
TCMB, 2. çeyrek banka kredileri eğilim anketi genel değerlendirmesi raporunu yayınladı.
TCMB raporunun detayı şöyle:
Bankaların 2020 yılının 2. çeyreğine ilişkin değerlendirmeleri ile tıpkı yılın üçüncü çeyreğine ilişkin beklentilerini içeren Banka Kredileri Eğilim Anketi sonuçları incelendiğinde(*),
– 2020 yılının 2. çeyreğinde, bankaların genel olarak işletmelere kullandırdıkları krediler ile tüm ferdî krediler için uyguladıkları standartları gevşettiği görülmüştür. İşletmelere verilen krediler kredi tipine nazaran incelendiğindeyse, yabancı para cinsinden açılan krediler dışındaki tüm işletme kredi çeşitlerinde standartların gevşediği gözlenmektedir. Yılın üçüncü çeyreği için beklentiler yabancı para cinsinden açılan işletme kredileri hariç gayrı işletme ve kişisel kredi cinslerinde gevşemenin devam edeceği tarafındadır.
– Anket sonuçları kredi talebi açısından incelendiğinde, yılın 2. çeyreğinde işletmelere kullandırılan tüm kredi cinslerinde talebin arttığı gözlenmektedir. Kişisel kredi çeşitlerinde, taşıt kredi taleplerinde artış görülürken, konut ve gayrı ferdî kredilerde talepte azalış gözlenmiştir. Yılın üçüncü çeyreğine ilişkin beklentiler, yabancı para cinsinden açılan işletme kredileri hariç öbür işletme ve kişisel kredi cinslerinde talebin artmaya devam edeceği cephesindedir.
– Bankaların fon sağlama imkânlarının gelişimi incelendiğinde, yılın 2. çeyreğinde urt içi ve yurt dışı fonlama koşullarının gevşediği görülmektedir. Yılın üçüncü çeyreğine ilişkin beklentiler, yurt içi ve yurt dışı fonlama koşullarında gevşemenin devam edeceği istikametindedir.
I. KREDİLERE UYGULANAN STANDARTLAR
2020 yılının 2. çeyreğinde, bankaların işletmelere kullandırdıkları kredilere uyguladıkları standartları geçen devir beklentileri ile kıyaslandığında, yabancı para cinsinden açılan krediler hariç, daha fazla gevşettiği gözlenmektedir. Tüm faktörler standartları gevşetici yanda tesirli olmuştur. Yılın üçüncü çeyreği için bankaların beklentisi, yabancı para cinsinden açılan krediler hariç öbür tüm işletme kredilerinde standartların gevşemeye devam edeceği istikametindedir.
Ferdi kredilere uygulanan standartların değişimi incelendiğinde, tüm kişisel kredi cinslerinde standartların gevşediği gözlenmektedir. Konut kredilerinde standartları sıkılaştırıcı yanda etkileyen faktör bulunmazken, fon maliyetleri/bilanço kısıtlamaları, genel ekonomik faaliyetlere ilişkin beklentiler, gayri bankaların yarışması ve emlak piyasasına ilişkin beklentiler standartları gevşetici cihette etkilemiştir. Taşıt kredilerinde tüketicilerin kredi itibarı ve talep edilen teminatlara ilişkin riskler standartları sıkılaştırıcı tarafta etkilerken, sair bankaların yarışması, genel ekonomik faaliyete ilişkin beklentiler ve fon maliyetleri/bilanço kısıtlamaları standartları gevşetici tarafta etkilemiştir.
Sair kişisel kredilerde ise, genel ekonomik faaliyetlere ilişkin beklentiler, tüketicilerin kredi itibarı ve talep edilen teminatlara ilişkin riskler standartları sıkılaştırıcı tarafta etkilerken, banka dışı mali bölümün yarışması ve fon maliyetleri/bilanço kısıtlamaları standartları gevşetici istikamette etkilemiştir. Gelecek çeyrek devir için beklentiler, tüm ferdî kredi çeşitlerinde standartların gevşetilmeye devam edeceği tarafındadır.
