BIST 100 endeksi başta olmak üzere Borsa İstanbul tarafından hesaplanan 123 fiyat ve getiri endeksinden iki sıfır atılması ve Vadeli Süreç ve Opsiyon Piyasası’nda (VİOP) endeks vadeli süreç ve opsiyon kontratları asıllarında değişiklik yapılmasını içeren yeni BISTECH güncellemesi devreye alındı.
Analistler, dünya geneline bakıldığında, endekslerin büyük kısmının 1.000 ila 5.000 ortasında olduğuna dikkati çekerek, atılan adımın teorik olarak bir mana kelam etmese de ruhsal etkisinin uzun vadede olumlu manada destekleyici olabileceğini söyledi.
Endeksteki sadeleşmenin, teknolojik olarak bir çok adım atmış ve altyapı yatırımları ile dünya borsaları ortasında gösterilen Borsa İstanbul için yanlışsız bir karar olduğunu aktaran analistler, Türkiye’nin büyüyen ekonomisinin yanı sıra gelişen sermaye piyasası ile de dünyada öne çıktığını söyledi.
Analistler, 1997’de endeksten iki sıfır atılması ile pay piyasalarında çok güçlü bir ralli yaşandığını ve yılın sonunda, endeksin bir önceki yıl kapanışına göre yüzde 254 değer kazandığını anımsatarak, bununla birlikte, 1997’deki yüksek enflasyonist ortam nedeniyle o günkü şartlarla bugünü karşılaştırmanın gerçek olmayacağını kelam etti.
“Psikolojik açıdan ‘ucuzladı’ algısı oluşturabilir”
Gedik Yatırım Menkul Bedeller Yatırım Danışmanlığı Müdürü Üzeyir Doğan, konuya ilişkin AA muhabirine yaptığı açıklamada, endeksten sıfır atılmasının 2013’ten bu yana ekonomi gündeminde olduğunu lakin bir çok sebepten ertelenmek zorunda kalınan adımın bugün itibarıyla hayata geçtiğini belirtti.
Endeksten sıfır atılmasının ruhsal etkisinin olabileceğine dikkati çeken Doğan, “Paradan sıfır atılmasını buna örnek verebiliriz. 1.000.000 liranın alım gücü ne ise, liradan 6 sıfır atıldığında da 1 liranın alım o gücü birebirdi. Teorik olarak manalı bir değişim olmasa da, fiyat seviyesinin daha düşük sayılarla kelam ediliyor olması ruhsal açıdan ‘ucuzladı’ algısı oluşturabilir.” kelamlarını kullandı.
Doğan, yüzde değişim bazında endeksin 100.000’den 110.000’e çıkmasıyla 1.000’den 1.100’e çıkmasının bir farkı olmadığını lakin yatırımcıların 1.000 puanlık bir artışın 10.000 puanlık bir artıştan daha hızlı ve kolay gerçekleşebileceğini düşünebileceklerini kaydetti.
Endekslerden sıfır atılmasının yatırımcılar üzerinde olumsuz yönleri olabileceği ihtarında da bulunan Doğan, “Endekse yıllardır puan üzerinden bakma alışkanlığı bulunan yatırımcıların, 50-100 puanlık değişimleri küçümseme ihtimali, yatırımcıların stop loss ve kar al reflekslerini zayıflatabilir. Ama bunun yeni durumda yüzde 5-10’lara tekabül ettiğinin unutulmaması gerekir.” değerlendirmesinde bulundu.
“En önemli hikaye, üreterek büyüyen Türkiye’dir”
AA Finans Analisti ve stratejist Cüneyt Paksoy, “Görece çok bir değişiklik olmasa da, akla sürekli o 1997 yılındaki yükseliş gelecektir. O dönemde, sıfır atıldıktan sonra yıllık yüzde 250 civarında bir yükseliş yaşandı. Gelecek dönemde bu çeşit bir beklenti hep masada kalacaktır.” dedi.
Lakin, o zamanki borsa ile bugünkünü karşılaştırmanın çok hakikat olmadığını belirterek, hayata geçirilen uygulamanın müspet bir çok yönü olduğunun altını çizen Paksoy, şunları kaydetti:
“Teknolojik olarak ilerlemenin verdiği avantajla birçok adım atılırken, yakın zamanda VİOP tarafında akşam seansı da devreye alındı. Önümüzdeki dönemde teknolojinin daha ağır kullanılmasıyla bu süreç saatleri tahminen de artmaya devam edecektir. Bu türlü bir ortamda gelişen teknolojiyi kullanarak sadeleşmek, hem sayıların küçülerek süreç giriş kolaylığının sağlanması, ortadaki kotasyonların güncellenmesi üzere güncellemeler, hem pay piyasalarının hem de VİOP’un gelişimine önemli katkı sunacaktır. Bu durumun ruhsal etkisini bu türlü değerlendirmek daha yanlışsız olacaktır.”
Paksoy, endeksten sıfır atılmasının İstanbul’un milletlerarası finans merkezi olma gayesine de hizmet edeceğine dikkati çekerek, yüksek teknoloji ve güçlü altyapı ile dünyanın önde gelen borsaları ortasında yer alma kıssası olan Borsa İstanbul için sadeleştirmenin öneminin ilerleyen dönemde daha âlâ anlaşılacağını belirtti.
Büyüyen ve gelişen sermaye piyasasının, endeksteki bu sadeleştirme ile temel dünya borsalarının görünümüne paralel bir görünüme kavuşacağını söyleyen Paksoy, “Asıl borsa yatırımcısı için en önemli hikaye, üreterek büyüyen Türkiye’dir.” kelamlarını kullandı.
