Ortalarında Eski Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Ban Ki-moon, Eski Kanada Başbakanları Joe Clark ve Stephen J. Harper, Eski Yunanistan Başbakanı George Papandreou, Eski İtalya Başbakanı Lamberto Dini, Eski ABD Dışişleri Bakanı Hillary Rodham Clinton ve Eski Polonya Cumhurbaşkanı Aleksander Kwaśniewski üzere isimlerin bulunduğu 104 dünya önderi ve dış siyaset uzmanı, Afganistan’ın barış içinde yaşayan istikrarlı bir ülke haline gelmesi ve kadınların barış müzakereleri sürecine iştirakinin sağlanması için davette bulundu.
Ulusal, bölgesel ve memleketler arası tarafları muhatap alan davet metninde Türkiye’den tek imza DEVA Partisi başkanı Ali Babacan’a ilişkin.
Davet metni şöyle:
“İlgili tüm ulusal, bölgesel ve milletlerarası tarafları kadınların barış sürecine tam iştirakini sağlayarak Afganistan’ın barış içinde yaşayan istikrarlı bir ülke haline gelmesi yönünde uğraş göstermeye çağırıyoruz. 40 yıldır devam eden çatışmaların akabinde nihayet barışa ulaşma fırsatıyla karşı karşıya olabiliriz. Bu fırsatın heba edilmemesi ve kalıcı bir barışın kurulması milletlerarası toplumun sorumluluğundadır.
“KADINLARIN YARATICI GÜCÜNE ŞAHİT OLDUK”
Global önderler ve dış siyaset uzmanları olarak, kadınların iştirakinin kalıcı ve sürdürülebilir bir barışın sağlanmasında kilit rol oynadığını net bir şekilde gördük. Kadınların barış görüşmelerine önemli ölçülerde iştiraki imzalanan anlaşmaların daha başarılı ve daha sürdürülebilir olmasını sağlamaktadır. Geçtiğimiz yıllarda, Kolombiya’dan Filipinler’e kadar kadınların barış süreçlerinde yarattıkları güçlü tesire daima bir arada şahit olduk. Kadınların iştirakinin istikrarın sağlanması üzerindeki direkt tesiri bu iştiraki bir milletlerarası güvenlik konusu haline getirmiştir. BM Güvenlik Kurulu de bundan yirmi yıl önce, “Kadınlar, Barış ve Güvenlik” konusunda aldığı tarihi kararla (UNSCR 1325) bu durumu tescil etmiştir.
“BARIŞ ONLARIN ARKASINDAN YAPILAMAZ”
Afganistan’daki barış sürecinde onlarca yıldır üzerinde çalıştığımız uzun vadeli güvenlik maksatlarına ulaşabilmek için memleketler arası toplum kadınların süreçlere bu manalı iştirakine öncelik vermelidir. Kadınların eşit vatandaşlar olarak topluma entegrasyonunun başlamasıyla birlikte Afganistan’da şimdiden fevkalade bir ilerleme görmüş bulunuyoruz. Taliban’ın geçmişte kızların okula gitmesini yasaklamasına karşın günümüzde okula kayıtlı olan kız sayısı 3,5 milyonu aşmaktadır.
Taliban iktidarında neredeyse toplum hayatından silinmiş olan kadınlar; günümüzde polis, öğretmen, kamu görevlisi, belediye başkanı ve teşebbüsçü olarak hayatlarını sürdürebilmektedir. Bugün Afganistan Parlamentosu’nun yüzde 28’i kadınlardan oluşmaktadır ve bu oran Dünya Bankası tarafından gözlemlenen ülkelerin yüzde 67’sinden daha yüksektir. Afgan kadınlar bu kazanımlarından vazgeçmeyeceklerdir. Barış onların arkasından yapılamaz.
Eşitlik, demokrasi ve kapsayıcılığın teminat altına alınması istikrarı destekleyecek ve gelecek nesillerin aşırılığın tehdidinden korunmalarına yardımcı olacaktır. Sonuçta Afganistan, içinde bulunduğu bölge ve dünyanın geri kalanı daha inançlı hale gelecektir.
