Türkiye’nin Atina Büyükelçisi Burak Özügergin, Kathimerini gazetesindeki demecinde, Türk-Yunan bağları ile Kıbrıs derdine ve Libya problemine değindi.
Türkiye ve Yunanistan arasında farklılıkların tahliline yönelik bu aşamada yeni bir açılımın mümkün olduğunu lisana getiren Özügergin, “Gerçekten bir açılım olabilir gelgelelim üçüncü taraflara şikayette bulunmak bizi tahlile götürmüyor, en azından bizim durumumuzda. Sair faktörler aracılığıyla ağırlık tatbik gayreti işe yaramayacak. Medeni ülkeler sıkıntılarını balkonlardan ilan ederek çözmez.” tabirini kullandı.
İki ülkenin aralarındaki anlaşmazlıkları BM Haritası kapsamında tahlile kavuşturabileceğini belirten Özügergin, şunları kaydetti:
“BM mukavelesi burada: Neredeyse tüm farklılıkların ne formda çözülebileceğini tamamıyla kapsıyor, müzakere, arabuluculuk, hakemlik, isimli itilaf vesaire, nasıl derseniz deyin. Bu metotlardan hepsine açığız, bunları kullanalım. Odak noktamız her devir sonların belirlenmesinin adil, eşit ve barışçı formda olması gerektiği taraftadır.”
Türkiye Petrolleri Anonim Iştirakine (TPAO) Şark Akdeniz’de yeni araştırmalar için ruhsat verilip vermeyeceğine ait soruyu yanıtlayan Özügergin, “Türkiye her hengam yaptığını söyler, söylediğini de yapar.” dedi.
Özügergin Türkiye’nin her devir her seviyede açık ve dosdoğru ileti verdiğini belirtti ve şöyle devam etti:
“Satır aralarındaki iletileri okumanıza gerek yok. Bildirilerimiz her devir her seviyede açık ve dosdoğrudur. Bize karşı yapılmak istenilen oldu bittiler güzelimize gitmiyor ne de biz bu halde hareket ediyoruz. Yaptığımızı söylüyoruz ve söylediğimizi de yapıyoruz. Örneğin, Kıbrıslı Rumları ve Yunanistan dahil olmak üzere bölgesel ve sair işbirlikçilerin Şark Akdeniz’de tek yanlı çizgiler çizme teşebbüslerinin bizim haklarımızı ve Kıbrıslı Türklerinkini açıkça ihlal ettiği konusunda yıllardır uyarıyoruz. Hiçbir ülke, başka ülkeler açıkça hak ve çıkarlarını etkileyen ağlar örerken sakin kalamaz. Münhasıran Şark Akdeniz’e en büyük kıyıları olan Türkiye üzere bir ülke. Milletlerarası hukuk küçük, büyük her ülke için muteberdir gelgelelim memleketler arası hukuk bütününde ve bağlamlarında tüm ilgili faktörleri göz önüne almaktadır, yalnızca hukuk fakültesinin 1. sınıf talebesinin dahi bileceklerini değil. Bu kapsamda sakat inançlara son verilir ve fosilleşmiş tavırlar terk edilirse nitekim olumlu gelişmeler olabilir. Komşuların yalnızca konuşması değil, birbirini dinlemesi için dahi hiçbir vakit geç değil.”
Yunanistan ve İtalya’nın İyon Denizi’ndeki hadler konusunda imzaladığı mutabakata değinen Özügergin, laf konusu muahedenin memleketler arası hukukun başka faktörleri göz arkası ederek, yalnızca adalara tam tesir tanıyan bir orta çizgi çizmekten ibaret olmadığının açık bir kanıtı olduğunu söyledi.
Milletlerarası Deniz Hukuku’nun incelenmesi gereken son nokta karmaşık bir ittifak olduğunu ve her çeşit müzakerenin “al-ver” sürecini kapsaması gerektiğini vurgulayan Özügergin şöyle devam etti:
“Yunanistan’ın komşularıyla hudutları belirleme konusundaki kronik sıkıntıları çözmeye başlaması cüret verici. Itilafla öne çıkan iş birliği modelleri ve buna ek olarak AB üyesi iki ülke olarak Yunanistan ve İtalya tarafından imzalanan ek belgeler bundan sonrası için fikir veriyor. Gördüğüm kadarıyla muahede, memleketler arası hukukun sair faktörleri göz gerisi ederek, yalnızca adalara tam tesir tanıyan bir orta çizgi çizmekten ibaret olmadığının da açık bir kanıtını oluşturuyor. Gerçekte Milletlerarası Deniz Hukuku incelenmesi gereken son aşama karmaşık bir muahede. Bu nedenle bu kadar hukukçu ve akademisyen ve bilirkişiler milletlerarası hukuku yorumlamakla uğraşıyor. Aksi halde olağan bir cetvel işi görebilirdi. Deniz nahiyelerinin sonlandırılması adalara ana kara kıyılarına olduğu üzere tesir tanıyarak iki kıyı arasında bir orta çizmek kadar yalın olsaydı, Maine Körfezi’nde ABD ve Kanada arasındaki had çizgisi bugünkü üzere mi olurdu? Manş (Denizi) neye benzeriydi? Rumen ve Ukraynalı dostlarımıza Karadeniz’de, taraflardan birine ilişkin küçük bir adanın başkasının kıyılarını örtmesine karşın deniz yerlerini sonlandırmayı nasıl başardıklarını sorun.”
