Corona virüs salgını organ nakillerini de vurdu

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Türkiye’de 30 binden fazla hasta organ nakli için bekliyor. Geçen yıl yaklaşık 9 bin 500 hastaya organ ve doku nakli ameliyatı gerçekleştirildi, bunların 3 bin 863’ünü böbrek nakli hastaları oluşturdu. Fakat pandemi nedeniyle bu yılın ilk 6 ayında nakillerde yarı yarıya düşüş yaşandı. Kadavra bağışının ise aslında muhtaçlığın çok altında olduğu Türkiye’de, Kovid-19 salgını yüzünden ağır bakımların çoğunlukla Kovid olumlu vakalar için ayrılmak zorunda kalınması, beyin ölümü bildirimlerini de olumsuz etkiledi, kadavradan nakil ameliyatlarında da büyük bir düşüş yaşandı. Türk Böbrek Vakfı Başkanı Timur Erk, canlıdan nakil ameliyatlarında alıcı ve vericilere önemli tetkikler yapılarak ameliyatların gerçekleştirildiğine işaret ederek “PCR testinin yanı sıra akciğer tomografisi, antikor testi dahil gerekli görülen birçok test yapılıyor. Hastaneler artık yeni olağana geçiş yapmaya başladığı için Türkiye’deki 80’e yakın nakil merkezi de yavaş yavaş ameliyatlara tekrar başladı. Organ bekleyen hastalarımız tasa etmeden nakil ameliyatlarını olabilirler” dedi.

“COVİD PANDEMİSİ SÜRECE TUZ BİBER EKLEDİ”

Yıllardır tüm eforlara karşın bilhassa kadavradan nakil orantısının en fazla yüzde 22’ye çekilebildiği ülkemizde bir de salgının gelmesiyle sürece tuz biber ekildiğini söyleyen Erk, “Hem bağışlarda hem nakil ameliyatlarında azalma var. Yıllık 3 bin 800’lere kadar çıkmıştı böbrek nakilleri. Yüzde 20 kadarı da kadavradan yapılıyordu. Birinci 6 aylık rakamlar 900 civarında, demek ki yıl sonuna kadar maksimum 2 binlere ulaşabileceğiz. Salgın başladıktan sonra Kovid müspet hastalar için, mahsusen teneffüs cihazına gereksinimi olacaklar için, ağır bakımlarda kapasite yaratmak ismine kontenjan bu hastalardan yana kullanılmak zorunda kalındı. Beyin ölümü bildirimlerini de olumsuz etkiledi bu durum haliyle. Artık yavaş yavaş sıradana dönüldüğü için ağır bakımlardaki Kovid olumlu hasta sayısı da azaldı. Örneğin İstanbul Tıp Fakültesi ve Cerrahpaşa’da 400-500’lere kadar çıkmıştı hasta sayısı. Artık 30-40’lara düştü. Beyin ölümü bildirimlerinde de artık birazcık daha artış bekliyoruz” diye konuştu.

“BEN, KOLERA SALGINI DA YAŞADIM, BU ÇOK DAHA CİDDİ”

Türkiye’de 80 civarı organ nakli merkezi bulunduğunu ve bu hususta ülke olarak çok düzgün bir noktada olunduğunu anlatan Timur Erk, kelamlarını şöyle noktaladı:

“Böbrek bekleyen hastalar için en azından diyaliz imkanı var, bekleyebiliyorlar. Fakat öteki organlarda alternatif ne yazık ki yok. Gerek canlıdan, gerekse kadavradan nakilde ne tıbben ne fiziken ne de ortam olarak rastgele bir derdimiz yok. Merkezler pandemi hastanesi konumundan çıkıyor. Salgının en yüksek olduğu zamanlarda önlemler çok âlâ alındı. Sağlık Bakanlığımızı buradan tekrar tebrik etmek istiyorum, ivedilikle 14 unsurluk bir algoritma yayınladılar diyaliz merkezleri için de. Bizim buna 2-3 tane daha ilavemiz oldu. Hastaların aktarımını kesinlikle biz sağladık, servislerde toplumsal uzaklık, dezenfektan, maske kuralına çok sıkı dikkat edildi, şoförler eğitildi bu hususlarda. Fakat hastalar meskenine gittikten sonra nasıl bir ortamda bulunuyor, ne yapıyor, kalabalığa giriyor mu, düğüne gidip halay çekiyor mu vs, bunu denetim etme talihiniz maatteessüf yok. Maske ve önlemler artık yaşantımızın bir modülü olmak zorunda. Ben 76 yaşımdayım, kolera salgınını bile yaşadım İstanbul’da. İnsan çabuk unutuyor o zamanları lakin bu seferki biraz farklı, daha da uzun sürecek üzere. Mutlaka rehavete kapılmamak lazım, aynı önlemlerle; güya 2020 Mart ayındaymışız üzere dikkat etmemiz gerekli.”

ÜÇ YILDIR BEKLEDİĞİ BÖBREĞİ PANDEMİ YÜZÜNDEN ALAMADI

Üç yıldır diyalize giren böbrek yetmezliği hastası Ayşegül Bakova (53), erkek kardeşinden böbrek nakli ameliyatı olmak üzere Mart ayının ilk haftası için gün aldıklarını lakin pandemi nedeniyle ameliyatının iptal edildiğini ve diyalize devam etmek zorunda kaldığını anlatarak şunları söyledi:

“Ocak ayı üzere nakil olabilmek için müracaatta bulunduk. Diğer sağlık problemlerim nedeniyle ama 3 yıl sonra organ nakli sırasında girebilmiştim. Tüm tetkiklerimiz yapıldı, Şubat sonu, Mart başı üzere ameliyat için gün verildi. Gelgelelim salgın başlayınca nakil ameliyatları da durduruldu. Ben de diyalize devam etmek zorunda kaldım o süreçte. Diyaliz günlerim haricinde asla meskenden çıkmadım, tüm önlemlere sıkı sıkıya dikkat ettim. Artık testlerim yine yapılıyor, doğal ki tasa var biraz lakin güveniyorum ve bu ameliyatı olacağım.“

“ZATEN DONÖR ÇIKMIYORDU BAHTIMIZ DÜZGÜNCE AZALDI”

Nurettin Kılıç (55)  ise 5 yıldır diyaliz hastası olduğunu söyledi ve kadavradan organ beklediğini vurguladı. Kılıç, “Organ sırasındayım yıllardır. Daha netice alamadık. Bir de üzerine salgın geldi, nakiller esasen durdu; beyin ölümü bildirimleri, binaenaleyh kadavradan organ bağışları da durdu. Zati çok güçlükle günler geçiriyoruz. Nakiller yine başlamışken kişilerimizden da organ bağışı konusunda ekstra hassaslık bekliyoruz. Hayatını yitiren biri birçok şahsa can olabilir” dedi.