Mayıs ayı teşvik verileri tablosunda 67 firmanın maske yatırım girişimi bölge aldı. Yatırımcılar, salgının devam etmekte olduğunu, 2. bir dalganın gelebileceğini, Türkiye’de yavaşlasa da diğer ülkelerde şimdi pik noktayı bile görmediğini dikkate alarak, maske yatırım girişimleri başlatmış görünüyor. 67 firmanın tamamı maske üretimi için yatırım yapacak. Kimileri yanı sıra tulum, ameliyat önlüğü üretimi de yapacaklar. Sıradanda birkaç milyonluk yatırımla milyon adet kapasiteler kurulabilirken, 67 firmanın öngördüğü yatırım fiyatı 575 milyon lira. Medcare Sağlık, 85.1 milyon liralık yatırım yapıyor. Üreteceği eserler şöyle: 25 milyon adet yıl maske, başkaca önlük, ameliyat cihaz kılıfı, kollayıcı tulum, baylık kılıfı… Alkateks, 45.4 milyon liralık yatırım yapıyor. Hayat Kimya, 38.7 milyon lira yatırımla yalnızca maske için 216 milyon adet/yıl kapasitede kuracak. Aytekin Karataş Berat Denim Tekstil firması yılda 4 milyar maske üretecek. Bu 67 firmanın öngördüğü üretim ölçüleri toplandığında, 11 milyar adet /yıl maske üretim kapasitesi kurulduğu anlaşılıyor.
Gayrı dikkat çekenlere gelince:
Sanayi Bakanlığı’nın açıkladığı tabloya nazaran mayıs ayında 515 yatırım girişimi için teşvik belgesi alındı. Bunlarda öngörülen yatırım fiyatı 10 milyar 945 milyon lira. Nisanda girişim sayısı 552, öngörülen yatırım meblağı 11.1 milyar liraydı. Martta 814 girişim, öngörülen yatırım da 18.1 milyar liraydı. Üç ayın verileri, gerek girişim sayısı, gerek yatırım fiyatı bazında aydan aya düşüş olduğunu gösteriyor. Aslında düşüş daha fazla. Zira mayıs ayı girişimleri için öngörülen 11 milyarlık yatırımın 2 milyar 350 milyon lirası genel kamu hizmetlerinden geliyor. Bunun da 1.7 milyarı İBB’nin metro girişimlerinden geliyor. Bunu dikkate alırsak, mayıs ayında yatırım girişimlerinin ertelendiğini söyleyebiliriz. Yekunda dolar bazında 11 milyarlık yatırım 1.6 milyar dolara geliyor. Bu çok düşük! Ortalama yatırım fiyatı 3 milyon dolarda kalıyor. Son dönemde en çok dikkat çeken olgu da bu. Yatırımcı büyük yatırımları bekletiyor, emek ağır küçük yatırımları yapıyor.
Silah yatırımları tırmanıyor
Geçen ay meyve – zerzevat, bahçecilik, kültür bitkileri, fidanlık yatırımlarına dikkat çekmiştik. Mayıs ayında da bu dala 260 milyon liralık yatırım gelmiş görünüyor.
İBB’nin metro yatırımı, en çok yatırım yapılan dalların başına genel kamu hizmetlerini çıkardı. 2. en büyük yatırım güçte. Bu dala öngörülen yatırım fiyatı 2.2 milyar lira. Gemi bakım onarım kolu 586 milyon lira hakla üçüncü sırada. Tekstil – hazır giysi yekunu 509 milyon lirayı buluyor. Silah ve mühimmat yatırımlarına daha önce dikkat çektik. Mayıs ayında girişim sayısı az ama bir iki büyük yatırım nedeniyle bu dal 453 milyon liralık hisse alarak, tekstile yaklaştı. ZRS Patlayıcı Sanayi şirketi, Manisa’da 396 milyon liralık yatırımla, tabanca, makineli tüfek fişeği üretecek.
31 önemli girişim teşvik aldı
Nisan belgeleri içinde, yatırım bedeli 50 milyon liranın üzerinde 41 girişim konum almıştı. Mayıs teşviklerinde bu sayı 31 oldu. Bu girişimler için öngörülen yatırım 6.5 milyar lira. Kalan 4.4 milyarı yüzlerce küçük girişim paylaşıyor.
