Türkiye İMSAD, yapı dalı ve ekonomi etrafları tarafından dikkatle izlenen aylık kesim raporunu açıkladı. ‘Türkiye İMSAD Haziran 2020 Bölüm Raporu’na nazaran, COVID-19 salgını nedeniyle inşaat materyalleri sanayi üretimi 2020 yılı nisan ayında 2019 yılı nisan ayına nazaran yüzde 24,1 geriledi. Nisan ayındaki sert üretim düşüşünde pandemi nedeniyle iç pazar ve ihracat pazarlarının kapanması etkili oldu. Haziran ise ayında iktisadi faaliyetlere ve toplumsal hayata planlı ve denetimli bir geri dönüş başladı. İnşaat kolu bu geri dönüşten olumlu etkilendi ve haziran ayı verileri itibarıyla süratli bir toparlanma yaşadı. İnşaat gereçleri endüstrisinin de bu toparlanmadan olumlu etkilenmesi bekleniyor.
Haziranda süratli bir geri dönüş yaşandı
İnşaat bölümüne ilişkin haziran ayı verileri, kolun iktisadi faaliyetlerin açılması ile süratli bir geri dönüş yaptığını gösterdi. Haziran ayında inşaat kesiminde faaliyetleri kısıtlayan faktörler azalırken, talep zayıflığı de geriledi. Birebir şekilde finansman problemlerinin da hafiflerken, başka faktörlerin olumsuz etkileri de en aza indi. Bunun tesiriyle kesimde hem mevcut iş seviyesinin hem de yeni alınan siparişlerin önemli ölçüde arttığının kaydedildiği raporda, süratli toparlanmanın olumlu, gelgelelim bu toparlanmanın sağlıklı ve kalıcı olmasının daha önemli olduğu tabir edildi.
Kredi imkanları dalı rahatlattı
İnşaat bölümünün 2016 yılından itibaren yaşanan finansal şoklardan en çok etkilenen kolların başında geldiğinin aktarıldığı raporda, kolun 2016 yılından sonra kendi iç dinamiklerinden kaynaklanan problemleri da yaşamaya başladığı vurgulandı. Buna nazaran kol, 2019’un yanı sıra 2020 yılının ilk çeyrek döneminde de daraldı. Dalın bir yandan küçülürken öbür yandan kullanılan kredilerin geri ödeme sorunu yaşadığının kaydedildiği raporda, 2019 yıl sonu itibarıyla dalda geri dönmeyen kredilerin orantının yüzde 10,9’a yükseldiği aktarıldı.
Birebir şekilde raporda, pandemi sürecinin de bölümünü olumsuz etkilediği, ama bu süreçte kamunun açıkladığı kredi paketlerinin kola olumlu yansıdığı söz edildi. Rapora nazaran, inşaat kesimi, 2020 yılı mart-mayıs döneminde 19,17 milyar TL ilave kredi kullandı.
Itimat endeksi haziranda COVID-19 öncesine geri döndü
TÜİK tarafından hazırlanan inşaat kolu itimat endeksi ise haziran ayında COVID-19 salgını öncesi mart inanç seviyesine geri döndü. COVID-19 salgını etkileri ile inanç endeksi nisan ayında sert düşüş göstermiş ve 47,7 puan seviyesine gerilemişti. Mayıs ayında 14,7 puan yükselen inanç endeksi haziran ayında ise iktisadi faaliyetlere geri dönüş ile 20,6 puan birden arttı ve 83,0 puan seviyesine yükseldi. Böylelikle inşaat bölümü itimat endeksi COVID-19 öncesi seviyesine geri döndü.
Mevcut inşaat işleri seviyesi haziranda 24,9 puan yükseldi
TÜİK verilerine nazaran haziran ayında işlere geri dönüş ile inşaat bölümünde mevcut işler seviyesi de 24,9 puan birden yükseldi. Nisan ayında mevcut işlerde COVID-19 salgınının tesiri ile çok sert bir daralma yaşanmıştı. İnşaat işleri mevcut seviyesi mayıs ayında 5,0 puanlık iyileşmenin akabinde haziran ayında önemli bir artış gösterdi. Böylelikle inşaat kesiminde COVID-19 salgın dönemi öncesi mevcut devam eden işlere büyük ölçüde geri dönüldü.
Yeni alınan inşaat işleri seviyesi haziranda 19,1 puan arttı
Ropara nazaran, inşaat dalında alınan yeni iş siparişleri de haziran ayında 19,1 puan artış gösterdi. Kesimde mevcut işlere geri dönüş kadar yeni iş siparişlerinin de alınması çok olumlu bir gelişme olarak yorumlandı. Yeni iş siparişlerinin daldaki itimat artışı ile örtüştüğü görülürken, yeni iş siparişlerinin önümüzdeki aylarda yeni inşaat başlangıçlarını da desteklemesi bekleniyor. Haziran ayında yeni alınan iş siparişleri seviyesi COVID-19 dönemi öncesindeki iş siparişleri seviyesine de yaklaştı.
İnşaat bölümünde yurtiçi bankalardan kullanılan krediler (milyar TL)
KISA VADELİ | ORTA VE UZUN VADELİ | YEKUN | GERİ DÖNMEYEN KREDİLER | |
2015 | 30,06 | 81,89 | 111,95 | 4,31 |
2016 | 35,71 | 105,05 | 140,76 | 5,42 |
2017 | 39,81 | 141,50 | 181,21 | 6,49 |
2018 | 46,67 | 173,52 | 220,19 | 12,44 |
2019 | 44,96 | 176,52 | 221,48 | 24,10 |
2020 MART | 44,61 | 190,80 | 235,41 | 24,78 |
2020 MAYIS | 47,87 | 206,71 | 254,58 | 24,62 |
Kaynak: Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu
