Tokat’ta Osmanlı yapıtı Hamzabey Camii ile minaresinin birbirinden bağımsız olarak ortasında yaklaşık 10 metre uzaklık olması dikkat çekiyor.
Meydan bölgesi Çekenli İş Merkezi yanında yıllara meydan okuyan tarihi cami mimarisi ile görenleri şaşırtıyor. Minareyi görenler ilk bakışta camiyi fark edemese de avluya girdiğinde mescitle karşılaşıyor. Lokal tarihçi Hasan Fazilet, 1412 yılında zaviye olarak yapılan binanın 1900’lü yıllara kadar orjinalliğini korumuş olduğunu söyledi. Zamanla çevresindeki yapılaşma ile birlikte cami muhtaçlığı hasıl olunca zaviyeye minare eklentisi yapılmış olduğunu belirten Fazilet, “Mahalle cami olarak 1940’lı yıllara kadar faaliyetine devam ediyor. Vakıf yapıtlarının satışı ile birlikte burası özel mülkiyete geçiyor. Müştemilatı içerisinde tasavvuf yapısında derviş bölümü, pirin evi ve eklentileri yer alıyor. 1953 yılında yapının barok pencereleri ve yapının sanatsal özelliklerine haiz bölümleri yıkılıyor. Özel mülkiyetli bir ev biçiminde ön kısmı devam ediyor. Altında bir değirmen bulunuyor. 2000’li yılların başında yapılan istimlak ve onarımla birlikte günümüzdeki formunu alıyor. Enteresan olan bir başka özelliği de kitabesinin mevcudiyeti ve vakfiye niteliğinde olması. O manada da ender bir yapı” dedi. Osmanlı’nın Tokat’taki il yapısı olma özelliği ile caminin başka bir önem taşıdığını belirten Fazilet, tarihi yapının yaklaşık 608 yıldır hizmet verdiğini sözlerine ekledi.
Minareyi gören camiyi arıyor
Meydanda taksicilik yapan esnaflardan Ahmet Eroğlu, minareyi görenlerin camiyi ilk bakışta fark edemediğini tabir ederek, “Önceden minarenin yanında altı değirmen üzerinde bir ev vardı. Gelen cemaat minareyi görüp cami yok diyerek gidenler oluyordu. Biz insanları mescide yönlendiriyorduk. Son yapılan onarımla birlikte minarenin çevresindeki yapılarak yıkılarak cami ortaya çıkarıldı. Şuanda çok şükür camimizde minaresi de görünüyor” dedi.
Caminin tarihi
Kültür portalında yer alan bilgilere göre; Çekenli Mahallesinde yer alan Hamza Beyefendi Camii Çelebi Sultan Mehmed’in buyruklarından Bicaroğlu Hamza Beyefendi tarafından 1412 yılında inşa ettirilmiş. Hamza Beyefendi Cami, sonradan geçirdiği tamiratlarla özgünlüğünü kaybetmiş olsa da, erken Osmanlı dönemi zaviyeli cami denilen tipte inşa edilmiştir. Giriş bölümünün üzerinde yer alan ahşap mahfil 20. yüzyılda eklenmiştir. Kuzeybatıda, yapıdan büsbütün bağımsız inşa edilmiş, kare kaideli, silindirik gövdeli minare yer almaktadır.
