ASO Başkanı Nurettin Özdebir DÜNYA’da

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Dünya Gazetesi Genel Koordinatörü ve Muharriri Vahap Munyar bu hafta Ankara Sanayi Odası Başkanı Nurettin Özdebir’i konuk ediyor. 

Dünya’nın dijital platformlarında 15.00’de gerçekleşecek olan canlı yayında COVID-19 sürecinin Ankara’daki sanayi kuruluşlarını nasıl etkilediğini, üretimi büsbütün durduranların olup olmadığını,  hükümetin açtığı takviye paketi Ankara’daki sanayi kuruluşlarına nasıl yansıdığını, savunma sanayi kuruluşlarında ne üzere gelişmeler yaşandığını ve pandemi sürecinde yatırıma başlayabilen üyelerin varlığı konuşulacak. 

Birebir zamanda canlı yayınlanacak olan röportajda ASO’nun tamamlayıcı para önerisini de konuşulacak.

Canlı yayın 26 Temmuz pazar günü, saat 15:00’da Dünya Gazetesi Facebook, YouTube ve Scope hesaplarından yapılacak.

ASO TAMAMLAYICI PARA ÖNERİSİ NEDİR?

Canlı yayında ASO’nun tamamlayıcı para önerisini de konuşulacak. Küresel salgın ile birlikte birtakım bölümler faaliyetlerini durdururken, birtakım kesimler de üretim kapasitelerini düşürmüşlerdir. Bu sürecin daha az hasarla giderilmesinde, hükümetin bir mali genişleme zaruriliği ortaya çıkmaktadır. Gerçek kesim borçlarının hayli yüksek olduğu ve borç çevriminin Covid-19 pandemisinin yol açtığı kriz nedeniyle sürdürülmesinin zorlaştığı ve ekonomik çevrimin önemli ölçüde aksadığı bir dönemden geçiyoruz.

Mevcut durumda, kamunun mal ve hizmet alımlarından kaynaklanan borçları ve firmaların indirilecek KDV’lerine karşılık, Hazine’nin alacaklı firmalara tamamlayıcı bir para aktararak, gerçek kesim üretimindeki yavaşlamayı frenleyeceği, likiditeye ulaşacağı ve çarpan etkileri kanalıyla ekonomik canlanmaya önemli bir katkısının olacağını düşünmekteyiz. Maliye Bakanlığımız ikame para çıkartsa, bu para elektronik olarak şirketlerin banka hesaplarına gönderilse, şirketler de bu sanal ikame parayı borç ödemede, mal ve hizmet alımlarında 3 ay vadeli çek olarak kullansa, bu süreç içinde firmaların düzenlediği bu üç ay vadeli çekler 5 sefer el değiştirirse, çarpan tesiriyle devletimiz en az piyasaya sürdüğü ikame para kadar vergi geliri elde edebilecektir.

Bir ekonomide borçlarla alacakların toplamı sıfırdır. Meşhur bir kıssa vardır. Kasabaya gelen turist otelde odaları görmek ister, otelci kaparo karşılığı odaları görebileceğini söyler. 100 doları veren turist odalara bakarken, kasap otele tahsilata gelir ve o 100 doları alır. Kasap manava, manav diğerine derken sonunda otele borcu olan adama kadar dolaşır ve adam da gelip otele borcunu öder. Bu sırada oteli gezmeyi bitiren turist kasaya gelir ve beğenmediğini söyleyip parasını alır sarfiyat. Ancak bu süreçte kasabadaki herkesin borcu ödenmiştir. Böylelikle hem ekonomi hareketlenecek, hem de firmalar kasabadaki esnaf üzere borç yükünden kurtulacaktır. Tamamlayıcı para sistemine hoş bir örnek: WIR Bank, İsviçre’de konaklama, inşaat, imalat, perakende ve profesyonel hizmet alanlarında faaliyet gösteren bağımsız bir tamamlayıcı para ünitesi sistemidir.

WIR, çift para ünitesi süreçleri oluşturmak için İsviçre Frangı ile birlikte kullanılan WIR Frangı ismi verilen özel bir para ünitesini yayınlar ve yönetir. WIR Frangı, müşterilerin ticaret hesaplarına yansıyan elektronik bir para ünitesidir ve dolayısıyla kağıt para yoktur.

Bu sistemin emeli, iştirakçi firmaların satış, nakit akışı ve kâr oranlarını artırmaktır. WIR, üyelerine WIR Frangı olarak kredi veren bir kredi sistemi oluşturmuştur.

Kredi limitleri, tarafların varlıkları ile garanti altına alınmıştır. Bir öbür deyişle, iştirakçilerin varlıkları kredi teminatı olarak fonksiyon görmektedir.