“KADINLAR SÜRECİN HER ETABINDA YER ALMALI”
Kalıcı bir barışın sağlanmasında kadınların oynadığı kilit rol göz önüne alındığında aşağıdaki önlemlerin alınması mecburidir:
*Kadınlar sadece bir müzakere konusu değildir; yapılan müzakerelerde şahsen taraf olmaları gerekir.
*Kadınlar sürecin her evresinde yer almalıdır.
*Kadınların ve gençlerin bakış açıları imzalanacak bir anlaşmaya kesinlikle yansıtılmalıdır.
“MÜZAKERECİLERİ İKNA EDİN”
Bu gayelerin hayata geçirilmesini garanti altına almak için milletlerarası toplumu şunları yapmaya çağırıyoruz:
*Müzakerecileri tüm Afganistan vatandaşlarının anayasa tarafından garanti altına alınan eşit haklarını muhafazaya ikna edin.
*Uluslararası yardımları Afganistan vatandaşlarının, bilhassa de kadınların sahip olduğu mevcut hak ve özgürlüklerin korunması şartına bağlayın.
*Hakların korunmasını teminat altına almak ismine, legal ve sağlam kurulmuş denetleme sistemlerini uygulamaya sokun. Bu düzeneklerin imzalanacak barış anlaşmasında yer almasını ve kadınların bunların geliştirilmesinin, uygulanmasının ve denetlenmesinin bir modülü olmasını sağlayın.
Baskı altındaki bir Afganistan istikrarlı, inançlı yahut müreffeh bir ülke olamayacaktır. Yıllar boyunca yapılan fedakarlıkları ve yatırımları onurlandırmak ismine kadınların Afganistan’ın geleceğindeki rolüne öncelik vermeliyiz. Bu da onların barış sürecine önemli ölçülerde iştirakiyle başlayacaktır.”
İMZACILAR
Karen AbuZayd, Birleşmiş Milletler Memleketler arası Bağımsız Suriye Araştırma Komitesi Üyesi ve Birleşmiş Milletler Filistinli Mültecilere Yardım Kuruluşu (UNRWA) Eski Başkanı
María Elena Agüero, Club de Madrid Genel Sekreteri
Shamshad Akhtar, Eski Birleşmiş Milletler Genel Sekreter Yardımcısı ve Birleşmiş Milletler Asya ve Pasifik için Ekonomik ve Toplumsal Kurulu (ESCAP) İcracı Sekreteri
Pir Abdullah bin Zayed Al Nahyan, Birleşik Arap Emirlikleri Dışişleri ve Memleketler arası İşbirliği Bakanı
Madeleine Albright, Eski ABD Dışişleri Bakanı
Amat Al Alim Alsoswa, Eski Yemen İnsan Hakları Bakanı, Eski Birleşmiş Milletler Genel Sekreter Yardımcısı ve Eski Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) Yönetici Yardımcısı
Valerie Amos, Eski İnsani İşler ve Acil Yardım Uyumundan Sorumlu Birleşmiş Milletler Genel Sekreter Yardımcısı
Mayu Ávila, Eski El Salvador Dışişleri Bakanı
Lloyd Axworthy, Eski Kanada Dışişleri Bakanı
Ali Babacan, Eski Türkiye Başbakan Yardımcısı
Jan Peter Balkenende, Eski Hollanda Başbakanı
Carol Bellamy, Eski Birleşmiş Milletler Çocuklara Acil Yardım Fonu (UNICEF) Genel Başkanı
Mohamed Benaissa, Eski Fas Dışişleri Bakanı
Catherine Bertini, Eski Birleşmiş Milletler Dünya Besin Programı Yöneticisi
Carl Bildt, Eski İsveç Başbakanı
Julie Bishop, Eski Avustralya Dışişleri Bakanı
Irina Bokova, Eski Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) Başkanı
Lakhdar Brahimi, Eski Cezayir Dışişleri Bakanı ve Birleşmiş Milletler Afganistan Özel Temsilcisi
Gro Harlem Brundtland, Eski Norveç Başbakanı
Laura Bush, Eski ABD First Lady’si
Margaret Chan, Eski Dünya Sağlık Örgütü (WHO) Başkanı
Helen Clark, Eski Yeni Zelanda Başbakanı ve Eski Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) Başkanı
Joe Clark, Eski Kanada Başbakanı
Sean Cleary, Namibya Genel Valilik Ofisi Baş Yöneticisi
Hillary Rodham Clinton, Eski ABD Dışişleri Bakanı
Kathleen Cravero, Eski UNDP Çatışma Önleme ve Kalkınmadan Sorumlu Genel Sekreter Yardımcısı
