Alkali diyetin temeli, vücudun asitlik nispetini istikrarda tutma esasına dayanır. Diyetin temelinde asitli yiyecekleri elimine etmek ve vücudu alkali yapan besinlerin tüketimini artırmak vardır. Vücuda tesiri alkali olan yiyeceklerle beslenmenin halk arasında kireçlenme olan isimlendirilen osteoartrit ve kanser üzere birçok illete karşı hami olduğu yapılan kimi bilimsel çalışmalarda ortaya kondu. Sıhhati iyileştirmek amaçlı tercih edilen bir beslenme yöntemi olsa da kilo verme sürecine de ek sağladığı görülür. Zerzevat ve meyve tüketimine yük verilen bu beslenme çeşidinde kırmızı et, tahıllar, şeker, paketli ve işlenmiş azıklar katiyen tüketilmez.
Her besin, vücuda girdikten sonra sindirilmeye başlar, parçalanır ve temel taşlarına ayrılır. Bunlara genel mealde metabolik artıklar da denebilir. Metabolik artığın asitlik kademesi yüksekse alınan besinin asitlik noktası de yüksek kabul edilir. İşte tam bu noktada alkali diyette tüketilmesi önerilen azıkların oluşturdukları eserler, vücudun pH istikrarını bozmazlar ve genellikle alkali yapıdadır. Bu durum da vücudun asiditesini etkiler. Bunlara örnek verecek olursak, metabolize edilmesi sonucunda protein, fosfat ve sülfür açığa çıkaran azıklar “asit”, kalsiyum, magnezyum, potasyum açığa çıkaranlar ise “alkali” olarak sınıflandırılır. Bir besin hem fosfat hem de magnezyum açığa çıkarabilir. Bu durumda içerik dağılımına ve nispetlerine bakmakta yarar vardır.
VÜCUTTAKİ HER KESIM FARKLI pH RADDESINE SAHİP
Vücudun her yeri tıpkı asitlik kademesine sahip değildir. Bunu atlamamak gerekir. Vücudun her noktası alkali olmalıdır üzere yanlış bir mütalaa oluşmamalıdır. Örneğin mide asidinin yüksek olması (pH’ın düşük olması) besinlerin sindirimi ve genel mide sıhhati için istenen durumdur. Sağlıklı mide pH’ı ortalama 2,5-3’tür. Ancak kan Ph’ının ortalama 7,36-7,44 olması beklenir.
Kan pH’ı yediklerimizden minimal şekilde etkilense de istikrarda kalması için vücutta asit-baz istikrarını koruyan bir yapı vardır. Bu istikrar sayesinde kanda pH seviyesi korunurken, azıkların asiditeye tesiri en çok idrarda yapılan tahlillerle ortaya çıkar.
HANGİ AZIKLAR ALKALİ TESIR YARATIR?
Kırmızı et, tavuk üzere kümes hayvanları, süt eserleri, yumurta ve alkol vücudun asitlik seviyesini yükselten besinlerdir. Külliyen yasaklanmasa da, bu diyet özelinde çok tercih edilmemelidir.
Meyve, şekersiz meyve suları, sebzeler (özellikle ıspanak, patates), maden suyu, bakliyat, kuruyemişler, tohumlar ise alkali etkiyi destekleyici besinlerdir. Bu besinlere yük vermek alkali beslenmenin temelini oluşturur.
KAÇINILMASI GEREKEN ASİTLİ YİYECEKLER NELER?
Kırmızı et, kümes hayvanları, balık, süzme peynir, süt, yoğurt, dondurma, yumurta, tam tahıllar, alkol, beyaz un, mercimek, işlenmiş ve paketli azıklar.
ALKALİ BESLENMEDE NELERE DİKKAT EDİLMELİ?
Her diyet insana hususî olmalı. Kişinin varsa kronik illetleri, günlük alışkanlıklar ve muhtaçlıkları doğrultusunda planlanmalı. Kişinin rastgele bir gıdayı külliyen hayatından çıkarması çeşitli vitamin ve mineral eksikliği yaşama ihtimalini de artırır. Örneğin demir eksikliği anemisi yaşayan bir bireyin kırmızı eti büsbütün hayatından çıkarması, demir eksikliğini tetikleyebilir. Bu sebeple esaslı değişikliklerden önce doktor ve diyetisyen denetiminden geçmekte yarar vardır.
ALKALİ DİYETE MÜNÂSIB BESLENME PLANI
(Miktarlar kişinin gereksinimine nazaran değişiklik göstermektedir.)
UYANINCA 1 BARDAK ALKALİ SU (LİMON DİLİMLİ)
KAHVALTI
- Yulaf ezmeli omlet (yulaf ilave edilmezse glutensiz ekmek)
- Lor peyniri
- Zeytin yahut ceviz
- Salatalık, yeşillik
ÖĞLEN YEMEĞİ
- Izgara tavuk yahut balık
- Buharda zerzevat
- Glutensiz ekmek yahut makarna
ARA ÖĞÜN
- Yeşil çay (tansiyonu olanlar dikkat!)
- Meyve + kuruyemiş
- Alkali su
AKŞAM YEMEĞİ
- Zerzevat yemeği (etsiz)
- Bol yeşillikli limonlu salata
YAZI: Uzm. Diyetisyen Buket Ertaş
Glisemik indeks nedir?
Folik asit deposu mucize besin: Kuşkonmaz
