Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli, 2020 yılı prestijiyle Bakanlığa bağlı Araştırma Enstitüleri tarafından tarla bitkilerinde 74, bahçe bitkilerinde 8 çeşidin tescil edildiğini belirterek, toplamda 82 yerli tohum çeşidini bölümün kullanımına sunduklarını söyledi.
Bakan Pakdemirli, görüntü konferans aracılığıyla TİGEM Tohum Bayileri toplantısına katıldı. Burada bir konuşma yapan Bakan Pakdemirli, ziraî üretimin başlangıcı olan tohumun gelecek için tüm dünyada kritik ve stratejik bir öneme sahip olduğunu dile getirdi. Pakdemirli, geçen yıl Tarım Orman Şurası’nda tohumculuk konusunu etraflıca ele aldıklarını ve sonrasında da tohumla ilgili yol haritasını kamuoyuyla paylaştıklarını söyledi. Önümüzdeki 30 yılda dünya nüfusunun 10 milyara yaklaşacağını ve Türkiye nüfusunun da 100 milyonu geçeceğini belirten Pakdemirli, “Nüfusun bu kadar artacak olması önümüzdeki 30 yıl içerisinde besine talebin yüzde 60 oranında artacağını, hatta yalnızca beşerler değil, hayvanlar için de besin gereksiniminin artarak devam edeceğini göstermektedir. Bu nedenle gelecekte besin arz güvenliğinin sağlanması için tohumun genetik kodlarının iyi okunması ve planlamaların ona göre yapılması artık hayati öneme sahiptir” diye konuştu.
Türkiye’nin tohumculuk alanında dünyada ilk 10 ülke ortasında yer aldığına işaret eden Pakdemirli, şöyle konuştu:
“Sertifikalı tohum üretimimiz, 2002 yılında 145 bin ton iken, bugün 8 kat artışla, 1 milyon 143 bin tona çıkmıştır. Yeniden 2002 yılında, 17 milyon dolar olan tohum ihracatımız, 2019 yılında 9 kat artışla yaklaşık 150 milyon dolara çıkmıştır. 2002 yılında tohum ihracatının ithalatı karşılama oranı yüzde 31 iken, 2019 yılında bu oran yüzde 86’ya ulaşmıştır. Ülkemizde en fazla üretim alanı bulan buğday ekilişlerinde; 2002 yılında 80 bin ton olan sertifikalı tohum kullanımı, 2019 yılında 5 kat artışla 450 bin tona çıkmıştır. Tekrar ülkemizde ikinci büyüklüğe sahip arpa üretiminde kullanılan sertifikalı tohum artışı da, 42 kat olarak gerçekleşmiştir. Keza bu artışları, bitkisel üretimin tüm alanlarında kullanılan çeşitlerdeki tohumlar için de sıralayabiliriz. İşte bütün bu artışlar, ülkemiz tohumculuk kesiminin süratle geliştiğini ve bir atılım halinde olduğunu göstermektedir. Fakat, bu artışlar hala kâfi düzeyde değildir! Bitkisel üretimimizin tamamında sertifikalı tohum kullanımını yaygınlaştırmak, milli tohumculuk kesimimizin gelişmesi için ilk koşuldur.”