Staffan de Mistura, Eski Genel Sekreter Yardımcısı ve Birleşmiş Milletler Irak, Afganistan ve Suriye Özel Temsilcisi
Isabel de Saint Malo, Eski Panama Başkan Yardımcısı
Erik Derycke, Eski Belçika Dışişleri Bakanı
Rut Diamint, Kabine Şefi ve Arjantin Savunma Bakanlığı Danışmanı
Lamberto Dini, Eski İtalya Başbakanı
Paula J. Dobriansky, Eski ABD Küresel İşlerden Sorumlu Dışişleri Bakan Yardımcısı
Alexander Downer, Eski Avustralya Dışişleri Bakanı
Mikuláš Dzurinda, Eski Slovakya Başbakanı
Jan Eliasson, Eski Birleşmiş Milletler Genel Sekreter Yardımcısı ve Eski İsveç Dışişleri Bakanı
María Fernanda Espinosa, Eski Ekvador Dışişleri Bakanı ve Eski Ekvador Ulusal Savunma Bakanı
Christiana Figueres, Eski Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Genel Sekreteri
Joschka Fischer, Eski Almanya Dışişleri Bakanı ve Eski Almanya Başbakan Yardımcısı
Louise Fréchette, Eski Birleşmiş Milletler Genel Sekreter Yardımcısı
Robert Gates, Eski ABD Savunma Bakanı
Rose Gottemoeller, Eski NATO Genel Sekreteri
Dalia Grybauskaitė, Eski Litvanya Cumhurbaşkanı
Rebeca Grynspan, Ibero-Amerikan Devletler Teşkilatı Genel Sekreteri ve Eski Kosta Rika Başkan Yardımcısı
Geeta Rao Gupta, Eski Birleşmiş Milletler Çocuklara Acil Yardım Fonu (UNICEF) Genel Başkan Yardımcısı
Stephen Hadley, Eski ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı
Chuck Hagel, Eski ABD Savunma Bakanı
Lord William Hague, Eski Birleşik Krallık Dışişleri Bakanı
Tarja Halonen, Eski Finlandiya Devlet Başkanı
Ameerah Haq, Eski Saha Takviye Departmanından Sorumlu Birleşmiş Milletler Genel Sekreter Yardımcısı
Stephen J. Harper, Eski Kanada Başbakanı
Noeleen Heyzer, Eski Birleşmiş Milletler Genel Sekreter Yardımcısı
John Howard, Eski Avustralya Başbakanı
Toomas Hendrik Ilves, Eski Estonya Cumhurbaşkanı
Igor Ivanov, Eski Rusya Dışişleri Bakanı
Atifete Jahjaga, Eski Kosova Cumhurbaşkanı
Angelina Jolie, Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiseri Özel Temsilcisi
Medhi Jomaa, Eski Tunus Başbakanı
Ivo Josipović, Eski Hırvatistan Cumhurbaşkanı
Marina Kaljurand, Eski Estonya Dışişleri Bakanı
John Kerry, Eski ABD Dışişleri Bakanı
Rima Khalaf, Eski Birleşmiş Milletler Genel Sekreter Yardımcısı ve Eski Birleşmiş Milletler Batı Asya Ekonomik ve Toplumsal Komitesi (ESWA) Başkanı
Ban Ki-moon, Eski Birleşmiş Milletler Genel Sekreter
Aleksander Kwaśniewski, Eski Polonya Cumhurbaşkanı
Rachel Kyte, Eski Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Herkes için Sürdürülebilir Güç Özel Temsilcisi
Zlatko Lagumdžija, Eski Bosna Hersek Başbakanı
Tzipi Livni, Eski İsrail Dışişleri Bakanı, Eski İsrail Başbakan Yardımcısı ve Eski İsrail Adalet Bakanı
Jessie Rose Mabutas, Eski Memleketler arası Ziraî Kalkınma Fonu Başkan Yardımcısı
Peter MacKay, Eski Kanada Dışişleri Bakanı ve eski Kanada Ulusal Savunma Bakanı
Susana Malcorra, Eski Arjantin Dışişleri Bakanı
Purnima Mane, Eski Birleşmiş Milletler Genel Sekreter Yardımcısı ve Eski Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu (UNFPA) Başkan Yardımcısı
Mara Marinaki, Cinsiyet ve Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin Kadınlar, Barış ve Güvenlik için aldığı 1325 Nolu Kararın Uygulanması konusunda Avrupa Birliği Dış İlişkiler Servisi (EEAS) Baş Danışmanı
Cindy McCain, McCain Enstitüsü Mütevelli Heyeti Başkanı
Sir Donald McKinnon, Eski Yeni Zelanda Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı
Monica McWilliams, Eski Kuzey İrlanda İnsan Hakları Komitesi Başkanı ve Kuzey İrlanda Güzel Cuma Barış Anlaşmasında İmza Sahibi.
