Türk Standardları Enstitüsünün (TSE) talepte bulunan alışveriş merkezlerine (AVM) vereceği “TSE Inançlı Hizmet Belgesi”, yeni tip corona virüs (Covid-19) salgına karşı yeni bir dönemi başlatacak.
AVM’lerde yeme içme merkezlerindeki masa aralarından asansörlerin kullanımına, dezenfeksiyondan lavaboların paklığına kadar belirlenen yeni standartlar geçerli olacak, kurallara uyulup uyulmadığı ikili kontrolle denetim edilecek.
TSE Başkanı Adem Şahin ile Alışveriş Merkezleri ve Yatırımcıları Derneği (AYD) Başkanı Hüseyin Altaş, yeni dönemde AVM’lerde uygulanacak standartlara ilişkin değerlendirmede bulundu.
Şahin, AVM’lerin ticaretin kümelenme merkezleri olarak da düşünebileceğini belirterek, AYD ile bir ortaya gelip topluma buralarda gerekli önlemlerin alındığına ilişkin belgelendirme modeli hazırladıklarını söyledi.
AVM’leri belgelendirerek halka inanç vermeyi amaçladıklarını vurgulayan Şahin, şöyle konuştu:
“Bu belgeyi alan AVM yönetimi, oluşturduğu kendi izleme grubuyla ve tekrar bizle birlikte daima kendisini yenileyerek bu önlemleri gözden geçirmek mecburiyetinde. Bugün aldığımız önlem yarın geçersiz, yarın aldığımız önlem de öbür gün tahminen daha sıkılaştırılması gereken önlem haline gelebilir diye düşünüyoruz.”
TSE Inançlı Hizmet Belgesi’ni alan AVM’lerin nasıl denetleneceğine ilişkin bilgi veren Şahin, “Bunlar vadeli belgeler, süreç de dinamik. AVM yönetimleri belgeyi aldıktan sonra bunu kendileri denetleyecekler ancak biz de bu kontrollere ve kurallara bağlı kalınıp kalınmadığı noktasında kontrolümüzü yapacağız” dedi.
Şahin, toplumsal aralık, ateş ölçümü, dezenfektan ve maskeye kolay erişim, havalandırma sistemlerindeki gerekliliklere ilişkin bildiriler üzere önlemlerin uygulanıp uygulanmadığına müşterilerin de dikkat etmesi gerektiğine dikkati çekerek, “Biz elbette ki denetliyor olacağız ancak en büyük kontrol sizin denetiminiz” tabirlerini kullandı.
“ÖNLEMLERLE STANDARDİZASYON SAĞLANACAK”
AYD Başkanı Altaş da TSE ile imzaladıkları iş birliği protokolünün önemine işaret ederek, “Biz AVM’lerde Covid-19’a karşı çok önemli manada önlemler aldığımızı iddia ediyorduk lakin bu iddianın bir kamu kurumu tarafından doğrulanması bizim için son derece önemli.” değerlendirmesinde bulundu.
Mevcut 436 AVM’nin her birinde önlemlerin farklı alınabildiğini belirten Altaş, TSE Inançlı Hizmet Belgesi ile standardizasyonun sağlanmış olacağını ve halkın buralara inançla girip çıkabileceğini dile getirdi.
Altaş, halihazırda AVM’lerde uygulanan önlemlerden farklı önlemlerin alınıp alınmayacağına ilişkin de “Uygulanan önlemlere ek olarak yeme içme merkezlerindeki masa aralarının biraz daha açılması, asansörlerimizin tek kullanımdan sonra dezenfekte edilmesi, yalnızca yaşlıların ve 15 yaş altının buraları kullanması, yürüyen merdivenlerin daha sık dezenfekte edilmesi ve lavabolara el değmeden girip çıkabilmek üzere önlemlerimiz var” dedi.
Söz konusu belge için müracaatların bugünden itibaren başlayacağı bilgisini veren Altaş, AYD üyelerinin bunu sabırsızlıkla beklediğini ve çok önemli bir müracaatın olacağını varsayım ettiklerini söyledi.
Altaş, AVM yönetimlerinin bu merkezlerin yaşaması için belirlenen kurallara uymak zorunda oldukları bilincini taşıdıklarını söz ederek, “Bütün yönetim merkezlerimizi uyarıyoruz. Bu belgeyi almak yetmiyor, bunun devamını da sağlamalısınız. Belgeyi kaybedenler çok önemli bir itibar kaybederler. Bu nedenle onu kaybetmemek için her gün neredeyse bu kontrolleri yapmak zorundalar” diye konuştu.
“TÜKETİCİ ALIŞKANLIKLARI DEĞİŞTİ”
Hüseyin Altaş, Covid-19 salgını sürecinin AVM ziyaretçi sayıları ve cirolarına etkilerine de değinerek, şu değerlendirmede bulundu:
“AVM’ler 11 Mayıs’ta açıldıktan sonra giriş sayılarımız Covid-19 öncesi döneme göre yüzde 20’lerde kalmıştı. 1-30 Haziran döneminde yüzde 50’leri yakaladık. Temmuz ayında da yüzde 60 seviyelerine çıktı.
Ağustos prestijiyle yüzde 65’leri bekliyoruz zira temmuzda bir bayram hareketliliği de vardı. Sinema, çocuk oyun alanları ve restoranlar geç açıldığı için onların bize bir negatif tesiri oluyordu, onlar da düzeliyor.
Sinemalar açıldı ancak filmler zamanında çekilemediği için bizim en çok ayak sayımızı oluşturan sinemalar şimdi tam faaliyete geçemedi. Buna karşın giriş sayılarında yüzde 50-60’ları yakalamış olmak bizim için memnuniyet verici.”
Evvelden buraları bir ömür merkezi olarak gören, bir kahve içerek 2-3 saat vakit geçiren tüketici alışkanlıklarının bu süreçte değiştiğine dikkati çeken Altaş, şunları kaydetti:
“Şimdi müşteriler nokta atışıyla ne alacaksa onu belirleyip gelip alıyor ve ayrılıyor. Giriş sayılarındaki yüzde 30-40’lık kayıp cirolara bu şekilde yansımadı.
Şu anda cirolar daha iyi durumda. Mesela yüzde 60 giriş sayısı yakaladığımız temmuzda yüzde 80’lere yakın ciroları yakaladık. Halkımızdan bilhassa beklentimiz maske, uzaklık, hijyen kullarına son derece uygun davranmaları ve tekrar kapanmak üzere bir durumla karşı karşıya kalmamamız.”
