BM Güvenlik Kurulu’nun 13 yıldır İran’a uyguladığı silah ambargosu 2015’te imzalanan nükleer anlaşma kapsamında ekim ayında sona eriyor.
Milletlerarası yaptırımların yenilenmesini isteyen ABD, BM Güvenlik Kurulu’na sunduğu yeni karar tasarısında, İran’a silah ve ilgili materyallerin satışı, tedariki ve aktarımının yasaklanmasını talep ediyor.
Tasarıda, ülkelere, İran’a giden gemilerde ‘yasaklı materyaller olduğuna dair makul gerekçeler’ bulunduğu sürece, denetleme daveti da yapılıyor.
BMGK’de bir tasarının kabul edilmesi için 15 üyeden en az 9’unun lehte oy vermesi ve daimi üyeler ABD, Rusya, Çin, İngiltere ve Fransa’dan rastgele birinin veto salahiyetini kullanmaması gerekiyor.
ABD’nin İran Hususî Temsilcisi Brian Hook, BMGK, ekim ayında sona erecek İran’a yönelik milletlerarası silah ambargosunu yenilemezse, nükleer anlaşmada nokta alan ihlal durumunda ABD’nin yaptırımlarının yine devreye sokulması mekanizmasını hayata geçirmekle tehdit etmişti.
Hook, “ABD, diplomasi yoluyla basınç yapacak ve silah ambargosunun uzatılması için destek arayacak. Biz bir tasarı hazırladık ve BM Güvenlik Kurulu’nda kabul edilmesini umuyoruz. Rusya ve Çin ‘evet’ oylarıyla İran’a mezhep savaşları için silah satmak noktasına Orta Doğu’daki istikrardan daha fazla yarar elde edebilir. Amerikan diplomasisi bir veto ile engellenirse ABD, silah ambargosunu öteki yollarla yenileme hakkını saklı tutacak” tabirlerini kullanmıştı.
Hook, nükleer anlaşmayı destekleyen 2231 sayılı BM Güvenlik Kurulu’nun İran’a yönelik birçok BM yaptırımını kaldırdığını lakin yaptırımların tekrar uygulanmasına imkan tanıyan yasal bir mekanizma (snapback) da yarattığını hatırlatarak, İran’ın anlaşmayı 10 yıl içinde ihlal etmesi durumunda yaptırımların tekrar uygulanması mekanizmasının hayata geçirilebileceğini ve bunun için BM Güvenlik Kurulu’na muhtaçlık olmadığını savunmuştu.
