Ankara’da, 10 milyon yıl önce oluşan “Gökkuşağı Tepeleri” görselliği ve renk cümbüşüyle vatandaşları kendine hayran bırakıyor.
Ankara’nın Nallıhan ilçesinde yer alan ’Kız Zirvesi Tabiat Anıtı’ kırmızı, kahverengi, gri ve sarı tonlarına sahip toprak yapısıyla görülmeye bedel imgeler oluşturuyor. Kız Doruğu Tabiat Anıtı önünde yer alan Nallıhan Kuş Cenneti, gerek her mevsim barındırdığı kuş topluluklarıyla, gerekse jeolojik kıymetleriyle tabiat fotoğrafçılığı ve kuş gözlemcileri için ülkü ortam sunarken gölün arkasında yükselen 10 milyon yıl önce oluşmuş rengarenk doruklar, renk cümbüşüyle konuklarının gözünü kamaştırırken bölgenin turizm potansiyeline zenginlik katıyor.
Hacettepe Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü Araştırma Vazifelisi Dr. Alaettin Tuncer, Kız Zirvesi Tabiat Anıtının 10 milyon yıl önce oluştuğunu aktardı. Tuncer, “Nallıhan’da gözlenen istif, günümüzden yaklaşık 10 milyon yıl öncesine karşılık gelen ve Jeoloji’de geç Miyosen olarak bilinen dönemde oluşmuştur. Bu istifi oluşturan çökeller, eski bir göl dahilinde çökelmiştir. Gölde o dönemde bulunan sedimanlar göl tabanına çökelerek göl çökellerini meydana getirmiştir. Sonrasında diyajenez dediğimiz kayaçlaşma sürecine uğradıktan sonra istif meydana gelmiştir. İlerleyen evrelerde bölgedeki tektonik etkiler ve sonrasında gelişen aşınma ve erozyon süreçleriyle istif, bugünkü görünümüne kavuştu” dedi.
Zirvelerde görülen çeşitli renklerin oluşum sürecine değinen Tuncer, “Renkler, sedimanların çökeldiği sırada ve çökeldikten sonra gerçekleşen diyajenez evrelerinde, çökellerin bünyelerinde bulundurdukları element ve minerallere bağlı olarak oluşmaktadır. Kahverengi-kırmızı tonlar, demir elementinin oksitlenmesi ve oluşturduğu minerallerin tesiri ile meydana gelmektedir. İstifin alt düzeylerinde siyah-gri düzeylerin gözlenmesi ise organik maddece güçlü, oksijen tesirinin olmadığı yani oksidasyon tesirinin görülmediği ortamlarda, organik hususun çürümediği ve çökeldiği şartları işaret edebildiğini” söyledi.
Türkiye için hem turistik açıdan hem de bilimsel çalışmalar açısından önemli bir jeolojik miras olduğu dile getiren Tuncer, kelamlarına şöyle devam etti:
“Yerli ve yabancı araştırmacılar tarafından çok sayıda bilimsel çalışma gerçekleştirilmiştir. Nallıhan’daki bu istif, eski bir göle ilişkin kalın bir istif sunmaktadır. Gölde o dönemde çökelen sedimanların yanı sıra o dönemde gölde yaşamış olan canlılar ve gölün etrafında o dönemde bulunan bitkilerin kalıntıları bu istiflerden elde edilerek geçmiş döneme ilişkin iklim, tektonizma ve paleoortam değerlendirmeleri yapmak mümkündür. Bu yönden hem toplumsal hem de bilimsel olarak önem arz etmektedir.”
Kız Doruğu Tabiat Anıtında yapılacak olan çeşitli düzenlemeler ile daha yararlı olabileceğini dile getiren Tuncer, “Tabiat Varlıklarını Muhafaza Genel Müdürlüğü tarafından tabiat anıtı olarak belirlenmiştir. Yürüyüş rotaları, parkurlar, tabelalar ve düzenlemeler yapılarak turistik gezilere açılırsa ilgi görebilme potansiyeli yüksektir. Dünya üzerinde Nallıhan’daki bu istif ile renkler açısından benzerlik sunan istiflere Çin, Peru, Arjantin ve Amerika‘da rastlanılmaktadır. Bu bölgeler jeosit ve/veya jeopark olarak muhafaza altına alınmakta ve turistik gezilere uygun hale getirildiğini” aktardı.
Etraf ve Şehircilik Bakanlığı Tabiat Varlıklarını Muhafaza Genel Müdürlüğü tarafından 2019 yılında 542 hektar büyüklüğündeki alan “Kız Zirvesi Tabiat Anıtı” olarak tescil edilerek muhafaza altına alındı.