“Tohumculuk bölümüne 2,4 milyar lira takviye sağladık”
Bakanlık olarak tohumculuk dalının milletlerarası rekabete uygun bir şekilde gelişmesini sağlamak, ziraî üretimde randıman, kalite ve güvenilirliği arttırmak, üreticilerin tohumluk maliyetinin bir kısmını karşılamak ve girdi maliyetini azaltmak için son 18 yılda çok büyük dayanaklar verdiklerinin altını çizen Pakdemirli, 2005’ten beri sertifikalı tohum ve fide/fidan kullanımını, 2008’ten bu yana sertifikalı tohumluk üretimini ve 2016 yılından itibaren de sertifikalı fidan üretimini desteklediklerini söyledi. Bakan Pakdemirli, bu kapsamda 2,1 milyon çiftçiye 1,8 milyar lira sertifikalı tohum-fidan kullanım takviyesi ve 650 milyon lira tohum-fidan üretim takviyesi olmak üzere tohumculuk dalına toplamda 2,4 milyar lira destekleme ödemesi yaptıklarını dile getirdi. Tekrar bakanlığa bağlı araştırma enstitülerinin farklı tiplerde ve ülke kaidelerine uygun yerli çeşitler geliştirdiğini ve bunları çiftçilerin hizmetine sunduğunu hatırlatan Pakdemirli, şöyle konuştu:
“Özellikle, 2020 yılında tescil ettirilen çeşitlerle birlikte, 833 tarla bitkisi ve 242 zerzevat çeşidi geliştiren ve üreten Araştırma Enstitülerimiz bilgi, maharet ve deneyimleriyle, yerli ve milli tohumculukta büyük hisse sahibi olduklarını bir sefer daha ortaya koymuşlardır. Ayrıyeten 2019 yılında, üretilen toplam 1 milyon 143 bin 466 ton sertifikalı tohumluk ölçüsünün 503 bin 557 ton ile yüzde 44’ü, yalnızca Bakanlığımıza bağlı Araştırma Enstitülerimiz tarafından üretilen yüzde 100 yerli ve milli tohumlardan sağlanmıştır. 2020 yılı prestijiyle Bakanlığımız Araştırma Enstitüleri tarafından tarla bitkilerinde 74, bahçe bitkilerinde 8 çeşit tescil edilmiş olup, toplamda 82 yerli tohum da dalın kullanımına sunulmuştur. Öbür taraftan 10 adet yerli patates çeşidi geliştirilerek tescil ettirilmiştir. Çeltik tohumluğunda ithalattan ihracata geçilmiş ve ilk ’yerli siyah çeltik’ çeşidi geliştirilmiştir. Lif amaçlı endüstriyel tip kenevir çeşidini geliştirmeye yönelik işbirlikleri yapılmıştır. Tarla bitkilerinde sağlık yönünden bilhassa mineral unsur içeriği ve yarayışlılığı yüksek çeşit ıslah çalışmalarına başlanmıştır. ’Türkiye F1 Hibrit Zerzevat Çeşitlerinin Geliştirilmesi ve Tohumluk Üretiminde Kamu-Özel Kesim İşbirliği Projesi’ ile yerli hibrit zerzevat çeşitlerinin kullanım oranı, son 18 yılda yüzde 10’dan yüzde 60’a çıkarılmıştır. Ayrıyeten enstitülerimizdeki zerzevat gen havuzu büyüklüğü 10 kat artmış ve 8 zerzevat tipine ilişkin 15 binden fazla örnek, 5 araştırma enstitümüzde koruma altına alınmıştır. 21 özel bölüm tohum firması ile işbirliği kapsamında 200’den fazla genetik malzeme de özel kesime aktarılmıştır. Yazlık zerzevat cinslerinde 320 nitelikli çizgi ve 42 çeşit geliştirilmiş olup, bunlardan 214 sınır ve 31 çeşit özel dala devredilmiştir. İlaç, parfümeri, besin, tekstil ve kimi öbür bölümlerin muhtaçlığı olan tıbbi ve aromatik bitkilerin yurt içinde temin edilebilmesi için de araştırma enstitülerimiz, 14 farklı cinste toplam 24 çeşit tescil ettirmiştir.”
“Çiftçi eğitimleri sayesinde tohum üretiminde randıman ve kalite artacak”
Tohumculuğa verdikleri önemin bir göstergesi olarak Şubat ayında “Atadan Toruna Tohum Seferberliği” lansmanını yaptıklarını anımsatan Pakdemirli, lansman kapsamında eğitim, test ve sertifikasyon, tahlil ve fidan ihtisas eğitimi olmak üzere, 4 ayaklı bir strateji izlemeye karar verdiklerini söyledi. Çiftçi eğitimi projesi kapsamında 2 yıl müddet ile 15 bin tohum yetiştiricisine çağdaş ziraî teknolojilerin kullanıldığı kaliteli tohum üretimini hedefleyen yetiştiricilik metotları hakkında teorik ve pratik eğitimler vermeye başladıklarını anlatan Pakdemirli, “Bilgi birikimi yüksek bir tohum yetiştirici kitlesi oluşturulacak ve tohum sanayicisinin talep ettiği istekli, bilgili ve tekniğine uygun tohum üreten tohum yetiştiricileri yetiştirilecektir. Böylelikle ülkemiz gereksinimine uygun olarak, üst kademe sertifikalı tohumluk üretim planlaması sağlanacak, sertifikalı tohum üretiminde verimliliği artırılacak ve üretim kayıplarını azaltarak kalite yükseltilecektir. Ülkemiz tohumluk kesiminin ihracat kapasitesi artırılarak ithalat düşürülecektir” diye konuştu.
