Sağlık Bakanlığı Bilim Şurası Üyesi Doç. Dr. Afşin Emre Kayıpmaz, virüs ile uğraşta maskenin çok önemli olduğunu belirtti. Doç. Dr. Kayıpmaz, “Maskeyi takmak sıkıntı geliyor olabilir ancak hastanede muayene olmak için sıra beklemek, test için sıra beklemek yahut hastane yatağında, ağır bakımda günlerce yatmak bundan çok çok daha zor” dedi.
Son Bilim Konseyi toplantısında Sağlık Bakanı Fahrettin Koca test sayısında 100 bin sayısını hedeflediklerini söylemişti. Ankara Kent Hastanesi Acil Tıp Kliniği Eğitim Görevlisi ve Sağlık Bakanlığı Bilim Konseyi Üyesi Doç. Dr. Afşin Emre Kayıpmaz, maske takmanın ve toplumsal aranın virüs ile gayrette çok önemli olduğunu belirterek, hastanede ağır bakım odasında günlerce yatmanın çok sıkıntı olduğunu söyledi.
“Aşılama belli risk kümesinde yer alan insanlara yapılmalı”
İnsanların zatürre ve grip aşılarına yönelmesi hakkında konuşan Doç. Dr. Kayıpmaz, “Covid-19 pandemisi müddetince, belli risk kümesinde yer alan hastalarımızın, Covid-19 ile bu enfeksiyonların birebir anda olduğu takdirde ağır gitmesi ihtimalini göz önünde bulundurarak, bu aşıları yaptırmasını tavsiye ediyoruz. Yalnız herkese aşılama yerine, belli risk kümesine aşılamayı tavsiye ediyoruz. Bu hususla ilgili olarak da esasen Bilim Şuramız bir çalışma yürütüyor ve yakın zamanda hangi yüksek riskli hasta kümelerine bu aşının uygulanacağına dair bir rehber de yayınlanacaktır. Burada bilhassa bağışıklık sistemi baskılanmış hastalar, organ nakli hikayesi olanlar, kanser tedavisi görenler, rastgele bir sebeple dalağı alınmış yahut işlevini yitirmiş kişiler öncelikli olabilir. Özellikli olan bu hasta kümesini korumak yahut Covid-19 hastasıyla daima olarak temas etmek durumunda olan yüksek riskli sağlık çalışanları aşılamada düşünülebilir. Bununla ilgili olarak da hocalarımız zati şu an bir çalışma içerisindeler. Önümüzdeki haftalarda bununla ilgili bir rehberin halkımızı aydınlatıcı olması açısından yayınlanacağını ümit ediyoruz.”
“Kişiler ortası fiziki ara 1 buçuk metrenin, diğer bir deyişle 3-4 adımın üzerinde olur ve iki taraf da maskeli olur ise hastalığın buluşma talihi sıfıra yakın oluyor”
Maske kullanımının gerçek bir şekilde ve daima olması gerektiğini belirten Doç. Dr. Kayıpmaz, “Maske kullanımı bir bariyer görevi görüyor. Covid-19 da öteki mevsimsel gripler de teneffüs yoluyla, damlacık yoluyla bulaşan hastalıklar. Yani bir kişinin ağzından burnundan çıkan damlacıklar yoluyla karşıdaki beşere bulaşıyor. Maske bu damlacıkların bireyden bireye geçişini önemli oranda bloke ediyor ve bir bariyer görevi görüyor. Sonuç prestiji ile de kişiler ortası fiziki uzaklık 1 buçuk metrenin, diğer bir deyişle 3-4 adımın üzerinde olur ve iki taraf da maskeli olur ise hastalığın buluşma talihi sıfıra yakın oluyor. Zira virüs gücünü, yakınlıktan, bu temas ortamından ve bariyersiz bir münasebetten alıyor. Bildiğiniz üzere önceden de çocuklarımıza grip mevsiminde ya da soğuk algınlığında öksürürken, hapşırırken de ağızlarını kapatmayı tavsiye ediyorduk. Bir mendille, elleri ya da dirsekleri ile ağız-burunlarını kapatmayı tavsiye ediyorduk ancak artık maskeyi tavsiye ediyoruz. Maske artık bir gereklilik ve birçok ilimizde de maske kullanımı zarurî. Maskenin de tabi uygun kullanımı mecburî. Maskeyi aksesuar olarak çenenizde, başınızda, dirseğinizde, el bileğinizde taşımanızın sizin için rastgele bir manası yok. Önemli olan maske ile sizin ağzınızı burnunuzu kapatmanız. Zira damlacıklar ağızdan ve burundan çıkıyor. Karşınızdaki beşere buradan yayılıyor. Bir restoranda çalışan aşçının ağzını burnunu kapatmaması, çenesinde maskenin olmasının hiçbir manası yok. Kesinlikle bilhassa yüksek riskli işlerde çalışanlar, çok beşerle teması olan işlerde çalışanlar, şoförler, aşçılar, garsonlar ve uçaklardaki kabin memurları üzere çok sayıda beşerle temas eden kişilerin maskeyi uygun bir şekilde kullanımı çok önemli”
“Tedbirsizliğimiz yüksek hadise sayıları formunda karşımıza çıkıyor”
Doç. Dr. Kayıpmaz, “Kalabalıklardan kaçınmamız bu süreçte çok önemli. Pandemi sürecinde kalabalıklardan uzak durmamız lazım. Hangi amaçla olursa olsun kalabalıklara girmeyeceğiz. Biz artık bakıyoruz, mahalle ortalarında düğünler görüyoruz, kutlamalar görüyoruz ya da sahil yerlerinde, tatil yerlerinde kalabalık cümbüşler görüyoruz. Bunlardan kaçınmamız lazım. Söyledik ya, virüs gücünü temastan alıyor. Kişiler ortasında uzaklık azalırsa, maske de olmazsa hastalık bireyden bireye çok rahat yayılabiliyor. E ne oluyor? Bizim tedbirsizliğimiz yüksek olay sayıları biçiminde karşımıza çıkıyor. Testte 100 bine yaklaştık. Birkaç gün içerisinde inşallah 100 bine ulaşmasını ümit ediyoruz. Lakin yeni teşhis konan hasta sayılarının da son 1 buçuk ayın en yüksek sayıları olduğunu görüyoruz. Demek ki biz son dönemde kuralları gevşetmişiz” biçiminde konuştu.
