Türkiye İstatistik Kurumu, 2019 yılına ilişkin “hanehalkı tüketim harcaması” istatistiklerini yayımladı. Buna nazaran, Türkiye genelinde hanehalklarının tüketim amaçlı yaptığı harcamalardan en yüksek hissesi yüzde 24,1 ile konut ve kira harcamaları aldı. Azık ve alkolsüz içecek harcamalarının hakkı yüzde 20,8, ulaştırma harcamalarının behresi yüzde 16,5 oldu.
Hanehalkları, yekun harcamalarının yüzde 2,2’sini sağlık, yüzde 2,5’ini eğitim hizmetleri ve yüzde 3,1’ini parti ve kültür için yaptı. Hanehalkı büyüklüğü ve kompozisyonu dikkate alınarak hesaplanan eşdeğer fert başına aylık ortalama tüketim harcaması 2018’de 2 bin 181 lira iken geçen yıl 2 bin 465 lira olarak varsayım edildi.
AZIK VE ALKOLSÜZ İÇECEK HARCAMALARININ HISSESI ARTTI
Azık ve alkolsüz içeceklerin harcamalar içindeki hakkı 2018’e nazaran 0,5 puanlık artışla yüzde 20,3’ten yüzde 20,8’e yükseldi. Alkollü içecek, sigara ve tütün harcamalarının behresi yüze 4’ten yüzde 4,3’e, giysi ve ayakkabı harcamalarının behresi yüzde 4,8’den yüzde 5’e, konut ve kira harcamalarının hakkı yüzde 23,7’den yüzde 24,1’e, parti ve kültür harcamalarının behresi yüzde 2,9’dan yüzde 3,1’e, eğitim hizmetlerinin hissesi yüzde 2,3’ten yüzde 2,5’e ve çeşitli mal ve hizmetlerin üleşi ise yüzde 4,9’dan yüzde 5,1’e çıktı.
Öbür taraftan, mobilya ve mesken eşyaları harcamalarının üleşi yüzde 6,5’ten yüzde 6,4’e, ulaştırma harcamalarının behresi yüzde 18,3’ten yüzde 16,5’e, haberleşme harcamalarının üleşi yüzde 3,8’den yüzde 3,6’ya düştü. Sağlık (yüzde 2,2) ile lokanta ve otel harcamalarının (yüzde 6,5) hakkı geçen yıl değişmedi.
DÜŞÜK GELİRLİ HANELER BESINE 2 KAT FAZLA HISSE AYIRDI
Gelire nazaran sıralı yüzde 20’lik kümeler itibarıyla tüketim harcamalarının geçen yılki dağılımına bakıldığında, 1. yüzde 20’lik kümede (en düşük gelir grubu) konum alan hanehalklarının, konut ve kira harcamalarına yüzde 31,2, azık ve alkolsüz içecek harcamalarına yüzde 30,7, ulaştırma harcamalarına yüzde 9, mobilya ve konut eşyası harcamalarına yüzde 5,3 behre ayırdığı görüldü.
En yüksek gelir kümesi olan beşinci yüzde 20’lik kümede mekan alan hanehalkları ise konut ve kira harcamalarına yüzde 20,1, ulaştırma harcamalarına yüzde 20, azık ve alkolsüz içecek harcamalarına yüzde 15,3 ve lokanta ve otel harcamalarına yüzde 8,1 hisse ayırdı.
Azık ve alkolsüz içeceklere yapılan harcamalarda en büyük behresi yüzde 19,4 ile et, balık ve deniz eserleri aldı. Bunu yüzde 17,8 ile ekmek ve tahıllar, yüzde 16,6 ile sebzeler, yüzde 13,9 ile süt, peynir ve yumurta izledi. En düşük hisseye sahip harcama kümeleri ise yüzde 2,3 ile sair besin eserleri, yüzde 3,2 ile kahve, çay ve kakao, yüzde 3,8 ile alkolsüz içecekler olarak sıralandı.
HARCAMA KALIPLARI DEĞİŞTİ
Temel gelir kaynağı maaş, fiyat, yevmiye geliri olan hanehalkları konut ve kira harcamalarına yüzde 22,4, besin ve alkolsüz içecek harcamalarına yüzde 19 ve ulaştırma harcamalarına yüzde 17,7 behre ayırırken, müteşebbis geliri olan hanehalklarının konut ve kira harcamalarına yüzde 20,4, azık ve alkolsüz içecek harcamalarına yüzde 19,8 ve ulaştırma harcamalarına ise yüzde 19,2 behre ayırdığı belirlendi.
