Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Siyaseti Yüksek Temsilcisi ve tıpkı zamanda İran’ın Batılı ülkeler ile yapılan, nükleer anlaşma olarak bilinen Ortak Kapsamlı Hareket Planı (JCPOA) Ortak Kurul Koordinatörü olan Josep Borrell, ABD’nin İran’a yönelik BM yaptırımlarını tekrar başlatmasına ilişkin yazılı açıklama yaptı.
ABD yönetiminin BM Güvenlik Kurulunun 2231 sayılı kararıyla kaldırılan yaptırımları geri getiren mekanizmayı devreye sokmasını not ettiklerini belirten Borrell, ABD’nin Barack Obama döneminde İran ile varılan anlaşmadan Donald Trump yönetiminde tek taraflı çekildiğini hatırlattı.
Borrell, ABD yönetiminin anlaşmadan çekildikten sonra JCPOA faaliyetlerinin hiçbirine katılmadığını belirterek “Bu nedenle ABD, JCPOA tarafı bir ülke sayılamaz ve BMGK’nın 2231 sayılı kararında geçen BM yaptırımlarının yine yürürlüğe sokulması sürecini başlatamaz.” sözünü kullandı.
İran ile anlaşmanın dünya silahsızlanma mimarisinin önemli kilometre taşlarından biri olduğunu tabir eden Borrell, anlaşmanın korunması ve tam uygulanması için çalışmaya devam edeceklerini, herkesin buna uygun hareket etmesi gerektiğini belirtti.
ABD MUTABAKATTAN ÇEKİLMİŞTİ
JCPOA, İran’ın nükleer faaliyetlerinin denetlenmesi ve düzenlenmesi, bunun karşılığında yaptırımların kaldırılması hedefiyle Birleşmiş Milletler Güvenlik Kurulu’nun (BMGK) daimi üyeleri ABD, İngiltere, Fransa, Rusya ve Çin’in yanı sıra Almanya ve AB ile İran ortasında 2015’te imzalanmıştı.
ABD Başkanı Donald Trump’ın yönetime gelmesiyle Washington anlaşmadan çekilmiş ve İran’a yine yaptırım uygulamaya başlamıştı. Anlaşmanın öteki taraflarından Washington’ı durdurmasını isteyen lakin bunda başarılı olamayan İran, Temmuz 2019’da nükleer anlaşmanın kimi unsurlarını, 5 Ocak’ta da anlaşmadan kaynaklanan tüm taahhütleri askıya aldığını açıklamıştı.
ABD, BMGK’nin İran’a 13 yıldır uyguladığı ve 18 Ekim’de sona erecek silah ambargosunu yenilemek istiyordu. Bu eforu daha önce başarısızlıkla sonuçlanan ABD, İran’ın nükleer anlaşma kapsamındaki taahhütlerini askıya almasını münasebet göstererek kurulun 2231 sayılı kararı ile kaldırılan tüm yaptırımların tekrar uygulanmasına imkan tanıyan mekanizmayı hayata geçireceği tehdidinde bulunmuştu.
