Avrupa Birliği’nin (AB) çelik ticaretinde gümrük duvarlarını artırıp kotalarla kısıtlamaya gitmesi üzerine Türkiye’nin Yerküre Ticaret Örgütü’ne (DTÖ) yaptığı müracaatta öngörülen ek gümrük vergisi ölçüsünün daha da artırılması zaruriliği ortaya çıktı. Çelik İhracatçıları Birliği (ÇİB) Yöneticisi Adnan Aslan, AB’nin haksız pratiklerinin Ocak-Mayıs periyodundaki ihracatı geçen yılın birebir periyoduna nazaran 1.2 milyon ton azalttığını bildirdi. Bunun nakdî karşılığı ise 850 milyon doların üzerinde.Çelik Üreticileri Derneği (TÇÜD) Umumi Sekreteri Veysel Yayan ise Yerküre Ticaret Örgütü’ne yapılan müracaatta, AB’ye yönelik yüzde 9-17 bandında vergi artışı öngörüldüğünü hatırlattı ve bu yeni gelişmeler üzerine, bu nispetin daha da artırılması gerektiğini bildirdi.
ÇİB Yöneticisi Adnan Aslan, AB’nin Türkiye aleyhine yürüttüğü korumacılık tedbirlerinin bu yılın Ocak-Mayıs periyodunda 1.2 milyon tonluk haksız kayba yol açtığını bildirdi. Geçen yıl Ocak-Mayıs periyodunda 3.5 milyon ton olan ihracatın bu yıl 1.2 milyon ton azalarak 2.3 milyon tona gerilediğini belirten Aslan, yaşanan bu kaybın, nahiyenin kendi pazarını korumak ismine aldığı haksız kararlardan kaynaklandığını söyledi. bu haksız pratiklere karşı hukuk savaşını sürdüreceklerini söz eden Aslan, “Avrupa Birliği’ni bağımsız ticaretten yana Gümrük Birliği ve AKÇT mutabakatımıza elverişli davranmaya davet ediyoruz” biçiminde konuştu.
Kesimin umumi ihracatının birinci 5 ayda yüzde 17.8 gerilediği malumatını veren Aslan, “İç kaynaklarımıza daha ziyade ehemmiyet vermemiz gereken bir devirdeyiz fakat ihracatı da göz arkası edemeyiz. Bu bağlamda çelik talebi artmakta olan Güneydoğu Asya, Garp Afrika ve Latin Amerika bu periyotta irdeleyeceğimiz pazarlar olacak” dedi. TÇÜD olgularına nazaran, bu yılın Ocak-Nisan devrinde AB’ye yapılan ihracat 852 milyon dolarlık azalışla, 2 milyar 541 milyon dolardan, 1 milyar 689 milyon dolara geriledi.
“Kota içinde kota koyuyor”
Gelişmeleri pahalandıran Çelik Üreticileri Derneği Umumî Sekreteri Veysel Yayan, birinci olarak Muaf Ticaret ve Gümrük Birliği Ittifaklarına karşın, AB’nin Türkiye’nin ihracatının en düşük olduğu 2015 yılını da dâhil edecek biçimde bir kota belirlendiğini hatırlattı.
Sıkıştırılan kotalar nedeniyle bilhassa uzun eserler için belirlenen kotanın 2 hafta içinde dolduğunu belirten Yayan, “ AB bununla da yetinmedi sonraki bir yıllık devirde kotaları daha da sıkılaştırdı ve birtakım eserlerde memleket kotasına geçti” dedi.
“Sıcak hadde eserlerinde umumi kota uygulanmasına karşın yalnızca Türkiye hedeflenerek, bir memleketin yapacağı ihracatın yüzde 30’u geçemeyeceği koşulu getirildi” diyen Veysel Yayan, böylelikle kota içinde kota uygulandığını söz etti.
Türkiye’nin 2.5 milyon ton olarak belirlenen sıcak yassı kotasının, üçüncü periyot kotaları için gözden geçirme soruşturması devam ederken, tıpkı esere karşı damping soruşturması başlatıldığını lisana getiren Yayan, “Avrupa Encümeni, Eurofer’in talebi üzerine kota ölçülerini tekrar inceledi. 2.5 milyon ton olan sıcak sac kotasını, 1.4 milyon ton seviyesine düşürdü” diye konuştu. bu 1.4 milyon tonluk kotanın da kullanılmaması için çeyrek devirler halinde kısıtlama getirildiğini tabir eden Veysel Yayan, “Bu durum, kotanın mühletinin dolmasına yakın oluşacak çekinceler nedeniyle, son çeyrekte kalan kotanın en az 200 bin tonunun kullanılamaması manasına geliyor” diye konuştu.