Bu sistemde iki üye bir sürece girdiğinde, alıcı firmanın muhtaçlık duyduğu nakit ölçüsü azalmaktadır. WIR, çift para ünitesi süreçleri oluşturmak için İsviçre Frangı ile birlikte kullanılan WIR Frangı ismi verilen özel bir para ünitesini yayınlar ve yönetir. WIR Frangı, müşterilerin ticaret hesaplarına yansıyan elektronik bir para ünitesidir ve dolayısıyla kağıt para yoktur. Bu sistemin hedefi, iştirakçi firmaların satış, nakit akışı ve kâr oranlarını artırmaktır. WIR, üyelerine WIR Frangı olarak kredi veren bir kredi sistemi oluşturmuştur. Kredi limitleri, tarafların varlıkları ile garanti altına alınmıştır. Bir öbür deyişle, iştirakçilerin varlıkları kredi teminatı olarak fonksiyon görmektedir. Bu sistemde iki üye bir sürece girdiğinde, alıcı firmanın muhtaçlık duyduğu nakit ölçüsü azalmaktadır. Literatürde bu sistemin genel ekonomik kriz zamanlarında istikrarı artırdığını, iş çevrimlerinde yaşanan gerilemeleri azalttığını ve sıkıntı zamanlarda İsviçre ekonomisini dengelemeye yardımcı olduğunu belirten akademik çalışmalar mevcuttur.

Pekala bu parayı kime, nasıl dağıtacağız? Burada bize hakkaniyet kurallarına nazaran dağıtmamız için objektif bir kriter gerekli. Burada kriter olarak firmaların devreden KDV’lerini ve öbür kamu borçlarını baz alabiliriz. Verilen ikame paralar hesaptan düşülür, esasen ilişkin oldukları malların satışı gerçekleştirildiğinde firmalar bu KDV’leri mahsup edeceklerdi. Artık peşinen mahsup etmiş olacaklar. Tahsil ettikleri KDV’yi de olduğu üzere vergi dairesine yatıracaklar. Sonuç olarak kamunun bir ziyanı kelam konusu olmadığı üzere, kesilen 3 ay vadeli çekler piyasada ne kadar el değiştirirse çarpan tesiriyle o kadar daha KDV alacağı doğacaktır.

Pekala vade sonunda bu çekleri kim ödeyecek? Vade sonunda bu çeki elinde bulunduranlar kamuya olan borçların ödemek sureti ile Hazine’nin hesaplarını kapatmış olacaklardır. Bu operasyonun yararlarını şu şekilde sıralamak mümkün:

1-Geniş bir mahsuplaşma imkânı ile işletmelerin tıpkı kasabadaki esnaf üzere borç yükü azalacaktır.

2-Piyasaları harekete geçirecektir.

3-Artan iş hacmi ile birlikte istihdam olumlu yönde etkilenecektir.

4-Artan iş hacmi ile kamu gelirleri artacaktır.

5-Firmaların ve bankaların bilançoları düzelecektir.

 Bu operasyonda Kamu likidite istikrarının olumsuz etkilenebileceği söylenebilir fakat aslında firmalar tahsil ettikleri KDV’yi indirilecek KDV hesabından mahsup edecek, bakiyesini ödeyeceklerdi. Bu nedenle bilakis artan iş hacmi nedeni ile kamu gelirlerini artıracaktır. Bu modeli dayanaklar nitelikte, Euro’nun mimarlarından olan Bernard Lietaer, tamamlayıcı para ünitelerinin savunucusu olmuştur ve finansal sistemin geleceğinde alternatif para üniteleri ve ödeme araçlarının oluşturulmasının zarurî olduğunu belirtmiş ve “Alternatif ödeme araçları, atıl kaynakların kullanılmasını sağlamak için özel olarak verildiği sürece enflasyonist baskılar oluşturmaz. Olağan ulusal para ünitelerinin ve tamamlayıcı para ünitelerinin farklı roller oynadığını fark etmek önemlidir. Alternatif para üniteleri genellikle kriz zamanlarında kullanılmaktadır” demiştir.

Nurettin Özdebir kimdir?

Ankara Sanayi Odası Başkanı Nurettin Özdebir 1953 yılında Yozgat’da doğdu. Birinci orta ve lise eğitimini Ankara’da tamamlayan Özdebir, Ankara İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi İşletme bölümünden 1974 yılında mezun oldu. Özdebir; 1964 yılından beri Ankara Sanayi Odası üyesi olan ve babası Ekrem Özdebir tarafından kurulan Nuriş Elektrik ve Kaynak makinaları San.Tic. AŞ’de 1974 yılında çalışma ömrüne başladı. Özdebir, hala Şirketin Yönetim Heyeti Başkanlığı misyonunu yürütmektedir. 1992 yılında Elektrik Sanayi Meslek Komitesi’nden Meclis üyeliği misyonuna seçilen Özdebir, 2005 yılında ASO Yönetim Konseyi Başkan Yardımcısı oldu. Özdebir, 26 Temmuz 2007 tarihinde Ankara Sanayi Odası’nın 9. Başkanı oldu. Nurettin Özdebir, Ankara Sanayi Odası’nın 29 Ocak 2009 tarihinde yapılan 14. Dönem, 10 Mayıs 2013 tarihinde yapılan 15. dönem ve 10 Nisan 2018 tarihlerinde yapılan 16. Dönem seçimlerinde Yönetim Konseyi Başkanlığı misyonuna tekrar seçildi. Özdebir, 2009-2013 yılları ortasında 4 yıl mühletle Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Sanayi Kurulu Başkanlığı vazifesini de yürütmüştür. Özdebir, ayrıyeten 2011-2013 yılları ortasında 2 yıl müddet ile Organize Sanayi Bölgeleri Üst Kuruluşu (OSBÜK) Yönetim Konseyi Başkanlığını da yapmıştır. Evli ve bir çocuk babası olan Nurettin Özdebir, İngilizce ve Almanca biliyor.