Büyükelçi Özügergin, Yunanistan kamuoyunda, vakit hengam Türkiye’nin milletlerarası hukuku ihlal ettiği ve tehdit içeren ağırlıkçı siyaset uyguladığı cihetinde haksız bir algı oluşturulmaya çalışıldığını belirtti.
Türkiye’nin Karadeniz’de tüm komşularıyla her çeşit hudut belirleme ittifaklarını muvaffakiyetle tamamladığına işaret eden Özügergin, “Bu ittifakların kimileri Soğuk Savaş devrinde yapıldı. Tehdit, ağırlık, ya da sıkça Yunan kamuoyunun Türklerin ne biçimde işler yaptığı konusunda inandırılmaya çalışıldığı biçimde değil, karşılıklı hürmet ve memleketler arası hukuk temelinde yapıldı.” sözünü kullandı.
KIBRIS
Kıbrıs derdine değinen Özügergin, Kıbrıs’ta, Türk tarafını isteyerek ya da istemeyerek mecbur etmeye yönelik planlanan hiçbir oluşumun işlemeyeceğini söyledi.
Özügergin, Kıbrıs’ta çözümsüzlüğün sebebinin Rum tarafının yıllardır süren uzlaşmaz tavrı olduğunu belirterek, şunları kaydetti:
“Kıbrıs’ta 60’lı yıllardan bu yana tahlil için birçok plan ve müzakere yapıldı. Tahlil için tüm BM sekreterleri, lider ve arabulucular ve etnik öbekler sonsuz vakit harcadı. Tüm metotlar denendi. En son tahlilin mümkün olmamasının nedeni yeterli kişilerin, ya da uygun fikirlerin yokluğu değil. Açıkça Rum tarafının, idaresi ve zenginliği paylaşmak niyetinde olmaması ya da bunu kabullenememesi, Türk homologlarının siyasi eşitliğini ve güvenlik dertlerini dikkate almamasıdır. Kıbrıslı Türkler nefes alamaz durumda bulunurken, Rumlar tarafından bir 50 gecikme, erteleme ve manevralar yılı daha yaşanmasına müsaade vermeyeceğiz. Crans Montana’da kaldığımız noktanın devamı olmayacak. Top bizim alanımızda değil.”
Yunanistan ve İtalya arasındaki itilafın Kıbrıs probleminin tahlilinde bir örnek oluşum edebileceğini söz eden Özügergin, “Komşular diyalogdan kaçınmamalı, kaçınamazlar. Yüz yüze görüşme olmazsa farklılıkları çözmek mümkün değil. İtalya ile olan muahede, komşuların yüz yüze gelerek, karşılıklı kıyıları üzere, aralarındaki problemleri çözümlemeleri için hoş bir örnek. Kişi, lafta yüksek ahlaki duvarlarından tarafa inerek komşusunun haklarına değerli olmaya başladığında memleketler arası hukuk bunun için var. Müdahale olmadan ve tiyatroculuk yapmadan.” değerlendirmesine taraf verdi.
LİBYA
Libya ile ilgili soruları yanıtlayan Özügergin, Türkiye’nin başrol oynayan NATO üyesi bir ülke olduğunu ve prensiplere dayanan bir dış siyaseti bulunduğunu söyledi.
Türkiye’nin devlet geleneği olarak kişisi acılara karşı hassasiyeti bulunduğunu belirten Özügergin, “Türkiye Libya’ya vicdan gözüyle bakıyor. İnsan acısını ve iç savaşları durdurmaktan hiçbir vakit çekinmiyoruz. Rusya ile Suriye’den Libya’ya kadar olan geniş bir problemler yelpazesi konusundaki mütemadi temas ve diyaloğumuzun gerisindeki mülahaza budur. Darbecileri ve seraskerleri hiçbir vakit desteklemiyoruz.” diye konuştu.
Özügergin, Türkiye’nin Libya’ya olan olumlu eklerinin milletlerarası topluluk tarafından takdir edildiğini belirterek, “Sömürgecilik periyodunu hatırlatan kimi alakasız seslerin dışında memleketler arası topluluk ahir Türkiye’nin Libya’ya olan eğini tanıdı.” tabirini kullandı.
GÖÇMEN PROBLEMI
Büyükelçi Özügergin, göçmen sorunuyla ilgili sorular üzerine, Avrupa’ya olan göç akınlarının gitgide artan daima bir fenomen haline geldiğini belirterek, Türkiye’nin bu bahisteki preslere en çok maruz kalan ön cephede bir ülke olduğunu söyledi.
AB’nin bu durumu takdir etmesi gerektiğini tabir eden Özügergin, “4 milyon beşerle göçmen akınlarının yükünü çeken Türkiye’dir. Yalnızca sırt sıvazlamak yerinde değil.” dedi.
Göçmen probleminin, yalın biçimde yalnızca Türkiye’den ayrılmak isteyen göçmenler sorunu olmadığını, asıl sorunun bu kişileri taraflarından ayrılmaya mecbur eden savaşlar olduğunu lisana getiren Özügergin, “Sorunun kökleri yanıtsız kaldığı sürece Türkiye ve Avrupa Birliği bu çeşit preslere maruz kalmaya devam edecek.” görüşüne konum verdi.
