HİLAL SARI
ABD ve Çin karşılıklı olarak Houston ve Chengdu konsolosluklarını kapattı ve gerilim sürerken, iki ülkenin yetkililerinin 15 Ocak’ta ABD Başkanı Donald Trump tarafından imzalanan Faz 1 ticaret anlaşmasının uygulaması konusunda yakında bir ortaya geleceği öne sürüldü. South China Morning Post, tarafların Ağustos ayında bir toplantı yapabileceğini lakin gerilime nazaran toplantının iptal de olabileceğini yazdı. Hem Trump, hem Çinli kimi yetkililer mevcut gerilim dikkate alındığında ticaret anlaşmasının öneminin azaldığını tabir ediyor.
Lakin bu gelişmeler kimi uzmanlara nazaran iki dev ortasındaki savaşlarda yeni bir cephe açabilir: Sermaye. Dünyanın en büyük hedge fonu Bridgewater Associates’in kurucusu milyarder yatırımcı Ray Dalio, ABD-Çin ortasındaki gerilimin 2018’den bu yana devam eden ticaret savaşını bir ‘sermaye savaşına’ dönüştürebileceğini ve bunun dolara ziyan verebileceğini söyledi. Fox’a konuşan Dalio “Ticaret savaşı var, teknoloji savaşı var, jeopolitik bir savaş var ve bir sermaye savaşı da olabilir” diye konuştu. ABD’nin kanun ve düzenlemelerle ‘Çin’e yatırım yapma’ demesi hatta Çin’in elindeki ABD tahvillerine yapması gereken ödemeleri yapmaması durumunda -Dalio’ya nazaran bu da ihtimaller dahilinde – bunun doların pahası üzerinde çok önemli sonuçları olabilir.
Çin’in 1,08 trilyon dolar ABD tahvili var
ABD Hazine Bakanlığı verilerine nazaran 1,26 trilyon dolarla Japonya elinde en çok ABD tahvili bulunduran ülke. Fakat Mayıs 2019’da Japonya Çin’le neredeyse birebir seviyede ABD tahviline sahipti. Mayıs 2020 itibariyle Çin’in elinde tuttuğu ABD tahvillerinin büyüklüğü 1,08 trilyon dolar. İngiltere ise 393 milyar dolarla üçüncü sırada geliyor. ABD’nin Çin’in elinde tuttuğu tahvillere ödemesini yapmamasının ise Çin tarafından bir misilleme ile cevap görmesi mevcut tavırlar devam ettiği sürece kaçınılmaz. Commerzbank analistleri Ulrich Leuchtmann ve Hao Zhou evvelden doların iki harika güç ortasındaki ticari gerilimle yükseldiğini hatırlatarak müşteri notunda şöyle yazıyor: “Artık durum bu türlü değil. Artık tehlike yalnızca ticarete de değil. ABD, Çin’e yönelik siyasetlerinde çizgiyi aşıyor olabilir – keza kimi Avrupa ülkelerine karşı önlemlerinde de bu türlü yapıyor.”
Analistler bu gelişmelerin sonucunda memleketler arası ticarette ve sermaye piyasalarında doların hakimiyeti azalırsa “Şu anda dolarda gördüğümüz zayıflık daha olacakların yalnızca bir kısmıdır” diyor.
Rabobank’tan global stratejist Michael Every ise dolar endeksindeki zayıflığın Euro da yatırımcıların risk moduna geçmesi ve yende riskten kaçmasından kaynaklandığını belirterek “Bu dolardaki genel bir zayıflığın yansıması değil. Asıl soru zayıflık süreksiz mi kalıcı mı olduğu” diyor ve dolardaki zayıflığın çok da kalıcı olmadığına işaret ediyor.
Euro Bölgesi %12 ABD %34 daralabilir
Bu hafta perşembe günü Almanya ve ABD’de, cuma günü Euro Bölgesi’nde ikinci çeyrek GSYH büyüme verileri açıklanacak. Ekonomilerin COVID-19 kaynaklı uygulanan tecritler nedeniyle ikinci çeyrekte Büyük Buhran’dan bu yana en makûs GSYH büyüme verilerini açıklaması bekleniyor. Almanya ekonomisine yönelik genel beklenti yüzde 9’luk bir daralma yaşanmış olması. ABD ekonomisinin ise ikinci çeyrekte yüzde 34 daralmış olması kestirim ediliyor. Euro Bölgesi’nin ise ikinci çeyrekte yüzde 12 daralmış olduğu öngörülüyor. Öncü verilerin beklentilerden çok farklı gelmesi de yeniden piyasalara yön verecek gelişmelerden olabilir.
‘Güvenli’ para yükselişte
Euro’da ve inançlı liman olarak görülen para ünitelerinde yükseliş devam ediyor. İsveç frangı önceki gece beş yılın en yüksek seviyesi olan 0,9167’ni gördü. Öbür bir inançlı liman parası olarak görülen Japon yeni de tekrar dolar karşısında dört ayın en yüksek seviyesi olan 105,265 seviyelerinden süreç gördü. İsveç kronu da 2018’den bu yana en yüksek seviye olan 8,7495 düzeyine çıktı.
Parite 1,17 ‘yi de kırdı
Gelişmelere paralel ABD Merkez Bankası’nın faizlere dokunması beklenmeyen Federal Açık Piyasa Komitesi (FOMC) toplantısı öncesinde Avrupa’dan gelen optimist verilerle Euro/dolar paritesi 2018 yılından bu yana görmediği 1,1781 seviyesine kadar çıktı. Dev paketin yarattığı optimistlik devam ederken Almanya Ifo Enstitüsü İş Itimadı Endeksi temmuzda 90,5 seviyesine kadar yükselirken, haziran verisi de üst yönlü bir revizyonla 86,3 olarak açıklandı. Beklentiler Endeksi temmuzda 91,7’den 97’ye yükselirken, mevcut şartları kıymetlendiren cari şartlar endeksi ise beklentilerin altında gelen tek endeks oldu ve 81,3’ten 84,5’e yükseldi. Ifo’nun önemli bir barometre olarak görülen iş inancı endeksi üç aydır yükseliyor ve bu sefer ekonomistlerin beklentisi olan 89,3’ü de geçti. Ifo Başkanı Clemens Fuest, Almanya ekonomisinin adım adım iyileşmekte olduğunu ve şirketlerin durumdan geçen aya nazaran daha şad olduğunu söyledi. Ifo verilerine nazaran kapasite kullanımı yüzde 70,4’ten yüzde 74,9’a yükseldi. Uzun vadeli ortalama olan 83,5 seviyesinin altında olsa da Alman şirketlerin beklentisi gelecek aylarda da yükselişin sürmesi.