Pakdemirli, öbür taraftan ise Tohum Bilgi Tabanı ile Türkiye’nin dijital tohum arşivi ve kataloğu ile tüm resmi ve özel yetkili laboratuvarların, üniversitelerin, tohum analistlerinin yararlanabileceği bir data tabanını kurmaya başladıklarını dile getirdi.
“TİGEM sertifikalı tohum üretiminde önemli çalışmalar yürütüyor”
TİGEM’in sertifikalı tohumluk üretimi ve çiftçilere dağıtımı konusunda önemli çalışmalar yürüttüğünün altını çizen Pakdemirli, şunları kaydetti:
“Bu kapsamda 2020 yılında 24 çeşitte 175 bin ton buğday, 6 çeşitte 20 bin ton arpa, 3 çeşitte 5 bin ton tritikale, 4 çeşitte 230 ton yonca, 6 çeşitte bin 375 ton fiğ, 2 çeşitte 510 ton korunga, 5 cins 6 çeşitte biner adetlik 207 bin paket zerzevat tohumluğu üretti. Ve çağdaş tohum hazırlama tesislerinde süratle tohum üretimine başladı. İnşallah TİGEM tarafından sertifikalı tohumlarının ekim döneminden önce, ülkemiz coğrafyasının tüm bölgelerine dağıtılmasını ve siz kıymetli bayilerimiz tarafından ülkemiz çiftçileriyle buluşturulmasını sağlayacağız.”
TİGEM’in tohumluk satış fiyatları belirli oldu
TİGEM’in 2020 yılı döneminde pazara arz edeceği hububat fiyatları ile 2020 yılı sertifikalı tohum fiyatlarını kapsamlı bir piyasa araştırması ve dal değerlendirmeleri ile belirlediklerini söyleyen Pakdemirli, “Buna göre TİGEM 2020 yılı sertifikalı tohum fiyatlarını; makarnalık buğdayda kilogramda 2,50 lira, ekmeklik buğdayda kilogramda 2,30 lira, tritikalede kilogramda 2,10 lira ve arpada kilogramda 2,00 lira olarak belirledik. TİGEM yetkili bayilerine, işletme teslimi satış olarak belirlenen bu fiyatlara, bayilerimizin tüm maliyetleri içinde en fazla yüzde 14 artış yaparak ve üzerine %1 KDV uygulayarak, çiftçilerimizle buluşturulmasını sağlıyoruz” diye konuştu.
Bakan Pakdemirli, sertifikalı tohum kullanımının yaygınlaştırılmasında bayilerin çok büyük rolü olduğunu söyledi.
“2023 yılı sonuna kadar sertifikalı tohum üretimi 1,5 milyon tona çıkacak”
Bakan Pakdemirli, yerli ve milli tohumculuğun geliştirmesi ve yaygınlaştırılması kapsamında 2023 yılı sonuna kadar sertifikalı tohum üretimini 1,5 milyon tona çıkarmak istediklerini vurguladı. Pakdemirli, Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü (TİGEM) ve Ziraî Araştırmalar ve Siyasetler Genel Müdürlüğü (TAGEM) işbirliği ile 2018 yılında uygulamaya konulan “Yerli Zerzevat Tohumculuğunun Geliştirme Projesi”nin bu yıl ilk eserlerini vermeye başladığını, projeyle ülke sebzecilik bölümünün randıman ve kalitesi yüksek, tohum gereksinimlerinin yerli ve milli olarak ülke üretimlerinden karşılamayı amaçladıklarını da kelamlarına ekledi.
Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli, konuşmasının akabinde 6 çeşit zerzevat tohumunun tanıtımını yaptı.
