Avrupa Birliği’ni (AB) en derinden bölen meselelerin başında gelen göç konusunda Avrupa Komitesi yeni bir plan sundu. Planın ana çizgileri şöyle:
* Kurul her yıl birliğe geleceklerin sayısıyla ilgili kestirimlere dayanarak her üye ülkenin ekonomisi ve nüfusunun büyüklüğüne göre ne kadar sığınmacı alması gerektiğine dair projeksiyon yayımlayacak.
* AB üyesi devletler, ne kadar sığınmacı ve göçmene evsahipliği yapmaya yahut ne kadarını kaynak ülkelerine geri göndermeye gönüllü olduklarını beyan edecek.
* Tıpkı zamanda Yunanistan, İspanya, İtalya, Malta üzere güneyden giriş yapılan ülkerele yardım teklif edebilecekler.
* Bu beyanlar güney ülkelerinden giriş yapanların sayısının en az 70’ini kapsamazsa, ‘kritik toplu düzeltme mekanizmasını’ devreye sokacak olan Komisyon, üye devletlere geri dönüş yapacak ve her birine evsahipliği yapmayla ilgili ‘adil paylaşım’ kotalarının yüzde 50’sine kadar yeni gelenlerden devredebilecek.
* Bir AB ülkesi sığınma başvurusu kabul edilmeyen birini geri göndermeyi taahhüt eder fakat bu kişi 8 ay sonra hala Avrupa’da olursa, ülke onu geri almak zorunda olacak, bu sırada topraklarından geri gönderme uğraşlarını devam ettirebilecek.
* Kurul, AB bütçesinden üye devletlere her tekrar yerleştirilen yetişkin için 10 bin ve her tekrar yerleştirilen eşlikçisiz (ebeveynsiz) çocuk için 12 bin euro ödemeye devam edecek.
* Bir AB üyesi devlet yükümlülüklerini yerine getirmezde, Kurul ona karşı birliğin maddelerini ihlalden yasal süreç başlatacak. Lakin ağır para cezası öngören sürecin yıllar alması bekleniyor.
* Sistemsiz göçün Ortadoğu ve Afrika’dan Avrupa’ya milyonların aktığı 2015/16’daki seviyeye yükselmesi halinde, Kurul kriz sistemi önerecek. Bu sistemde, üye devletler bir dayanışma biçimi olarak kapasite geliştirme teklif edemeyecek, yeni gelenleri yine yerleştirmekle yahut geri dönüşlerini sağlamakla yükümlü olacak.
Gönüllü işbirliği ve esnek dayanak temelinde
Üyeler ortasındaki adil sorumluluk paylaşımı ve dayanışmaya dayanan yeni plan, gönüllü işbirliği ve esnek takviye temelinde yürüyecek. Süreçlerin hızlandırılması ve daha verimli hale getirilmesini sağlayacak. Lakin üye ülkelerin birine yahut birkaçına yönelik göç baskısının artması halinde daha sıkı katkıların yapılması istenecek.
AB, Türkiye ile çalışmayı sürdürmek istiyor
Yeni sistemde AB’nin üçüncü ülkelerle duruma özel ve her iki tarafın çıkarını gözetecek iştirakler kurması amaçlanıyor. Bu yolla insan kaçakçılığı üzere ortak zorlukların giderilmesi, geri kabul anlaşmalarının ve düzenlemelerinin aktif uygulaması için yasal yolların geliştirilmesi hedefleniyor. AB üyelerinin geri kabul konusunda üçüncü ülkelerle iş birliğinin desteklenmesi konusunda tam bir birlik içinde hareket etmesinin altı çiziliyor.
Avrupa Komitesi Başkan Yardımcısı Margaritis Schinas, bu yeni önerinin yalnızca AB için değil, Türkiye üzere üçüncü taraflar için de önemli olduğunu söyledi.
AA’nın aktardığına göre, Schinas, “Türkiye ile birlikte çalışmaya devam edebiliriz. Şunu unutmamalıyız. Türkiye milyonlarca Suriyeliye ev sahipliği yapıyor. Bu takdire şayan bir şey” dedi.
‘AB Geri Dönüş Koordinatörü’ makamı oluşturulacak
Yeni sistemin işlerliğini artırmak için ‘AB Geri Dönüş Koordinatörü’ makamı oluşturulacak ve her ülke bu yapı içinde çalışmak üzere kendi ulusal temsilcisini atayacak.
Avrupa Parlamentosu ve AB Kurulu, Kurulun önerisini inceleyecek ve uzlaşma sağlanırsa gerekli yasal düzenlemeleri çıkaracak. AB Komitesi, bu sürecin yıl sonuna kadar tamamlanmasını istiyor.
