Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın hazırladığı Milli Emlak Bildiriminde kritik değişiklikler yapıldı. Hazine yeri kiralamak için çiftçi olmak ve o köy ya da beldede 3 yıldır oturuyor olmak şartı kaldırıldı. Bunun yerine o köy ya da mahallede kayıtlı olan, oturan ya da oraya kayıtlı olmasa da 3 yıldır oturan, oturmasa da kayıtlı olan topraksız yahut kâfi toprağı olmayanlara kiraya verilebilir hale getirildi. Daha önce 5 yıl olan ve bağ, bahçeler için 10 yıla kadar uzatılabilen kiralama mühleti, yeni bildiride 10 yıl olarak belirlendi ve bu mühletin sonunda tüm takım biçmeler için 10 yıl daha uzatma hakkı verildi. Böylelikle isteyen tek yıllık bitki ekecek, bahçe yapacak, isteyen çok yıllık bağ, badem, ceviz dikebilecek.
MÜRACAAT OLMAZSA
Hürriyet gazetesinden Aysel Alp’in haberine göre, köy nüfusuna kayıtlı olmayan, köyde ikamet etmeyenler yani dışarıdan kişiler de hazine arazilerini yahut devletin karar ve tasarrufu altında bulunan yerleri takım biçme amaçlı kiralayabilecek. Fakat bu, köye kayıtlı kişilerin talep etmemeleri durumunda mümkün olacak. Bir diğer sözle topraksız yahut kâfi toprağı olmayan çiftçilere kiraya verilecek yerler ilan edilecek. Kâfi müracaat olmadığında bu taşınmazlar, gerçek yahut hukukî kişilere kiraya verilebilecek.
60 DÖNÜM HUDUDU
Bir kişinin kiralayabileceği hazine arazi ölçüsü 60 dönümü geçemeyecek. Yüzölçümü 60 dönümden fazla olan taşınmazlar, krokisinde ulaşım yolu da gösterilerek, 60 dönümlük bölümler halinde kiraya verilecek. Topraksız yahut kâfi toprağı olmayan çiftçiler bu bildiri kapsamında yalnızca bir sefer hak sahibi olabilecek. Daha önce kiralanacak arazinin büyüklüğü sulu ve kuru tarım yapılabilirliğine göre her il için farklı ayrı belirleniyordu. Yeni düzenlemede tüm iller için bu ölçü 60 dönümle sınırlandırılmış oldu.
20 GÜN DUYURU EDİLECEK
Kiraya verilecek yerler, Milli Emlak Vilayet Müdürlükleri’nce belirlenecek ve en son onay Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nca verilecek. Bakanlığın onay verdiği taşınmazlar, Milli Emlak Vilayet Müdürlükleri’nin internet sayfasında ve hükümet konaklarında 20 gün mühletle ilan edilecek. Tarım yönetimince bu ilanlar çiftçilere, ilgili muhtarlıklara ve ziraat odalarına da duyurulacak.
PUANA NAZARAN SIRALAMA
Duyuruya çıkılan araziyi kimin kiralanacağı kararı, müracaat sahiplerinin puanlarına göre belirlenecek. Köyde oturan ve o köye kayıtlı olanlar 20 puan, köyde kayıtlı olmayıp 3 yıldır oturanlar 10 puan, köy nüfusuna kayıtlı olanlar 5 puan alacak. Toprağı olmayanlar 60 puan, 10 dönümden az toprağı olanlar 40 puan, 30-40 dönüm ortası toprağı olanlar 10 puan, evli ve 3’ten fazla reşit olmayan çocuğu olanlar 20 puan, 2’ye kadar çocuğu olanlar 15 puan alacak. Ayrıyeten ziraat teknikeri, teknisyeni, mühendisi, 20-40 yaş aralığında genç ya da kadın çiftçi olmak, iyi tarım, organik tarım yapacak olmak da puan üstünlüğü sağlayacak. Tüm değerlendirmelerin sonunda tıpkı puanı toplayan birden fazla kişi olursa kura çekilecek.
KİRALAMADA PAZARLIK
Arazinin kiralaması pazarlık yöntemine göre yapılacak lakin ilk yıl kestirimi kira bedeli, taşınmazın rayiç bedelinin yüzde 1.5’i olarak belirlenecek. Yani 100 bin liralık bir tarlanın yıllık kirası 1.500 lira civarında olabilecek. Sonraki yıllarda kira bedeli TÜİK’in yayımladığı Tarım ÜFE (Tarım Eserleri Üretici Fiyatları Endeksi) oranında artırılacak. Sözleşmenin başlama ve bitiş tarihleri, ekim ve hasat dönemleri dikkate alınarak belirlenecek. Birinci yıl kira bedeli peşin olarak yahut faiz uygulanmaksızın dörtte biri peşin, kalanı üçer aylık dönemler hâlinde üç eşit taksitle alınacak. Sonraki yıllarda ise kira, peşin yahut üçer aylık dönemler hâlinde dört eşit taksitte ödenebilecek. Kiracılar, arazileri diğerlerine kiraya veremeyecek.
