Hilal SARI
Küresel ekonominin öncü göstergelerinden biri olarak kabul edilen bakır fiyatları 200 günlük ortalaması olan 5.659 dolar/ton seviyesini geçen hafta aştı. 23 Mart’ta bu yılın en düşük kapanış seviyesi olan 4.630 dolar/tona kadar gerileyen bakır, eksperlere nazaran ekonomilerin açılması, stokların erimeye başlaması ve Latin Amerika’daki COVID-19 kaynaklı arz kaygılarıyla 6 bin doları aşabilir.
Çin, analistleri şaşırttı
Saxo Bank analisti Ole Hansen fiyatların merkez bankalarının dev teşvikleri ve metalin yüklü olarak kullandığı altyapı harcamalarıyla desteklendiğini söylüyor. Hansen “Kısa vadeli baktığınızda bu partinin tadını kaçıracak bir şey gösterebilmek zor” diyor. Analistler Yangshan’da bağlı antrepolarda bakır priminin hafta başındaki 84 dolar seviyesinden 95 dolar seviyesine tırmanışını da talepteki artışa işaret ettiğini belirtiyor. Çin’in rafine edilmiş bakır ithalatı yılın birinci dört ayında yüzde 4 artışla 1,18 milyon ton seviyesinde gerçekleşti.
Dipten %35 yükseldi
Londra Metal Borsası’nda (LME) süreç gören gösterge üç aylık bakır kontratları 19 Haziran cuma günü 5.849,50 dolar/ton seviyesinden kapandı. Gün içinde ise bakır 5.899 dolar seviyesine kadar çıktı. 23 Mart’taki dipten yaklaşık yüzde 35 yükselen endüstriyel metal, münhasıran Çin’in talebinde yaşanan artış ve Latin Amerika’da arza yönelik kaygılarla COVID-19 öncesi 6.343 dolar/ton seviyesine yaklaşıyor. Yatırımcılar Çin’in 2. dalgayı denetim altına almasıyla endüstriyel metal için daha da optimist öngörüler yapmaya başladı.
200 günlük ortalamayı kırdı
İsviçre merkezli Credit Suisse stratejistleri geçen hafta yayınladıkları notta bir sonraki direnç noktasının 5.900 dolar olacağını ve endüstriyel metalin 6.000 dolar/ ton seviyesini aşabileceğini öngördü. Notta “Bir sonraki direnç seviyeleri 5.850/5.928 dolar seviyelerinde. Bu seviyelerin üzerine çıktığı durumda da bir sonraki direnç noktası olan 6.178 dolara hakikat ilerleyebilir. Sonraki direnç seviyeleri ise 6.210 dolar/ton ve Ocak 2020’de gördüğü 6.343 dolar/ton” sözleri yan aldı.
Stoklar bir buçuk yılın dibinde
Son beş haftayı da yükselişli kapatan bakırda stoklar da erimeye başladı. Şangay Vadeli Süreçler Borsası’nda (ShFE) yekun stoklar geçen hafta 18 bin 162 ton düşüşle 109 bin 969’a gerileyerek Ocak 2019’dan bu yana en düşük seviyeye geriledi. LME’ye kayıtlı depolarda ise stoklar 10 bin 25 ton düşerek mayıstaki 250 bin ton seviyesinden 127 bin 875 ton seviyesine indi. İngiltere merkezli banka UBS geçen hafta yayınladığı notta “O kadar metal nedereye gitti?” sözlerini başlığa çekip “Belli ki Çin’deki güzelleşmeyi ve arz tarafında yaşanan zorlukları hafife aldık. Bu güçlü seyir bizi şaşırttı” tabirlerini kullandı. Banka 2. çeyrekte arzın talebin gerisinde kalabileceğini belirterek bakır fiyat öngörülerini yüzde 8 yükseltti.
10 yılda 7.600 dolar/ton mümkün
Bakırın inşaat ve elektrik şebekelerinde yaygın tasarrufu, Çin’in altyapı harcamalarına sürat vermesi ve Donald Trump’ın duyurduğu 1 trilyon dolarlık altyapı yatırımı, bakıra olan talebin yakın gelecekte arzı aşacağı öngörülerini destekliyor. Danışmanlık şirketi Roskill tarafından yayınlanan bir rapora nazaran 2035 yılına gelindiğinde nüfus artışı, kentleşme ve elektriğe olan talebe bağlı olarak yekun bakır tüketimi 43 milyon tonu aşabilir. Milletlerarası Bakır Birliği (ICA) tarafından yapılan bir araştırmaya nazaran ise Çin’in Bir Kuşak Bir Yol girişimi 60’tan ziyade Avrasya ülkesinde bakır talebini artıracak. Araştırma 2027 itibariyle yekun talebin 2017 yılına nazaran yüzde 22 artış kaydedeceğini öngörüyor. Dünyanın en büyük metal tüccarlarından Trafigura Group’a nazaran ise önümüzdeki on yılda yekun talep yüzde 3,4 artacak – bu da yeni arz kaynakları bulunmadığı takdirde bakırın fiyatını 7.600 dolara kadar yükseltebilir.
‘Hurda arzı 700 bin ton düşebilir’
Şili’de dünyanın en büyük bakır üreticisi Codelco’da 2. COVID-19 ölümü gerçekleşti. Haziran başında şirketin Chuquicamata madeninde 15 ofis çalışanı ve 34 çalışanın testi olumlu çıkmış, 140 kişi karantinaya alınmıştı. Bloomberg’e konuşan Trafigura Group Bakır Ticareti Yöneticisi Kostas Bintas global bakır hurdası arzında kaybın evvelki varsayımı olan 400 bin değil 700 bin ton olabileceğini belirtiyor. Bu 20 milyon ton olan global üretimin %3,5’ine denk geliyor. Sendikalar şirketin çalışanlarını gereğince korumadığı konusunda açıklamalar yapmış, gerekirse üretimi durduracaklarını söylemişti.
