Akkuyu Nükleer Güç Santrali’nde kullanılan yeni 3+ nesil teknoloji ile inşa edilen bir güç ünitesi daha hayata geçiriliyor. Rusya Federasyonu ile Belarus Cumhuriyeti ortasındaki en büyük ortak proje niteliğini taşıyan Belarus Nükleer Güç Santrali’nin (NGS) 1’inci ünitesinde yakıt yüklemesi başladı. Belarus NGS’nin 1’inci güç ünitesi, yurt dışında Rus teknolojileri kullanılarak inşa edilen en yeni 3+ nesil güç santralinin ilk ünitesi oldu.
Rusya Devlet Atom Güç Kurumu Rosatom’un Mühendislik Bölümü’nün genel dizayncısı ve yüklenicisi olduğu Belarus NGS’de, ilk yakıt düzeneği 1’inci ünitenin reaktörüne yüklenerek, santral fizikî olarak başlamaya hazır hale getirildi. Ay sonundan önce toplam 163 düzeneğin reaktöre yükleneceği bildirildi. Yakıt yüklemesinin akabinde, reaktör toplam güç kapasitesinin yüzde 1’i olan asgarî denetim edilebilir düzeye ulaşacak ve ilgili testlerin gerçekleştirilmesiyle reaktör, nükleer güç tesisi statüsünü kazanacak. Güç ünitesinin tasarım parametrelerindeki güvenilirliği ve güvenliği doğrulandıktan sonra gücün devreye alınmasının bir sonraki basamağı başlayacak ve reaktör ilk sefer şebekeye bağlanacak.
Yurt dışında hayata geçen ilk VVER 1200 ünitesi
Rosatom Genel Müdürü Alexey Likhachev, mevzuyla ilgili yaptığı açıklamada, “Belarus Cumhuriyeti, en yeni 3+ nesil teknolojilere nazaran üretilen güç ünitesinin sahibi oldu. Bu teknoloji, Rusya’daki benzeri güç ünitelerinin çalışmasıyla kanıtlanmış ve test edilmiştir. Ayrıyeten bu teknoloji Fukushima sonrası tüm güvenlik ihtiyaçlarını karşılayarak, IAEA’nın (Uluslararası Atom Güç Kurumu) tüm misyonlarını kabul etmiştir. Uygun bir komşumuz olan Belarus Cumhuriyeti’nde yurt dışındaki ilk VVER-1200 ünitesini inşa etmiş olmamız bizim için çok önemli” dedi.
Belarus NGS inşaat projesi açık ve şeffaf bir şekilde uygulanıyor ve santral tüm IAEA güvenlik ihtiyaçlarını karşılıyor. Belarus tertibinin yönetimi ve uzmanları ile tertipli olarak işbirliği içinde, ayrıyeten Avrupa Kurulu ve Avrupa Nükleer Güvenlik Düzenleyicileri Kümesi (ENSREG) temsilcileriyle etkileşim halinde çalışmalarını sürdürüyor. 2012-2020 yılları ortasında ilk nükleer güç santrallerini inşa eden ülkeler için önerilen yedi önemli IAEA misyonu da gerçekleştirildi.
Belarus NGS’nin 1’inci güç ünitesi, yurt dışında Rus teknolojileri kullanılarak inşa edilen en yeni 3+ nesil güç santralinin ilk ünitesi olurken, bu çeşitten üç güç ünitesi Rusya’da muvaffakiyetle işletiliyor. İkisi Novovoronezh NGS’de ve bir oburu Leningrad NGS’de yer alıyor. Ayrıyeten, temmuz ayında Leningrad NGS 6’ıncı güç ünitesindeki dördüncü Rus 3+ nesil güç ünitesinin inşaatı tamamlandı ve devreye alma süreçleri başladı.