David Miliband, Eski Birleşik Krallık Dışişleri Bakanı
Laura Chinchilla Miranda, Eski Kosta Rika Cumhurbaşkanı
Amr Moussa, Eski Arap Birliği Genel Sekreteri ve Eski Mısır Dışişleri Bakanı
Marwan al-Muasher, Eski Ürdün Dışişleri Bakanı ve Başbakan Yardımcısı
Roza Otunbayeva, Eski Kırgızistan Cumhurbaşkanı
Ana Palacio, Eski İspanya Dışişleri Bakanı
Leon Panetta, Eski ABD Savunma Bakanı
George Papandreou, Eski Yunanistan Başbakanı
Colin L. Powell, Eski ABD Dışişleri Bakanı ve Eski ABD Genelkurmay Başkanı
Anders Fogh Rasmussen, Eski Danimarka Başbakanı ve Eski NATO Genel Sekreteri
Òscar Ribas Reig, Eski Andorra Başbakanı
Condoleezza Rice, Eski ABD Dışişleri Bakanı
Malcolm Rifkind, Eski Birleşik Krallık İskoçya Bakanı, Eski Birleşik Krallık Savunma Bakanı ve Eski Birleşik Krallık Dışişleri Bakanı
Lord George Robertson, Eski NATO Genel Sekreteri ve Eski Birleşik Krallık Savunma Bakanı
Mary Robinson, Eski İrlanda Cumhurbaşkanı
Fatiha Serour, Birleşmiş Milletler Somali Özel Temsilcisi Yardımcısı
Karin Sham Poo, Eski Birleşmiş Milletler Çocuklara Acil Yardım Fonu (UNİCEF) Genel Başkan Yardımcısı
Natan Sharansky, Eski İsrail Başbakan Yardımcısı ve Eski Sovyetler Birliği’nde Siyasi Mahkûm
Ellen Johnson Sirleaf, Eski Liberya Cumhurbaşkanı
Gillian Sorensen, Eski Dış İlişkilerden Sorumlu Birleşmiş Milletler Genel Sekreter Yardımcısı
Cassam Uteem, Eski Mauritius Cumhurbaşkanı
Jozias van Aartsen, Eski Amsterdam Belediye Başkanı ve Eski Hollanda Dışişleri Bakanı
Hubert Védrine, Eski Fransa Dışişleri Bakanı
Ann Veneman, Eski Birleşmiş Milletler Çocuklara Acil Yardım Fonu (UNİCEF) Genel Başkanı
Melanne Verveer, Eski ABD Global Kadın Mevzuları Özel Yetkili Büyükelçisi
Knut Vollebæk, Eski Norveç Dışişleri Bakanı
Alexandr “Sasha” Vondra, Eski Çek Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı ve Eski Çek Cumhuriyeti Savunma Bakanı
Margot Wallström, Eski İsveç Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı
José Luis Rodríguez Zapatero, Eski İspanya Başbakanı
Miomir Žužul, Eski Hırvatistan Dışişleri Bakanı
