Son yıllarda Doğu Karadeniz Bölgesi’nin önemli turizm merkezlerinden biri olması için ağır uğraşlar verilen Trabzon’un Akçaabat ilçesindeki Sera Gölü artık doğal hoşluğuyla değil de kirliliğiyle anılıyor.
Yöredeki yaklaşık 25 mahallenin kanalizasyonu taşıyan derelerin aktığı gölden çıkartılan 180 bin metreküp materyal 10 ay geçmesine karşın kirliliğin tahliline deva olmazken, kirlilik ve güneşin birleşimiyle su yosunları çoğalınca göl siyah bir imaja büründü.
Bahisle ilgili İHA muhabirine açıklamalarda bulunan Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Fen Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü Öğretim üyesi Prof. Dr. Turan Özdemir, bu siyah imgenin bir sonraki evresinin makûs koku olacağını belirterek “Bunun için bir an önce önlem alınması gerekiyor. Bakterilerin üremesi ile önce ortalığı makûs bir koku alacak ve bu göl bataklığa dönüşmeye başlayacak. İşte o zaman yetkililer istese de bu duruma tahlil bulamayacak. Burada ya gölü boşaltacaklar ya da etrafında yaşayanların buradan gitmesi gerekecek” dedi.
Sera Gölü can çekişiyor
21 Şubat 1950 tarihinde Derecik Vadisi yamaçlarından kopan büyük kayaçların vadi tabanını tıkaması sonucu oluşan Sera Gölü, son yıllarda çamurlu ve makus imgesi ile dikkat çekiyor. DSİ 22. Bölge Müdürlüğü tarafından turizm potansiyelinin arttırılması ve suyun pak kalması için son yıllarda yapılan milyonluk yatırımlara ve çalışmalara karşın göl berbat bir imaj çizmeye devam ediyor.
Sera Gölü’nde son olarak geçtiğimiz yıl 37 bin 500 metrekarelik alanda çalışma yapılırken, ağır yağış ve taşkınlar sonrası çok büyük rüsubatın biriktiği Sera Gölü, DSİ’nin özel iş makinalarıyla temizlenmişti. 17 iş makinesi ile başlanılan paklık çalışmalarında 180 bin metreküp materyal çıkarılmış, 4,5 ay süren çalışmalarının akabinde göl eski görünümüne kavuşmuştu.
Yaklaşık 25 mahallenin kanalizasyonun aktığı derenin beslediği göl ortadan geçen 10 ayın akabinde tekrar kirliliğe büründü. Siyah tabakanın kapladığı göl yüzeyi gelen yerli ve yabancı turistlere makus manzara sunarken, Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Fen Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü Öğretim üyesi Prof. Dr. Turan Özdemir, önlem alınmazsa Sera Gölü’nde kirlilik nedeniyle çoğalan su yosunlarının ilerideki etabında bakterilerin üreyeceğini ve makus kokulu bir bataklık haline geleceğini söyledi.
Su yosunlarının atıklarla birleşmesi ve su sıcaklığının artmasıyla apansız çoğalmaya başladığını dile getiren Özdemir, “Bu gördüğümüz siyah imaj Sera Gölü’ndeki atık kirliliği. Yani göle giren atık hususların fazlalığı. Atık unsurların en önemlisi insanlarda bedeninde kalsiyumdan sonra en fazla bulunan fosfor üzere elementlerin göle akıyor olması. Fosfor bunun yanında azot ki hayvansal atıklardan en fazla ayrıyeten ziraî faaliyetlerden oluşan atıkların göle girmesi. Kanalizasyonların akması. Bunların hepsi göle akınca gölde doğal olarak yaşayan su yosunlarının arayıpta bulamadığı ortam oluyor. Onlar besin almış oluyor. Güneşte suyu ısıtınca birdenbire çoğalmaya başlıyorlar” biçiminde konuştu.
“Biriken molozun boşaltılmasıyla bu iş olacak bir iş değil; Önemli olan o molozun oraya gelmemesi”
Sera Gölü’ndeki sorunun derelerin ıslah edilmesiyle kanalizasyon sisteminin etkin hale getirilmesiyle çözüleceğini vurgulayan Özdemir, “Aslında bu her yıl yaşanan bir olay. Tahlil ile ilgili yapılacak çok kapsamlı şeyler yok. Bu göle yaklaşık 25 tane mahallenin atığı akıyor. O kanalizasyon süreçlerinin toplanarak ana bir kanalizasyondan devre dışı bırakılması gerekiyor. Bu türlü bir çalışmayı devletimiz yapmış lakin ilişkisi yapılmamış. Bütün konutların kanalizasyonları göle akıyor. Göle giren küçük derelerin ıslah edilmesi gerekiyor. O derelere akan evsel atıkların tarım atıklarının denetim altına alınması gerekiyor. Bu süreç yapıldıktan sonra göle giren suyun arıtılması gerekiyor. Bunun bir örneği Uzungöl’de var. Sera Gölü’nde de yapılabilir. Sera gölünün suyunu her yıl boşaltmakla, biriken molozun boşaltılmasıyla bu iş olacak bir iş değil. Önemli olan o molozun oraya gelmemesidir. Bunun için gerekli önlemler rahatlıkla alınabilir. Derelerin ıslah edilmesiyle kanalizasyon sisteminin faal hale getirilmesiyle çözülecek bir işlemdir” tabirlerini kullandı.
“Görünen bu siyah katman yosunlardan kaynaklı”
Sera Gölü’ne tahlil bulunamaması halinde ileriki evrede makûs kokuların başlayacağını söyleyen Özdemir, “Görünen bu siyah katman yosunlardan kaynaklı. Yosunlar güneşi ve besini bulduğu zaman fotosentez yapıyor, sayısını çoğaltıyor. Gölün yüzeyinde bir katman halinde oluşuyor. Olağanda bunlar gölün tabanındadır. Lakin su ısınınca üste çıkıyor. Gölümüzün ilginç olan bir özelliği var. Aslında zamanında yapılmış ancak çok aykırı olan bir durum. 1990 yılında burada bir sel olmuştu. Selde gölün düzeyi azalmıştı. Su azalınca aşağıya giden bir sulama kanalı vardı. Gölün düzeyi düştüğü için kanal üstte kalmıştı. Bu sefer o boru uzatılarak gölün başından su alınmaya başlandı. Yani şuanda göle giren su azalmış oldu. Azalan su gölün düzeyini azaltıyor. Bu kirlilik aslında akarsuda olmaz. Ancak göle giren su düzeyinin düşmesi nedeniyle artık sakin bir göl haline geldi. Bu dingin gölde de yosunların çoğalmasıyla oksijeni tüketerek başka canlıların yaşamasını engel oluyor. En azından suyun alt kısımlarına geçmesine mani oluyor. En önemli sorun aslında bu. Bunun bir sonraki evresinde ise kokuşma başlar. İşte o zaman asıl felaket olur. Bunun için önlemin alınması gerekiyor. Bakteriler üreyecek. Berbat kokulu bir göl ve bataklık haline dönüşmeye başlayacak. O zaman yetkililer istese de tahlil bulamayacak. Burada ya gölü boşaltacaklar ya da etrafında yaşayanların buradan gitmesi gerekecek” diye konuştu.