II. KREDİ TALEPLERİ
– İşletme kredileri ile ferdî kredilere olan talep incelendiğinde, 2020 yılının 2. çeyreğinde, tüm işletme kredisi türleri ile kişisel taşıt kredilerinde talepte artış görülürken, konut ve başka ferdi kredilere olan talepte azalış olduğu görülmüştür. Yılın üçüncü çeyreğinde, yabancı para cinsinden açılan işletme kredileri hariç başka tüm işletme kredilerinde ve tüm ferdî kredilerde talebin artması beklenmektedir.
– İşletmelere verilen kredilerde, borcun yine yapılandırılması, birleşmeler/satın almalar ve tekrar yapılanma, iç finansman, satıcıların peşin alımlarda uyguladığı iskonto ve kolaylıklar, stok artırımı ve işletme kapitali, gayrı bankalardan alınan krediler, banka dışı mali bölümden alınan krediler ile krediler üzerindeki vergi ve gibisi yükler talebi artırıcı tarafta etkileyen faktörler olurken, sabit yatırım talebi azaltıcı istikamette etkileyen tek faktör olmuştur.
– Ferdî kredi cinslerinden konut kredisi talebini etkileyen faktörlere bakıldığında, konut piyasasına ilişkin beklentiler talebi artırıcı tarafta tesirde bulunan tek faktör olurken, tüketici itimadı, konut alımı dışındaki tüketim harcamaları, ferdi tasarruflar, öbür bankalardan sağlanan krediler ile sair finansman kaynaklarının talebi azaltıcı yanda tesirinin olduğu gözlenmektedir.
– Taşıt kredilerinde, taşıt piyasasına ilişkin beklentiler talebi artırıcı yanda tesirde bulunurken, taşıt alımı dışındaki tüketim harcamaları, sair bankalardan sağlanan krediler, tüketici inancı, kişisel tasarruflar, sair finansman kaynakları ve krediler üzerindeki vergi ve gibisi yüklerin talebi azaltıcı cephede tesiri olmuştur.
– Öbür ferdi kredilerde, ferdî tasarruflar, başka bankalardan sağlanan krediler ve dayanıklı tüketim mallarına yapılan harcamalar talebi artırıcı yanda etkilerken, başka finansman kaynakları, menkul kıymet alımları ve tüketici itimadının talebi azaltıcı cihette etkilediği görülmektedir.
III. KREDİ KOŞUL VE KURALLARI
İşletmelere kullandırılan kredilere uygulanan koşul ve kurallara bakıldığında, ortalama krediler ile daha riskli krediler üzerindeki kâr marjının azaltıldığı, teminat muhtaçlığı, kredi ya da kredi limitinin büyüklüğü, vade, getiri dışında alınan fiyat ve yarkurullar ve kredi akdi şahsi koşullarına ilişkin tüm koşul ve kuralların gevşetildiği görülmektedir.
Konut, taşıt ve vesair ferdi kredilere uygulanan koşul ve kurallara bakıldığında, ortalama krediler üzerindeki kâr marjlarının azaltıldığı gözlenmektedir. Daha riskli krediler üzerindeki kâr marjının ise yalnızca konut kredilerinde azaltıldığı, taşıt ve gayri ferdi kredilerde temelde tıpkı kaldığı görülmektedir. Konut kredilerinde, kredi/teminat oranına ilişkin koşul ve kurallar gevşetilirken, öteki koşul ve kuralların tıpkı kaldığı gözlenmektedir. Taşıt kredilerinde tüm koşul ve kurallar temelde birebir kalırken, gayri ferdî kredilerde vadeye ilişkin koşul ve kuralların gevşetildiği, sair koşul ve kuralların birebir kaldığı görülmektedir.
IV. FONLAMA KOŞULLARI
Bankaların fon sağlama imkânlarının gelişimi incelendiğinde, 2020 yılının 2. çeyreğinde yurt içi fonlama koşullarının gevşediği görülmektedir. Tıpkı periyotta yurt dışı fonlama koşullarında da bir ölçü gevşeme olduğu gözlenmektedir. Yurt dışı fonlama maliyeti ile yurt dışı fonlama öbür koşul ve kurallarının gevşetici tarafta tesiri olmuştur. Yılın üçüncü çeyreği için beklentiler, yurt içi ve yurt dışı fonlama koşullarında gevşemenin devam edeceği tarafındadır.
-iDeal Haber Merkezi-