviyede uzun vadeli planlamanın önemini vurguladı. Leon’a nazaran güçlü elektrik sistemleri ise şu özellikleri içeriyor:

“Dayanıklı sistemler, her türlü tehdidi önlemek, onlardan kaçınmak, onlara karşı koymak ve onların etkilerini azaltarak aksama sonrasında iyileşmek ve ahenk sağlamak üzere planlanır. Dayanıklılığa dahil olan tüm farklı ögeleri vurgulamak önemlidir. Sağlam elektrik sistemlerinde 3 ana ölçü var. Üretim kapasitesinin fizikî kullanılabilirliği, talepte ani değişiklikler yahut hava şartlarındaki değişikliklerden bağımsız olarak elektrik sisteminin bir bütün olarak düzgün çalışması, bu üretim kapasitesinin elektrik fiyatlarının değişken olmaması, sistemin istikrarlı ekonomik şartlarına katkısı ve bir dereceye kadar elektriğin maliyeti ve fiyatının ne olacağını kestirim edebilmemiz.”

Nükleer santrallerde dayanıklılığı sağlayan unsurlar

Nükleer gücün teknolojik tasarım, organizasyonel bakış açısı, sistem ve sosyoekonomik açıdan olmak üzere dört ana düzeyde dayanıklılığa sahip olduğunu belirten Leon, bu özellikleri şu sözlerle anlattı:

“Teknoloji tasarım düzeyi, derinliğine savunma, yedeklilik ve çoklu katman prensibini kapsar. Nükleer santrallerin direnci, yüksek seviyede güvenlik, operasyonel esneklik ve sanayinin hem teknik hem de teknik bilgi ötesinde kendisiyle gurur duymasını sağlayan o kesintisiz düzeyin kombinasyonunun sonucudur. Tertip düzeyi ise acil durum hazırlığı, güvenlik kültürü, daima öğrenme ve milletlerarası işbirliğini içerir. Teknik dizaynın ötesinde, nükleer santralleri güçlü kılan organizasyonel bir bakış açısının olmasıdır. Bu, Covid-19 salgını sırasında yaptığımız üzere, gerekli kritik faaliyetleri süratli bir şekilde tanımlamak, hudutlu işçi ile bile olağan operasyonları sürdürmek için acil durum hazırlığı yapmak, her türlü beklenmedik durum karşısında planlama yapmak üzere başlangıç prensiplerini içerir.

Sistem düzeyinde dağıtılabilir ve esnek olması, şebeke sabitliği, yerinde stratejik yakıt stokları ve merkezi sistemlerin sadeliği nükleer güç santrallerini dayanıklılığını yüksek düzeyde fiyat. Güçlü bir sistem sağlamak için, nükleer santrallerin ürettiği dağıtılabilir ve esnek elektriğe sahip, dengeli ve çeşitlendirilmiş bir güç karışımına muhtaçlığımız var. Bu, yenilenebilir güç kaynakları tarafından sağlanan değişken elektriğin eksiksiz bir tamamlayıcısıdır. Gerçek güce ek olarak, nükleer santraller şebeke istikrarına da büyük katkı sağlıyor.

Dördüncü düzey sosyoekonomik açıdan sağladığı katkıdır. Nükleer santraller, rekabetçi elektrik fiyatları sağlarken, genel ekonomiye ve toplumsal büyümeye de açıkça yardımcı oluyor. Tıpkı zamanda mahallî alanda ve bölgede istikrarlı, yüksek fiyatlı işler de sunarak bir bütün olarak ülkede ekonomiye itici güç oluşturuyor.”

Düşük karbonlu ve dayanıklı

Nükleer gücün kısa ve uzun vadede düşük karbonlu güçlü bir elektrik altyapısının geliştirilmesini destekleyeceğini kaydeden Leon, “Şu anda dünyada 40 yılı aşkın bir müddettir çalışan 100’den fazla reaktör var.Bu bize, uygun maliyetli ve güvenilir bir şekilde elektrik sağlayan bu tesislerin ömrünü uzatmak için de eksiksiz bir fırsat sağlar ve onları daha uzun mühlet kullanmaya devam edebiliriz. Yeni nükleer santraller inşa etme fırsatımız var. Bir çok batı ülkesinde artık güvenilir, güçlü ve pak bir elektrik sistemini genişletip büyütmek için kanıtlanmış teknolojileri kullanma konusunda şartların harika olduğunu düşünüyoruz. Bu, yatırım verimliliğine yol açacaktır. Dolayısıyla da güvenilir ve güçlü bir altyapı oluşturmak için daha az para harcarken düşük karbonlu maksatlara de ulaşmamızı sağlayacaktır” diye konuştu.

Ekonomik büyüme için nükleer enerji

Korona virüs krizinin çağdaş, sağlam, düşük karbonlu altyapılar inşa etmek için fırsat oluşturduğuna dikkat çeken Leon, şöyle devam etti: “Krizi fırsata çevirme yollarından birincisi, yatırım kararlarını zaman içinde hakikat bir şekilde yönlendirmenin, piyasa aksaklıklarının düzeltilmesi için yeterli tasarlanmış teşvik paketlerinin yanı sıra teknoloji nötr siyaset hareketlerini gerektiren uzun vadeli bir dayanıklılık elde etmek. İkincisi, önceki krizlerde toplumsal bütünlüğü sağlamak için fevkalade bir araç olduğu kanıtlanan büyük ölçekli altyapı projeleri kamu-özel kesim iştirakleri yürütmek ve ekonomiyi tekrar canlandırmak. Son ve en önemli yol ise nükleer güç. Nükleer güç hem yeni nükleer projelerle hem de mevcut reaktörlerin uzun vadeli çalışmasıyla Kovid-19 sonrası ekonomik toparlanma uğraşlarında kısa vadede ekonomik büyümeyi artıracaktır. Uzun vadede de düşük karbonlu sağlam bir elektrik altyapısının geliştirilmesinde önemli bir rol oynayacaktır.”