AB sınırlamaları sürdürüyor
Bununla da yetinmeyen AB Komisyonu’nun, gayri devletlerle ilgili kalan kısımlara yüzde 30 sınırlama getirdiğini bildiren Yayan, daha evvel de yalnızca Türkiye’yi maksat alan bir formda her ne kadar umumî kota kalsa da yassı sıcak eserlerde yüzde 30 sınırlama getirdiğini aktardı. AB’nin son olarak da telafi edici süreç vergisi için soruşturma başlattığının altını çizen Yayan, “Bütün bunlar, AB’de artık hür ve adil ticaret anlayışının kalmadığını, AB’nin bunu yalnızca çıkarları kelam konusu olduğunda ileri sürdüğünü, ittifakların bu yandaki kararlarına de riayet etmek üzere bir niyetinin bulmadığını net bir halde ortaya koyuyor” diye konuştu.
Yayan, gelinen noktada, Ticaret Bakanlığı’nın yeni gelişmeleri de gözden geçirerek, Yerküre Ticaret Örgütü’ne yaptığı başvuruyu yenilemesi gerektiğini vurguladı. AB’yi evvel DTÖ’ye şikâyet eden Türkiye, 25 Mayıs’ta bir müracaat daha yaparak, AB’nin kotaları gözden geçirmemesi halinde buradan yapılacak ithalata yüzde 9-17 arasında ek gümrük vergisi uygulanacağı bildiriminde bulunmuştu. Bu bildirimde AB’ye verilen 1 aylık vade 25 Haziran Perşembe günü doluyor.
“Türkiye Avrupa’nın demir çelik kösteğine karşılık vermeli”
Hatay’ın İskenderun kazasında üretim yapan Ekinciler Demir ve Çelik Sanayi AŞ. Umum Yöneticisi Mehmet Fatih Keseroğlu, Avrupa Birliği’nin (AB) Türk demir çelik eserlerine uyguladığı kotalara karşı Türkiye’nin de benzeri karşılıklar vermesi gerektiğini söyledi. Keseroğlu “Bugüne kadar hiçbir şey yapmadık. Hiçbir reaksiyon göstermedik. Onlar bir şey yapıyor, biz sessiz kalıyoruz. Karşılık vermek lazım” tabirini kullandı. Geçmişte Amerika ve Avrupa’ya çok önemli ihracatımız olduğunu, son 10 yıldır daima azaldığını vurgulayan Keseroğlu, Avrupa’nın Türkiye’yi engelleme taktiklerine çok uzun müddettir devam ettiğini ve dozunu mütemadi artırdığını belirterek şöyle devam etti: “ABD’nin uyguladığı vergiye koşut olarak Avrupa’da da bu kotalar önemli bir biçimde gündeme geldi ve Türkiye’yi nitekim sıkıştırıyor. Binaenaleyh Türkiye’den Avrupa’ya demir çelik ticaretinde büyük bir meşakkat yaratıyor. Bu kotaların seviyesi bizim mevcut kapasitelerimizle karşılaştırıldığında çok düşük. Demir çeliğin Avrupa’ya girmemesi için her şeyi yapıyor Avrupa. Bu bahiste gerçekten yanlış da yapıyor.” AB ticaret mevzuatında Türkiye’nin ismini geçirmeden külliyen Türkiye’yi engellemek için değişiklikler yapıldığına dikkat çeken Keseroğlu “Çünkü Türkiye’de demir çelik dalı sahiden güçlü. Avrupa’yı zorlayacak bir kol var, onlar da bu hikayenin farkında. Fakat emelimiz orayı sallamak değil tabi. Biz yerkürenin her tarafına ihracat yapıyoruz” diye konuştu.
Bahsin daha üst seviyelerde gündeme getirilip bunun önünün bir formda açılması gerektiğini aktaran Keseroğlu “Avrupa’nın uyguladığı tek taraflı bir yasak. Onlardan gelende bir yasak yok. Ticarette dengesizlik yaratıyor. Adaletsiz bir yapı yaratıyor. Türkiye damping yaparak düşük fiyatlarla vermiyor oraya. Piyasa fiyatı neyse o. Fakat buna karşın Avrupa’nın bu türlü bir manisi gerçekten rahatsız edici. Tüm demir çelik üreticileri bu hususta rahatsız” dedi. Keseroğlu, AB ve ABD’deki gümrük kısıtlamaları nedeniyle Türk çelik ihracatçılarının son devirlerde Uzakdoğu, Ortadoğu ve Afrika’ya yöneldiğini kelamlarına ekledi.