En gelişmiş güvenlik sistemlerine sahip
Rosenergoatom Genel Müdürü ve nükleer güç santrali inşaatını yapan ASE Küme Birinci Başkan Vekili Andrey Petrov, “Bir önceki VVER-1000 reaktörleri kıyaslandığında VVER-1200 reaktörlü inovatif 3+ nesil güç ünitelerinin ekonomik performanslarını ve güvenliğini artıran pek çok avantaja sahipler. VVER-1200 güç ünitesinin ana özelliği, bir nükleer güç santralini dış ve iç etkilere karşı hayli dirençli hale getiren eşsiz bir faal ve pasif güvenlik sistemlerinin eşsiz birleşimidir. Örneğin, tüm güç üniteleri kor tutucuyla donatılmıştır, nükleer reaktörün eriyik haldeki çekirdek malzemesini yakalamak için bir alet vardır, elektrik kesintisinde ve operatör yardımı olmadan çalışan pasif güvenlik sistemleri bulunur. Ayrıyeten güç ünitesinin kapasitesi yüzde 20 civarında artmıştır, bakım çalışanı sayısı hatırı sayılır biçimde azalmıştır ve ana ekipmanın tasarım ömrü 30 yıldan 60 yıla uzamıştır ki, bu sayı 20 yıl daha uzama opsiyonuna sahiptir” diye konuştu.
Ülkeler, bu teknolojiyi tercih ediyor
Mersin’de inşa edilen Akkuyu NGS’de de kullanılan 3+ nesil Rus tasarımı güç ünitelerini tercih eden ülkeler ortasında Türkiye’nin yanı sıra Finlandiya, Macaristan, Bangladeş ve Mısır da yer alıyor. Atomenergomash A.Ş., Belarus NGS nükleer adası için tüm anahtar ekipmanın tedarikçisi pozisyonunda. Santralin yakıtı, Novosibirsk Kimyasal Konsantreleri Tesisi’nde (NCCP) üretildi. Yakıtın zenginleştirilme derecesi yüzde 1.3 ile yüzde 4.4 ortasında değişiyor.
Rosatom, yurt dışında seri üretimle nükleer güç santrali yapan tek şirket ve bu manada global bir başkan olarak kabul ediliyor. Dünya çapında Rus tasarımı olan 102 nükleer güç tesisi inşa edildi ve bu sayının içine VVER reaktörlü 78 güç ünitesi de dahil. Bugün Rosatom’un memleketler arası siparişleri ortasında 12 ülkede farklı uygulama evrelerinde olan 36 VVER güç ünitesi bulunuyor, 9 ülkede ise 25 ünitenin üretimi devam ediyor.
Belarus’un yerli elektrik muhtaçlığının üçte birini karşılayacak
Belarus NGS’nin bir adet 3+ nesil VVER-1200 ünitesinin tasarım kapasitesi, günde yaklaşık 27 milyon kW/s ve yılda 9 bin 855 milyar kW/s güç üretimi sağlayacak. Her iki nükleer santral ünitesinin de devreye alınmasından sonra Belarus’un yerli elektrik muhtaçlığının üçte birini karşılayacak istikrarlı ve pak bir güç kaynağına sahip olması bekleniyor.
Nükleer gücün ülkenin toplam elektrik istikrarı içindeki hissesinin artması, yakıt maliyetindeki düşüş nedeniyle toplam elektrik maliyetini düşüreceği ve nükleer santralin yılda 4,5 milyar metreküp doğalgazın yerini alacağı öngörülüyor. Uzmanlara nazaran, Belarus NGS’nin devreye alınmasından sonra, sera gazı emisyonları yılda 7 milyon tondan fazla azalacak.
Belarus NGS Projesi, hem fabrikada hem de ona hizmet veren kuruluşlarda 2 bin 500’den fazla iş imkanı sağladı. Ayrıyeten, iki yeni yerleşim bölgesi, bir itfaiye istasyonu, iki okul, dört anaokulu, bir hastane, bisiklet yolları, parklar, sağlık merkezleri ve mahallî futbol ekibi için bir stadyum inşaatı ile Ostrovets altyapısının modernizasyonunu sağladı.
