Bakanlık Sözcüsü Cao Licien başşehir Pekin’de düzenlediği olağan basın içtimasında ABD’nin ‘Hong Kong’un otonom yapısına zarar veren ve insan hakları ihlaline karışan’ Çin Komünist Partisi (ÇKP) yetkilileri ve ailelerine vize yasağı getirmesine ilişkin değerlendirmelerde bulundu.
“Hong Kong Ulusal Güvenlik Yasası meselesi Çin’in iç işleridir ve rastgele bir yabancı ülkenin müdahaleye hakkı yoktur” tabirlerini kullanan Cao, ülkesinin, ulusal egemenlik, güvenlik ve kalkınmaya yönelik çıkarları ile ‘bir ülke iki sistem politikası’nı kararlılıkla koruyacağını söyledi.
Washington idaresinin ‘sözde yaptırım’ yoluyla Çin’in Hong Kong Ulusal Güvenlik Yasası’nı engelleme teşebbüsünün muvaffakiyete ulaşmayacağını savunan Sözcü Cao “ABD’nin laf konusu yanlış hareketlerine ilişkin Çin hükümeti, Hong Kong ile ilgili meseleleri berbat biçimde ele alan ABD’li yetkililere vize kısıtlaması getirmeye karar verdi” dedi.
ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, 26 Haziran’da Hong Kong’un özerk yapısına zarar veren ve insan hakları ihlaline karışan Çin Komünist Partisi (ÇKP) yetkilileri ve ailelerine vize yasağı uygulayacaklarını açıklayarak, şu tabirleri kullanmıştı:
“Bugün 1984 Çin-İngiliz Ortak Deklarasyonu’nda garanti edilen Hong Kong’un yüksek özerklik raddesine zarar veren yahut yaşanan insan hakları ihlallerinden sorumlu olduğuna inanılan mevcut ve eski ÇKP hizmetlilerine vize kısıtlaması getirdiğimizi duyuruyorum. Bu kısıtlama laf konusu yetkililerin ailelerini de içermektedir. Çin, Çin-İngiliz Ortak Deklarasyonu’nda belirtilen kelamlarını tutmalıdır.”
Hong Kong’un statüsü
Hong Kong, 1898’de imzalanan ‘kira sözleşmesi’ ile uzun yıllar İngiltere hakimiyetinde kaldıktan sonra 1997’de Çin’e devredilmişti.
İmzalanan ortak deklarasyon çerçevesinde Hong Kong’a 2047’ye kadar basın, söz, toplanma, inanç ve serbest akademik çalışma üzere özgürlükleri ile bağımsız idari ve hukuksal yapısını himaye hakkı tanınmıştı.
Hong Kong, Çin’e bağlı olmasına karşın kendine ilişkin para ünitesi, lisan, hukuk sistemi ve kimlik kullanıyor. Özerk yapılı ortamın yalnızca savunma ve dış siyaset üzere bahislerde Pekin’e bağlı olduğu bu idare modeli, ‘bir ülke, iki sistem’ olarak isimlendiriliyor.
Kentteki muhalif parti ve kümeler, başta Hong Kong’da adayların Pekin idaresince belirlendiği seçim modeli olmak üzere ortamdaki mevcut Çin kaynaklı pratiklerin laf konusu bir ülke, iki sistem ilkesine uymaz olduğu görüşünü savunuyor.