“Yoğun bakımda günlerce yatmak maskenin bunaltmasından daha zor”
Maske takmanın virüs ile gayrette en kolay lakin en etkili yöntem olduğunu belirten Kayıpmaz, “Maskeyi takmak güç geliyor olabilir lakin hastanede muayene olmak için sıra beklemek, test için sıra beklemek yahut hastane yatağında, ağır bakımda günlerce yatmak bundan çok çok daha güç. Orada bunalmak çok daha sıkıntı. Maskenin o yüzden bizleri bunaltmaması lazım. Sıcak havalarda nemlendikçe maskeyi de değiştirmemiz lazım” tabirlerini kullandı.
“Türkiye’de biz aslında birinci dalgayı bitiremedik”
Son dönemde gerçekleşen hadise artışlarının 2. Dalga olmadığını ve Türkiye’nin hala 1. Dalganın içerisinde olduğunu belirten Kayıpmaz, “Türkiye’de biz aslında birinci dalgayı bitiremedik. Zira hiçbir zaman olay sayılarımız 500’ün altını görmedi, iki basamaklı sayılara ulaşamadık. Daima yüksek kalmaya devam etti. Evet belirli bir mühlet düştü ve biz buna çok sevindik. Ancak sonrasında bizim süratli biçimde gevşememiz ve önlemleri unutmamız, bir anda hadise sayılarında yükseliş halinde kendini gösterdi. Aslında burada önlemlere uyumsuzluk en önemli etken. Kalabalıklardan kaçınmaya ihtimam göstermedik, kalabalıkların içerisinde girdik bilhassa. Lakin sağlık çalışanlarımız bu süreçte, korona virüs ile çabaya hiç orta vermediler. Aksatmadan görevlerinin başında var güçleri çalışmaya devam ediyorlar. Bu el birliği ile çözebileceğimiz bir süreç. Bunu yalnızca sağlık çalışanlarımız yahut yalnızca halkımız değil, herkes 83 milyon el ele vereceğiz. Daima birlikte ucundan da olsa bu sürece katkı sunacağız. Lakin bu şekilde pandeminin üstesinden gelebiliriz” diye konuştu.
HES uygulaması virüs ile uğraşta önemli bir uygulama
Hayat Meskene Sığar (HES) uygulamasının korona virüs ile gayrette önemli bir pozisyonda bulunduğunu belirten Kayıpmaz şunları kaydetti:
“Hayat Meskene Sığar” uygulaması Sağlık Bakanlığı’nın geliştirdiği bir uygulamadır. Fiyatsız olarak uygulama mağazalarından kolaylıkla indirilebilir. Burada siz etrafınızdaki korona virüs yoğunluğunu görebiliyorsunuz. Ayrıyeten sizin riskli ya da risksiz durumda olup olmadığınızı da gösteriyor. Yalnızca kendinizin değil sevdiklerinizi de ekleyip onların da risk durumunu görebiliyorsunuz. HES kodu oluşturabiliyorsunuz. HES kodunun nasıl bir önemi var? Örneğin benim bir işletmem varsa, kapıdan içeri gireceklerin HES kodunu sorgularım ve şayet bir risk durumu ile karşılaşırsam bu müşterinin mağazaya girmemesini ondan rica edebilirim. Bugün bir kamu kurumuna ziyarette bulunduk, kurumun girişinde çok güzel bir uygulamayla bizim HES kodlarımızı aldılar. HES kodlarımızda risksiz olduğumuzu görünce bizi o şekilde içeri aldılar. Şayet biz riskli durumda olsaydık bizi ziyaretçi olarak kuruma kabul etmeyeceklerdi.”
