Borsa İstanbul’da, endekslerden yarın iki sıfır atılması ile tarihi günlerden biri yaşanacak. Borsa İstanbul’un 2018’den bu yana zaman zaman gündemini meşgul eden endekslerden sıfır atılması uygulaması, yarın yapılacak sistem güncellemesi ile hayata geçecek.
BIST 100 endeksi başta olmak üzere Borsa İstanbul tarafından hesaplanan 123 fiyat ve getiri endeksinden iki sıfır atılması ve Vadeli Süreç ve Opsiyon Piyasası’nda (VİOP) endeks vadeli süreç ve opsiyon kontratları temellerinde değişiklik yapılmasını içeren yeni BISTECH güncellemesi, yarın devreye alınacak.
Hazırlıkları ve testleri tamamlanan güncelleme, 23 yıl ortadan sonra Borsa İstanbul’da fiyat ve getiri endekslerinden sıfır atılmasını ve VİOP’taki birtakım değişiklikleri içeriyor.
Endekslerden iki sıfır atılmasıyla endeks bedelinin virgülden sonra iki hane gösterilmesine devam edilirken, uygulama tarihi prestijiyle ilgili endekslerin bölen bedelleri 100 ile çarpılarak endeks kıymetlerinin iki sıfır atılmış olarak hesaplanması sağlanacak.
Geçiş tarihinden önce hesaplanmış endeks bedelleri ise 100’e bölünmek suretiyle endekslerin başlangıç tarihlerindeki bedelleri ve tarihi endeks kıymetleri güncellenecek.
VİOP’ta kontrat büyüklükleri 100’den 10’a düşecek
VİOP’ta ise endeks vadeli süreç kontratları büyüklüğü 100’den 10’a düşürülürken, fiyat adımı 0,025 cilt 0,25’e çıkarılacak ve fiyat kotasyonu 10 ile çarpılmış pahalar üzerinden yapılacak.
VİOP’ta yeni kullanım fiyatlarını içerecek mukavele kodları değiştirilecek ve geçiş öncesindeki durumlar öz sermaye uyarlaması işlevi ile yeni mukavelelere taşınacak.
Endekslere dayalı vadeli süreç ve opsiyon kontratlarında açık bulunan iptale kadar geçerli ve tarihli buyruklar ile aktive edilmemiş kaideye bağlı buyruklar ise iptal edilecek.
23 yıl sonra tekrar
1986 yılında İstanbul Menkul Değerler Borsası (İMKB) ismiyle faaliyete başlayan borsada, ilk olarak 1997’de endekslerden iki sıfır atılmıştı.
Borsa İstanbul’un tarihi öneme sahip gelişmelerine bakıldığında, 34 yıllık dönem içinde, bilhassa 2015’ten itibaren teknolojik atılımlar, altyapı yatırımları ve gelişen eser yelpazesi ile yatırımcı sayısı ve tabanında da genişleme sağlandı.
1986’da yatırımcılar ile buluşan İMKB’de, 1993 yılında bilgisayarlı alım-satım sistemine geçildi.
1997’de, o zamanki ismiyle İMKB 100 endeksinin 103.500 düzeylerindeyken yapılan güncellemeyle endeksten iki sıfır atıldı ve endeks 1.035 oldu.
2012’de VİOP’un kurulması sonrası, değişen Sermaye Piyasası Kanunu ile 2013’te İMKB, Vadeli Süreçler Opsiyon Borsası ve İstanbul Altın Borsası, “Borsa İstanbul” markası altında birleşti.
2015’te Borsa İstanbul ve Nasdaq ortasında yapılan iş birliği sonucu geliştirilen ve “BISTECH” olarak isimlendirilen Teknoloji ile Dönüşüm Programı’nın ilk kademesi devreye alındı.
Bu yılın ocak ayında ise tekrar tarihi bir kararla VİOP’ta akşam seansı uygulamasına başlandı.
Endeks sadeleşiyor, tesiri ruhsal
Analistler, BIST 100 endeksinin 100.000 düzeylerinin üzerinde bulunmasının, hem kullanım zorluğuna hem de ruhsal olarak “pahalı” algısına neden olduğunu belirterek, atılan bu adımın öncelikle sadeleşmeyi sağlayacağını söyledi.
Endeksten sıfır atılmasının teoride bir mana tabir etmediğini, yalnızca hesaplanan endekslerin 100’e bölünerek yayımlanacağını aktaran analistler, ruhsal tesirinin ise uzun bir müddet müspet manada destekleyici olmasının beklendiğini kaydetti.
Analistler, dünya geneline bakıldığında, endekslerin büyük kısmının 1.000 ila 5.000 ortasında olduğuna dikkati çekerek, 1997’de endeksten iki sıfır atılması ile hisse piyasalarında çok güçlü bir ralli yaşandığını ve yılın sonunda, endeksin bir önceki yıl kapanışına nazaran yüzde 254 paha kazandığını anımsattı.
1997 yılındaki borsa ile şimdiki borsanın karşılaştırılmasının hakikat sonuçlar vermeyebileceğini söz eden analistler, son dönemde hisse piyasalarına katılan yüz binlerce yeni yatırımcının muhtemel riskler konusunda bilgilenerek bu yatırımcıların alım ve satım kararlarını uzun vadeli perspektife nazaran vermesini tavsiye ettiklerini aktardı.
